عنوان پایان‌نامه
تحلیل تغییرات زمانی شدت گستره و منشاء طوفان های گرد و غبار در جنوب شرق ایران
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2211;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78768;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2211;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78768
- تاریخ دفاع
- ۲۹ آذر ۱۳۹۵
- دانشجو
- دانا رستمی
- استاد راهنما
- قاسم عزیزی
- چکیده
- طوفان‌های گرد و غبار یکی از بارزترین بلایای طبیعی مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. این پدیده به عنوان یکی از بحران های محیطی باعث تأثیرات نامطلوب زیست محیطی می‌گردد. گردوغبار به عنوان یکی از پدیده های جوی در چند سال اخیر از مخاطرات محیطی در مناطق جنوب شرق ایران شناخته شده است. این پدیده در سال های اخیر فراوانی و شدت بیشتری پیدا کرده و تداوم و گسترش مکانی آن تا استان های شمالی نیز رسیده است در این تحقیق با توجه به مشکلات و خسارت‌های زیادی که پدیده گرد و غبار در سال‌های اخیر در بخش‌های وسیعی از جنوب و جنوب شرق کشور ایجاد کرده است به بررسی و شناسایی منابع گرد و غبار منطقه، شدت و فرکانس آن در طول دوره، الگوهای حاکم بر آن و مناطق تحت سیطره گرد و غبار پرداخته می‌شود. در این پژوهش یک دوره زمانی 30 ساله که از 1984 تا 2013 را پوشش می دهد استفاده شده است. روش تحقیق ترکیبی از تحلیل های آماری، همدیدی و سنجش از دوری می باشد. داده های مورد استفاده شامل: داده های ساعتی ایستگاه های زمینی (8 نوبت در 24 ساعت)، داده های CDC1 تا سال 2006 و به بعد داده های GDAS ، دما، جهت و سرعت باد، ارتفاع ژئوپتانسیل در ترازهای مختلف جو می شوند. ویژگی های دمای درخشایی طول موج های 11 و 12 میکرومتر برای بارزسازی گرد وغبار روی تصاویر MODIS، در محیط ENVI 5.2، داده های GDAS، برای ردیابی مسیر باد در محیط نرم افزاری HYSPLIT، و داده های دما، جهت و سرعت باد، ارتفاع ژئوپتانسیل، برای بررسی نقشه های ترازهای مختلف جوی در محیط GRADS، استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که ایستگاه های زابل و زاهدان به عنوان دو مرکز بحرانی گرد و غبار در جنوب شرق ایران هستند، همچنین فراوانی های سالیانه در طول دوره نشان می دهد که در کل روند رخداد طوفانها در منطقه سعودی بوده است. دربررسی فصل تابستان بیشترین گردوغبار را دارد. ماه های ژوئن، جولای، اوت و مه به ترتیب از نظر فراوانی و شدت با دیدکمتر از 1000 متر بیشترین رخداد را دارند و ماه دسامبر کمترین رخداد را نشان می دهد. دریاچه خشک شده هامون، بیابان های افغانستان، حاشیه ها جنوبی و شرقی لوت، بیابان ربع الخالی، مناطق مرکزی و شمال شرقی عربستان و جنوب عراق، منابع اصلی و مولد گردوغبار جنوب شرق ایران هستند. همچنین مسیر شمال – شمال غربی و شمال غربی - جنوب شرقی و در موارد محدودی غربی- شرقی مسیرهای اصلی ورود این پدیده به منطقه مورد مطالعه هستند. در دوره گرم کم فشار موسمی و کم فشار جنوب شرق ایران با هم تلفیق شده و در نهایت در تقابل با پرفشار دریای خزر و شمال ایران سبب شیو فشار شدید و ایجاد بادهای پرسرعت بروی جنوب شرق ایران می شود با توجه به نبود رطوبت و خشکی منطقه هسته گرد و غبار شکل می گیرد. موقعیت مکانی کم فشار سبب مکش شدید هوا از روی مناطق با پتانسیل بالا شده و سبب انتقال این پدیده به جنوب شرق ایران می شود. در دوره سرد نیز با ورود بادهای غربی ناوه عمیقی بر روی مدیترانه در تراز میانی و پیرو آن ایجاد همگرایی سطحی و فعالیت بین دو مرکز واگرایی بالایی و همگرایی سطحی سبب ناپایداری شدید و صعود هوا روی عراق و عربستان می شود. نتیجه چنین سازوکاری ایجاد جریان های پر سرعت باد و در صورت ضعیف بودن رطوبت با توجه به ویژگی های این مناطق هسته گردوغبار شکل می گیرد.
- Abstract
- Dust storm in the arid and semi-arid area is one of the world's most striking natural disasters. This phenomenon, as one of the environmental crisis, causes adverse environmental effects. Dust storms have been known to be one of the atmospheric phenomenon n in the South East is Iran in recent years. This phenomenon has increased and continued in recent years and it has expanded its domain in Northern provinces. This study investigates the sources of dust in the region, the intensity and frequency over time, patterns and areas under the control of that dust which has created damages and problems in large parts of the South and South East of the country in recent years. In this study, a 30-year period that covers from 1984 to 2013, has been used. The research methodology is a combination of statistical analysis, synoptic, and remote sensing .The data used include three hour's dust data in synoptic stations(8 times in 24 hours), brightness temperature, Modis11-12?m bands, CDC1 data to 2006 and GDAS data from 2006 onwards, Temperature, wind speed or direction, geopotential height at different levels of the atmosphere. Brightness temperature characteristics of 11 and 12-micron wavelengths to detect dust on images MODIS, in ENVI 5.2, data GDAS, to track paths wind in software environment HYSPLIT, and data on temperature, wind speed or direction, geopotential height for different levels of climate maps in the software GRADS, were used. The results show that two stations Zabol and Zahedan as are dust crisis centers in South East Iran. June, July, August, and May in terms of frequency and visibility less than 1000 meters have the highest occurrences respectively and December shows the lowest occurrence. The dried up lake of Hamoon, deserts of Afghanistan, the southern and eastern margins in Lut desert, Rub 'al Khali, Saudi Arabia and South-central and northeastern Iraq, are the main sources of dust in South East Iran. As well as route north - northwest and northwest - southeast, and in a few cases West - East, are the main routes entry this phenomenon to the region. In warm periods, seasonal low-pressure combined with low-pressure in South East Iran and Finally, in contrast to Anticyclone Caspian Sea bringing about the extreme pressure and high-speed winds up on the South East Iran, Due to the lack of moisture and dryness, dust core is formed. Low pressure causes a sharp suction of air from the areas with high potential and transfers this phenomenon to the South East Iran. In the cold period, with the arrival of westerly winds on the Mediterranean, Deep trough is formed at the middle level and at ground level convergence. The activity between The upper-level divergence and convergence lead to extreme instability and upward air on the Iraq and Saudi Arabia. The result of such a mechanism is the creation of high-speed streams of wind and in the case of lack of moisture is forming the core of dust given the characteristics of these areas. Keywords: brightness temperature, Hysplit, the epicenter dust, instability
