عنوان پایان‌نامه
استفاده از مدل Drastic بهینه سازی شده با فرایند تحلیل سلسله مراتبی جهت ارزیابی آسیب پذیری و حریم کیفی آبخوان دشت قائن
- رشته تحصیلی
- علوم محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1514;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77976;کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1514;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77976
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- الهه ساداتی پور
- استاد راهنما
- اکبر باغوند, روح اله نوری
- چکیده
- آب‌های زیر‌زمینی به عنوان یکی از منابع اصلی تامین‌کننده آب در ایران و به خصوص در مناطق خشک مانند خراسان جنوبی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. این منابع به دلیل قرار گرفتن در لایه‌های زیرین خاک اگرچه از حساسیت و آسیب‌پذیری کمتری نسبت به آب‌های سطحی در برابر منابع آلاینده برخوردارند، اما به دلیل عدم سهولت تصفیه در صورت آلوده شدن، نیاز به مدیریت مناسبی دارند. بنابراین لازمست حریم‌هایی بر پایه آسیب‌پذیری آبخوان‌ها، برای دشت‌های مختلف استان خراسان جنوبی مانند دشت قائن که از اهمیت ویژه‌ای نیز در بخش کشاورزی و تولید زعفران برخوردارست، تعیین گردد تا در آینده به ایجاد برخی محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها برای آبخوان‌ها در مقابل آلاینده‌ها پرداخته شود. در این تحقیق با جمع آوری پارامتر‌های ورودی مدل DRASTIC از منطقه مطالعاتی قائن و اصلاح روش DRASTIC با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، آسیب‌پذیری آبخوان تعیین گردید. نتایج به دست آمده از DRASTIC اصلاح شده مشخص نمود که طبق طبقه‌بندی آلر (1987) حدود 31/7 درصد از منطقه در کلاس آسیب‌پذیری کم، 64/9درصد آسیب‌پذیری متوسط و 3/39 درصد منطقه واقع در شمال‌شرقی آبخوان در محدوده آسیب‌پذیری زیاد قرار گرفت. بعلاوه به منظور صحت‌سنجی نتایج به دست آمده میزان همبستگی بین مدل DRASTIC اصلاح شده با پارامتر‌های TDS، Cl و EC محاسبه گردید که نتایج حاکی از همبستگی بالا بین این پارامتر‌ها بود به طوریکه همبستگی این شاخص با TDS، Cl و EC به ترتیب 0/61، 0/64، 0/61 برآورد گردید. پس از واسنجی مدل، وضعیت حریم کیفی آبخوان برای نیترات و سه فلز سنگین شامل باریم، کادمیوم و جیوه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که قسمت‌های پرخطر برای نیترات در بخش جنوبی آبخوان و برای باریم، کادمیوم و جیوه در بخش شمال شرقی آبخوان قرار دارند. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که مناطق دارای آسیب‌پذیری بیشتر و کاربری صنعتی، دارای خطرپذیری بالاتری نیز می‌باشند.
- Abstract
- Groundwater is as one of the main sources of water supply in Iran and especially in the arid regions such as South Khorasan province. Ground waters are less sensitive and vulnerable to the contaminants than surface waters because they are located under the ground. However, due to costly treatment of groundwater in case of pollution, it needs to appropriately be managed regarding to the point and nonpoint sources of pollutions. Therefore, it is essential to determine the protection area for groundwater based on aquifer vulnerability for different plains in the South Khorasan such as Ghaen plain that is important in the agricultural sector and production of saffron, So that to make some specific changes for human activities on several levels in the aquifer against pollutants in the future. In this study, by collecting input parameters of DRASTIC method in the area of Ghaen and modified DRASTIC method with analytic hierarchy process, aquifer vulnerability was determined. The results from the modified DRASTIC model according to Aller classification showed 3 013 of the case study in the low vulnerability class, 64083 in the moderate class and 30383 of area in northeastern aquifer vulnerability was in the range of high vulnerability. In addition, in order to verify the results of the modified DRASTIC model the correlation between the vulnerability indices and some pollutants, i.e., TDS, Cl and EC parameters were evaluated. The results showed high correlation between these parameters so that the correlation between the calculated vulnerability index and TDS-Cl-EC were 006 -0064-006 , respectively. After calibration of the model, the protection area of the aquifer for nitrate and 3 heavy metals, including cadmium, mercury and barium were determined. It was found that high-risk areas were in the southern part of the aquifer for nitrates and for barium, cadmium and mercury were part of northeastern of aquifer. The results showed that areas with greater vulnerability and industrial use had the higher risk. Keywords: Groundwater, Vulnerability, Ghaen Aquifer, DRASTIC, Protection Area.
