عنوان پایان‌نامه
شوخ طبعی در موسیقی دستگاهی ایران(اواخر قاجار تا تناهای پهلوی اول)
- رشته تحصیلی
- موسیقی شناسی (اتنوموزیکولوژی)
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 11326;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75344
- تاریخ دفاع
- ۲۷ تیر ۱۳۹۵
- دانشجو
- محمدرضا شرایلی
- استاد راهنما
- ساسان فاطمی
- چکیده
- موسیقی‌ای که در موقعیت شوخِ محافل و مجالس شادی در فرهنگ موسیقایی ایران از دیرباز وجود داشته است به عنوان یکی از شاخه‌های موسیقی دستگاهی قابل بررسی است. از اواخر دورهی مظفرالدین‌شاه با شروع ضبط موسیقی بر روی صفحات گرامافن اسناد صوتی ارزشمندی از موسیقی ایران به‌جا مانده که ما را در یافتن نمونه‌های صوتی موجود از این گونه‌ی موسیقایی یاری می‌دهد. این دورهی تاریخی هم‌زمان است با تحولات عمیقی در فرهنگ و جامعه‌ی ایران که به تدریج بر تمامی شئونات فرهنگی ـ هنری، از جمله موسیقی، نیز سایه افکند. تغییر ساختاری و محتوایی بسیاری از جنبه‌های فرهنگ موسیقایی قاجار درحقیقت تبعات رخدادهایی است که از اواخر دورهی ناصری آغاز شد و تا اواخر دورهی پهلوی اول نیز ادامه یافت. با تکیه بر روش دیسکوگرافی صفحات گرامافن کمیک ضبط‌شده حدفاصل 1284 تا 1318ش. ضمن استخراج شگردهای شوخ‌طبعی موسیقایی به‌کاررفته در این آثار درمی‌یابیم که شوخ‌طبعی موسیقایی نیز مانند دیگر گونه‌های موسیقی ایران، چه از نظر شکل و چه محتوا، دارای تغییرات زیادی شده است. به عبارت دیگر فاصله‌گرفتن از ترکیب شادی‌آور قاجاریِ موسیقی ـ رقص ـ نمایش و میل به تفکیک این اجزا به منظور حرکت به سمت غربی‌سازی ــ به‌ویژه در دورهی پهلوی اول ــ در کنار پرهیز از تداعی فضا و شئونات قاجاری این موسیقی منجر شد تا شگردهای ایجاد شوخ‌طبعی بیش از آنکه در خود موسیقی و طرز اجرای آن دنبال شوند (همانند آنچه در دورهی قاجار مرسوم بود) بیشتر در محتوای کلام بروز یافته و عناصر تداعی‌گر فضای قاجاری از آن حذف گردد. از دیگر سو با ورود و ترویج مظاهر تمدن غرب از دورهی ناصری و رسمیت یافتن سیاست فرهنگی غرب‌مآبانه در دورهی پهلوی اول تحولات فراوانی در حوزه سرگرمی‌های موسیقایی یا موسیقی‌های سرگرم‌کننده ایجاد شد که ورود فرم‌های موسیقی همنوع غربی در آثار شوخ موسیقایی دورهی پهلوی اول از نتایج آن به شمار می‌رود.
- Abstract
- ندارد
