عنوان پایان‌نامه
بررسی نقش ادراکات در تغییر سیاست آمریکا در قبال مناقشه ی نفت ایران (۱۳۳۰تا ۱۳۳۲)
- رشته تحصیلی
- روابط بین الملل
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP4266;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78199;کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP4266;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78199
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- شایان افراسیابی
- استاد راهنما
- حمیرا مشیرزاده
- چکیده
- مناقشه‌ی ایران و بریتانیا بر سر ملی شدن نفت ایران که از 1951/1330 تا 1953/1332 تداوم داشت در فضای «جنگ سرد» دو ابرقدرت بازمانده از جنگ جهانی دوم، یعنی آمریکا و شوروی رخ داد، و به این ترتیب علی‌رغم ماهیت متفاوت اولیه‌ی خود، از نگاه مقامات آمریکا در چارچوب جنگ سرد تفسیر شد. منابع نفتی ایران و موقعیت راهبردی آن که هر دو برای آمریکا و اردوگاه غرب حائز اهمیت بود، پای ایالات متحد را نیز به این مناقشه کشاند. سیاست آمریکا در ابتدا حمایت از حکومت وقت ایران و نخست‌وزیر آن محمد مصدق بود و این سیاست کم‌وبیش تا پایان سال 1952/1331 تداوم یافت. اما طی چند ماه، این سیاست به کلی تغییر کرد و آمریکایی‌ها تصمیم گرفتند از کودتایی حمایت کنند که نهایتاً در اوت 1953/مرداد 1332 به سرنگونی حکومت مصدق انجامید. در این پژوهش می‌کوشیم به این سؤال پاسخ دهیم که چه عاملی بیش‌ترین تأثیر را در تغییر سریع سیاست آمریکا داشت. فرضیه‌ی ما این است که تفاوت ادراکات دین اَچِسون و جان فاستِر دالِس، دو وزیر خارجه‌ی بسیار پرنفوذ آمریکا در دوره‌ی مناقشه‌ی نفت، اصلی‌ترین عامل تغییر سیاست آمریکا بوده است. مدل ادراکی‌ای که برای استخراج باورهای اچسون و دالس به کار برده‌ایم «رمزگان عملیاتی» است. باورهای رمزگان عملیاتی با تحلیل محتوای کمّیِ بیانات عمومی این دو وزیر خارجه به دست آمده‌اند. نتایجی که به‌دست‌آمده، شباهت زیاد باورهای اچسن و دالس را نشان می‌دهد.
- Abstract
- The oil nationalization dispute between Iran and Britain which began in 1951 and lasted till 1953, took place in the situation of “Cold War” of two survived superpowers from WWII, and thus despite of its distinct original nature, interpreted by American government in terms of Cold War. Iran’s oil reserves and its strategic location which were important to the United States and the West, dragged the US into the dispute. At first, American policy was directed toward supporting the Iranian government and prime minister Mohammad Mossadegh, and this policy generally continued till the end of 1952. But within a few months, the policy was entirely changed and the US government decided to support a coup aimed at overthrowing Mossadegh. The coup eventually succeeded in August 1953. In this study, we try to answer this question: Which factor has the most influence on US policy change in such a short period of time? Our hypothesis is that the different cognitions of two influential US Secretaries of State, i.e. Dean Acheson and John Foster Dulles, have the most influence on US policy change. We use the operational code cognitive model to capture the belief systems of Acheson and Dulles. Operational code beliefs were extracted from public utterances using quantitative content analysis method. The results indicate great similarity between Acheson and Dulles belief systems.
