عنوان پایان‌نامه
اثر بخشی رویکرد روایت درمانی به شیوه مشاوره گروهی بر سلامت روان ،عملکرد خانواده و تعارضات زناشویی زنان با همسر معتاد
- رشته تحصیلی
- مشاوره خانواده
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2598;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79846;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: ع-2598;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79846
- تاریخ دفاع
- ۱۲ مهر ۱۳۹۵
- دانشجو
- غلام رضا سهراب پور
- استاد راهنما
- محمد خدایاری فرد
- چکیده
- پژوهش در زمینه روانشناسی و مشاوره با درنظرگرفتن بستر خانواده بسیار مهم است. از دیدگاه سیستمی، کانون خانواده تا جایی موردتوجه قرار می‌گیرد که هرگونه بدکارکردی یا بیماری عضوی از خانواده بر دیگر اعضا تأثیر می‌گذارد. خانواده توسط اعضای خود از طریق فرآیندی پویا که الگوهای ارتباطی، سبک‌های تعاملی، مسئولیت‌ها و نقش‌های خانوادگی را دربر می گیرد، ازلحاظ نیازهای فیزیکی و روان‌شناختی، به‌منظور سازگاری‌های خانوادگی هم‌زمان از این بدکارکردی تحت تأثیر قرار می‌گیرد و بر مدیریت آن نیز تأثیر می‌گذارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رویکرد روایت درمانی به شیوه مشاوره گروهی بر سلامت روان، عملکرد خانواده و تعارضات زناشویی زنان با همسر معتاد انجام شد. روش: در این پژوهش، جامعه آماری شامل کلیه زنان دارای همسر معتاد مراجعه کننده به تمامی خانه های خدمات اجتماعی و رفاهی منطقه 10 شهر تهران بود. با درنظرگرفتن اصول اخلاقی پژوهش برای این گروه خاص و به‌منظور مشارکت با رغبت و علاقه هرچه بیشتر آزمودنی ها، روش نمونه گیری از نوع نمونه‌گیری داوطلبانه بود. در جلسات انفرادی بررسی های لازم توسط پژوهشگر با استفاده از ابزارهای شرح‌حال‌نویسی، مصاحبه و مقیاس‌های عملکرد خانواده (FAD)، سلامت روان (MHI-28)، تعارضات زناشویی (MCQ-R) و همچنین آزمون خود اجرا، به‌منظور تشخیص شرایط مناسب شرکت‌کنندگان در تحقیق انجام شد. پس از غربال‌گری به وسیله ابزارهای پژوهش، تعداد 44 نفر از این جامعه آماری، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند که پس از ریزش اولیه، به‌صورت تصادفی در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه تحت روایت درمانی گروهی قرار گرفت. برای گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای در نظر گرفته نشد. پس از پایان جلسات از هر دو گروه آزمایش و کنترل، پس‌آزمون به عمل آمد و پیگیری در فواصل 1 ماهه و 3 ماهه انجام شد. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو پیگیری یا سری زمانی بود. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و نمودار) و آمار استنباطی (آزمون تجزیه‌وتحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی) با نرم‌افزار SPSS 24 استفاده شد. داده‌های جمعیت شناختی درباره مدت‌زمان زندگی مشترک، تعداد فرزندان، سن، سطح تحصیلات و وضعیت اشتغال افراد نیز با استفاده از ابزارهای شرح‌حال‌نویسی، مصاحبه و یک پرسشنامه خود اجرا جمع آوری شد. یافته ها: یافته‌ها نشان داد که به‌طورکلی رویکرد روایت درمانی به شیوه مشاوره گروهی بر سلامت روان، عملکرد خانواده و تعارضات زناشویی زنان با همسر معتاد مؤثر است. بحث و نتیجه گیری: با نگریستن به ساختار خانواده های نابسامان ازجمله خانواده های معتاد، خانواده با فقدان ارتباطات صحیح بین زوجین، آشفتگی ها و کشمکش های بین اعضای خود، روبرو است. همسران مربوط به این‌گونه خانواده ها، روابط منفی و ناخوشایندی مثل سرزنش کردن و تحقیر کردن یکدیگر را از خود نشان می دهند و زنان دارای همسر معتاد، با داستان‌های سرشار از مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. به‌منظور توانمند شدن اعضای خانواده ازجمله زنان در برابر مشکلات خانوادگی، فرآیند ساختن روایت های جدید، یک احساس ضرورت شخصی در آنان بوجود می آورد که بهتر می توانند با مشکلات مبارزه کنند. با توجه به مشخصه های برجسته روایت درمانی گروهی که شامل درنظر گرفتن سطوح ضمنی و تمثیلی تجارب مراجع، برونی‌سازی مشکل، حس ارتقاءیافته عاملیت شخصی، صاحب قدرت و اختیار بودن خود افراد، وضعیت کار اشتراکی و غیر سلسله مراتبی مداخله کنندگان، یک وضعیت مداخله بدون سرزنش، حرکت از یک ساخت فردی و درون فردی مسئله به سمت ساختی که بیشتر بین فردی و رابطه ای است و بادرنظرگرفتن اینکه این رویکرد بر پایه اهمیت گفتار داستان اشخاص و بازسازی آن شکل گرفته است به طوری که بر روی داستان ها و زندگینامه شخصی افراد تمرکز می‌شود، داستان های آن ها موردبحث قرار می گیرند و به چالش کشیده می شوند تا جایی که بر ادراک خویشتن و تفسیر تجارب اعضا نفوذ شود که این مهم باعث می‌شود در فرآیند مشاوره گروهی، اعضاء نقش فعالی ایفا کنند و یاد بگیرند مسئولیتشان را در تسکین و بهبود مسائل روانی خود به عهده بگیرند و آن را تمرین کنند، بنابراین رویکرد روایت درمانی به شیوه مشاوره گروهی جهت ارتقای سلامت روان و عملکرد خانواده و همچنین جهت کاهش تعارضات زناشویی در زنان با همسر معتاد پیشنهاد می‌شود.
