تحلیل روابط روستا شهری درتوسعه منطقه ای و ارائه راهکارهای برنامه ریزی ، مطالعه موردی : مجموعه شهری مشهد
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی منطقه ای
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 11444;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76173;کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 11444;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76173
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- مطهره مقیسه
- استاد راهنما
- اسفندیار زبردست
- چکیده
- در برنامه ریزی منطقه ای، لزوم در نظرگرفتن رویکرد فضایی که تمام سکونتگاه های منطقه را مورد توجه قرار دهد، بسیار حائز اهمیت است. این درحالیست که در اغلب برنامه ریزی های کشورمان، نگاهی منفرد به سکونتگاه های شهری یا روستایی وجود دارد، حال آنکه با در نظر گرفتن روابط این دو سکونتگاه با یکدیگر، که در عالم واقع نیز، بر توسعه ی هم، تاثیر مستقیم و محسوسی دارند، می توان به راهکارهای برنامه ریزی واقعی تری دست یافت، از مشکلات مراکز شهری بزرگ کاست، سکونتگاه های پیرامونی را تقویت نمود و روستاها را بعنوان یکی از مراکزاصلی تولید غذایی کشور و مکانی که سازنده ی اغلب شهرهای آینده است، مورد توجه قرار داد. در این میان مجموعه ی شهری مشهد با برخورداری از شهر مشهد با نقش فرامنطقه ای زیارتی، مهاجرپذیری محسوس و زیادی از سمت دیگر شهرها و روستاها داشته و این موضوع بیش از هرچیز، رابطه ی بین شهر و روستا و تاثیر محسوس آن ها بر توسعه ی یکدیگر را در این منطقه نشان می دهد. این پژوهش با بررسی مبانی نظری در دو نوع سلسله مراتبی اندازه مبنا و شبکه مبنا، و با دست یابی به شناخت کلی برمنطقه، ابتدا نوع توسعه ی شکل گرفته در منطقه را مشخص می کند.بدین صورت که با بررسی شاخص های مکانی و سطح بندی شهرها و روستاهای کل مجموعه (به روش تحلیل عاملی و خوشه ای) و بررسی روابط روستاهای سطح اول با شهرهای محدوده(به روش مصاحبه ی عمیق) براساس انواع شاخص های روابط اقتصادی (جریان کالاهای ضروری و غیرضروری، جریان درآمد، نیروی کار و ،روابط تولیدی) و روابط خدماتی (روابط آموزشی، بهداشتی درمانی، تکنولوژیک، بانکی، زیرساخت، حمل نقل و شبکه ارتباطی)، نوع توسعه ی شکل گرفته در مجموعه شهری مشهد را مشخص نموده و پس از آن رابطه ی بین شکل گیری این نوع توسعه و روابط روستاشهری و همچنین ویژگی های انواع روستاهای منطقه را برحسب وضعیتشان نسبت به کلانشهر مشهد را، تبیین می کند. در نهایت از تحلیل های بدست آمده، ویژگی هایی در روابط روستاشهری که برای تحقق یک توسعه ی متوازن ضرورت دارد را شرح داده و بر مبنای آن سه نوع سناریو در تدوین چشم انداز محدوده تدوین می نماید که با استفاده از روش AHP، سناریوی شبکه منطقه ای و تقویت کانون های میانی بعنوان گزینه ی منتخب، ساختار فضایی پیشنهادی منطقه را شکل می دهد. برمبنای این ساختار، 5 سطح کانون و 5 سطح جریان در انواع عملکردها و جریان ها در منطقه وجود دارد که عامل شکل گیری روابط و نقش های همکاری و مکمل هستند. بدین ترتیب با ایجاد شبکه منطقه ای یکپارچه، توسعه متوازن، محقق خواهد شد
- Abstract
- In regional planning, considering spatial approach is very important. However there is often solitary look to urban and rural settlements in planning experiments in our country. They have direct and tangible effect on the development of each other.by considering the interaction of these settlements, we will achieve to more realistic planning solutions, reduce problems of large urban centers, strengthen peripheral settlements and pay more attention to villages as the main centers of food production in the country and the origins of future cities. There is an international city (Mashhad) with pilgrimage role in Mashhad metropolitan area. So the immigration from other urban and rural settlements to this region is remarkable and this Issue shows rural-urban linkage and effects of them on each other. This research surveys theoretical meanings in two types, hierarchical base-size and hierarchical base- network. Then, by studying region features, specifies the development type, and by studying spatial indexes and ranking of the cities and villages(by Factor and Cluster analysis), and probing of rural urban interactions (by interview method) According to different kinds of economic indicators(flow of essential and non-essential goods, Income and labor flows and manufacturing relations) and service indicators (educational, health care, technology and banking relations, infrastructure, transport and communication network), determines the type of development in the Mashhad metropolitan area, and then explains relations between this type of development and rural-urban linkage in the this region and clarifies features of different kinds of villages according to their conditions to the metropolis Mashhad. Eventually, this research explains features of rural-urban interaction which is important for achieving to balanced development and based on that, Offers three kinds of scenarios for view,and by using AHP method selects "the regional network and supporting middle focuses" scenario which suggests spatial structure. According to this structure, there is five focus levels and five flow levels in this region that are factors of creating interactions and cooperating and supplement roles. So, by creating Regional network, we will achieve to balanced development.