عنوان پایان‌نامه
تحلیل و تبیین کیفیت فضای عمومی شهری به روش نقشه شناختی (نمونه موردی :بازار تبریز و برج بلور)
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس ارس شماره ثبت: 726;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80949;کتابخانه پردیس ارس شماره ثبت: 726;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80949
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- مهسا تقی پور زارعی
- استاد راهنما
- فرشاد نوریان
- چکیده
- فضای عمومی شهری، فضای باز قابل حضور برای گروه‌های مختلف اجتماعی است که پویایی و کارایی آن نیازمند تعاملات اجتماعی و برخوردهای متنوع است. به عبارت‌دیگر، مراد از عمومی بودن فضا، حضور افراد از اقشار و سنین مختلف و جریان داشتن فعالیت‌های متنوع اجتماعی و خدماتی در آن است. هدف از این پژوهش، بررسی و تبیین کیفیت‌های فضای عمومی شهری با رویکرد نقشه شناختی و تحلیلی بود. بازار شهر تبریز به‌عنوان نمونه فضای تجاری قدیمی و برج بلور تبریز به‌عنوان نمونه فضای تجاری مدرن برای پژوهش برگزیده شدند. ابتدا مؤلفه‌ها، معیارها و شاخص‌های کیفیت فضای عمومی شهری، مورد بررسی قرارگرفت و علاوه بر شناخت ویژگی های این مولفه ها در محدوده‌های موردمطالعه، تأثیر این ویژگی ها برهم دیگر و نیز تأثیر آن‌ها بر ارتقای مؤلفه‌های کیفیت فضایی مورد ارزیابی قرار گرفت. در همین راستا، در فاز اول تحقیق پرشسنامه هایی بر مبنای نقشه خوانی و نقشه شناختی تهیه و بین کاربران دو محدوده پخش گردید و تفاوتهای ذهنی افراد از نقشه خوانی دو محدوده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این بخش نشان داد که، در محدوده بازار به دلیل عقبه تاریخی و وجود عناصر شاخص، نقشه خوانی و باز نمایی ذهنی افراد از محیط، نسبت به برج بلور بیشتر است. در فاز دوم، با بررسی نقشه های کاربری و وضع موجود، نقاط ضعف، قوت، تهدید و فرصت برای دو محدوده تعیین شده و با استفاده از تحلیل سوات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل سوات برای هر دو محدوده نشان داد که، استراتژی تهاجمی، استراتژی غالب است. در آخر، راهکارهایی در جهت بهبود مؤلفه‌های کیفیت‌های فضای عمومی در دو محدوده مورد بررسی ارائه شد که از مهم ترین آن ها می توان به ایجاد کاربری های فعال 24 ساعته مثل تفرجگاه ها، استفاده از نظرسنجی ها و مشارکت عمومی مردم در شناسایی مشکلات فضاهای عمومی شهری، استفاده از تجارب موفق خارجی در این زمینه و برنامه ریزی برای اصلاح نظام حرکتی و دسترسی، اشاره کرد.
- Abstract
- Urban public space is an outdoor, utilized by different social groups and efficiency of this outdoor requires social interactions and variable conflicts. In other words, the meaning of public space is the presence of people of various ages including different social lives and activities. The aim of this research was to investigate and explain the quality of urban public space using cognitive maps. In this regard, Tabriz Bazaar as an old commercial space market and Tabriz Bolur Tower as an example of modern commercial space were chosen as the case studies. First, the information, criteria and quality indexes of urban public space were examined. In addition to recognizing the characteristics of these components in the case studies, the impact of these characteristics on each other and on the improvement of the space quality indexes was evaluated. In this regard, in the first phase of the research, questionnaires based on the cognitive mapping were distributed among the users of the two study areas and the differences of their map reading styles were compared. The results showed that due to the historical background and the presence of indicator elements in Tabriz Bazaar area, map reading and mental representation of the environment in people visiting this area, are more considerable and efficient than people visiting Bolur Tower area. In the second phase, investigating cadaster maps and present situations, the weakness, strength, opportunity and threat points for the two study areas were determined and investigated by using SWOT analysis. SWOT analysis results showed that in the both areas, aggressive strategy is dominant. Finally, methods and solutions to improve the quality of public space at two study areas were investigated and presented, from which, the most important solutions were specified as creation of 24-hour active places such as playgrounds, using surveys and finally public participation in identifying problems in urban public spaces, using foreign successful experiences in this field, and finally planning for the reformation in movement and access systems. Keywords: Bolur Tower, Cognitive Map, Quality, Tabriz Bazar, Urban Public Spaces