- Abstract
- Research on psychology and counseling within the family's context is very important. From a systems perspective, family's central status should be consider as far as any dysfunction or illness of family member influence the other members. Families both affect and are affected by a mentally ill through a dynamic process impacting patterns of communication, interactional styles, family responsibilities, and family roles as the family adapts to the physical and psychological demands of managing the dysfunction. The women play important roles in the family that women with addicted husbands are exposed to drugs abuse damages and their function insecure in the family. Aim: The aim of this study was to evaluate the efficacy of group counseling "Narrative Therapy" on mental health, family functioning and marital conflicts among women with addicted husbands. Method: In this research, The statistical society includes all the women with addicted husbands who referred to welfare and social services houses of district 10 in Tehran. Considering the ethics fundamentals of research for this specific group and in order for them to take part more eagerly, the sampling method was of voluntary type. Necessary investigations were conducted in individual sessions by the researcher using mesurment devices; autobiography, interview, family functioning device, mental health inventory-28, marital conflict questionnaire and a self-report questionnaire in order to recognize the appropriate conditions of the research participants. After screening by the measurement devices, 44 persons of the statistical society were selected. Then, they were randomly assigned to the two experimental and control groups. After the initial drop out, each group included 20 persons. The experimental group was under group counseling "Narrative Therapy" for 10 sessions. The control group was not under narrative therapy. After the end of sessions, the two experimental and control groups were post tested and follow-ups were done in 1-month and 3-month durations. Present research was an experimental study with pretest-posttest control group design along with follow up 1 month and 3 month. In order to analyze the data, descriptive statistics (mean, standard deviation, and charts) and inferential statistic (repeated measure analysis of variance and Bonferroni post-hoc test) by using SPSS 24 software were applied. Demographic data about the duration of the common life, number of children, age, level of education, and the occupation status of the persons were collected by applying autobiography, interview, and a self-report questionnaire. Findings: Results showed generally that group counseling "Narrative therapy" is effect on mental health, family functioning, and marital conflicts of women with addicted husbands. Discussion and conclusion: Considering unorganized families, including families of addicts, family face lack of proper communications among couples, chaos and tensions of its members. The spouses of the families blurt negative and unpleasant communications such as blame and humiliation each other, and women with addicted husbands encounter full of problem narrations. In order to empowerment of the members of family such as women against familial problems, the process of developing new stories creates the personal sense of necessity for them that they can be better for struggling against problems. Due to the characteristics of Narrative therapy approach in groups including considering implicit and allegorical levels of client's experiences, externalizing problem, enhanced sense of personal agency, having power and authority of the clients, a collective work status and non-hierarchical of persons, an intervention situation without blame, and the movement from an personal and intrapersonal structure of problem to a structure which is more interpersonal, as well as considering that this approach is formed based on the importance of people's narration and its reconstruction so that it is focused on people's stories and biography, their stories are discussed and are challenged as far as it is penetrated into self-perception and interpreting experiences of clients that is caused the members in the group counseling process play an active role and learn to accept their responsibility about relief and improvement of mental subjects and practice that. Hence, Narrative therapy as an approach in the group counseling can be effective in the promotion of family function and mental health as well as in the reduction of marital conflicts of women with addicted husbands. Keywords: woman, husband, addiction, conflicts, psychological well-being, psychological distress, function, family, narrative therapy, group counseling.
