عنوان پایان‌نامه
ارزیاب اثرات و مدلسازی ریسک اکولوژیکی توسعه گردشگری در جزایر مرجانی مطالعه موردی جزایر هندورابی
- رشته تحصیلی
- محیط زیست - برنامه ریزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1476;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76539;کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1476;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76539
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- زهرا قربانی نیا
- استاد راهنما
- احمدرضا یاوری, محمدجواد امیری
- چکیده
- جزایر مرجانی و مناطق دریایی/ ساحلی اطراف آن، اکوسیستم های منحصربه‌فردی را تشکیل می‌دهند که غالباً مملو از گونه های گیاهی و جانوری خاص آن منطقه هستند، که در هیچ جای دیگر جهان یافت نمی‌شوند. بافت مرجانی آن ها باوجود پوشش کمتر از یک‌درصد اقیانوس‌ها، بیش از 25 درصد حیات دریاها را در خود حفظ می‌کنند. متأسفانه پیوندهای اکولوژیک این جزایر در طول زمان، دچار تشویش شده و آن‌ها را در رده اکوسیستم‌های آسیب‌پذیر قرار داده است. یکی از عوامل تأثیرگذار در تخریب این مناطق، رواج صنعت گردشگری و حضور انسان در آن‌هاست. این صنعت باوجود جذب و کسب درآمدهای خارجی و فعال‌سازی اقتصاد محلی بر ارزش‌های اکوسیستمی منطقه نیز تأثیر خواهد داشت. جزیره زیبای هندورابی در شمال غربی خلیج‌فارس با سواحل بکر مرجانی خود، زیستگاه مهمی در منطقه برای انواع آبزیان به شمار می‌رود. پیوستن به منطقه آزاد کیش و حضور در صنعت گردشگری این جزیره باارزش را، با آثار اکولوژیکی متفاوتی روبه رو خواهد کرد. به همین منظور این تحقیق، در ابتدا با بررسی وضع موجود محیط-زیستی جزیره، به بررسی و شناسایی مناطق حساس ساحلی/دریایی آن پرداخته است. بر این اساس به ترتیب 28/34 و 40/58درصد از طول خط ساحلی آن در محدوده ریسک خیلی زیاد و زیاد واقع‌شده است. بیشترین میزان آسیب‌پذیری در قسمت شرقی، غربی و جنوب غربی جزیره واقع‌شده که عموماً به‌وسیله صخره‌های مرجانی احاطه گشته که اهمیت اکولوژیک منطقه را بالا می‌برد. مدل سازی ریسک اکولوژیکی، ابزاری مهم در مدیریت محیط زیست به‌منظور کاهش خطرات پروژه ها و دستیابی به توسعه پایدار به شمار می رود که در این تحقیق به کمک سه گام طراحی، ساخت و محاسبات و ارزیابی آن تبیین گشت. با شناسایی ویژگی های جزیره، عواملی که در اثر توسعه گردشگری سبب اختلال در موجودیت و تعادل اکولوژیکی جزیره می‌شوند، شناسایی شدند. با تعیین عامل های ایجاد ریسک، استرس‌ها و شش ریسک اکولوژیکی آسیب و از دست دادن زیستگاه، اختلال در نظم اکولوژیکی و زنجیره‌های غذایی، کاهش تنوع زیستی دریایی، کاهش تنوع زیستی خشکی، آسیب به آبسنگ‌های مرجانی و تکه‌تکه کردن زیستگاه‌ها و ازهم‌گسیختگی اکولوژیکی، مشخص شدند. با توجه به عدم قطعیتی که در تعیین ریسک وجود دارد، برای تعیین میزان و اولویت‌بندی ریسک ها از شبکه های بیزین استفاده شد. پس از رسم گره ها و نحوه ارتباطات آن ها، در نرم‌افزار Netica ساخت شبکه های بیزین و تعیین توزیع احتمالاتی ریسک انجام شد. در نهایت، توزیع احتمالاتی سطوح مختلف مربوط به ریسک ها به دست آمد و سطح ریسک اکولوژیکی جزیره هندورابی در سه حالت زیاد، متوسط و کم، به ترتیب، 71/9، 10/9 و 17/3 درصد به دست آمد. براین اساس کاهش تنوع زیستی دریایی بیشترین ریسک و آسیب به آبسنگ‌های مرجانی، کاهش تنوع زیستی خشکی، اختلال در نظم اکولوژیکی و زنجیره‌های غذایی، تکه‌تکه کردن زیستگاه و ازهم‌گسیختگی اکولوژیکی و آسیب و از دست دادن زیستگاه به ترتیب در رتبه های بعدی ریسک برای جزیره مرجانی هندورابی در صورت توسعه و گسترش گردشگری خواهند بود. با توجه به یافته‌های تحقیق راهکارهایی در جهت حفظ بافت باارزش اکولوژیکی جزیره مرجانی هندورابی ارائه‌شده است.
- Abstract
- Coral Coral islands and the marine/coastal regions around them form unique ecosystems tha are usually full of plant and animal species specific to them, which are not found anuwhere else in the world . Although the coral texture of these islands covers less than one percent of the oceans of the world, yet it harbors more than 25 percent of all marine life. Unfortunately, the ecological ties of these islands have been disturbed with the passage of time, and this has put them among the vulnerable ecosystems of the world. One of the factors influencing the destruction of these islands is the boom in the tourism industry and presence of people on them. Although this industry attracts foreign tourists and foreign currency, and activates local economies, yet it will influence ecosystem values of these islands. The beautiful island of Hendourabi in the northwest of the Persian Gulf with its virgin coral coasts is considered an important habitat in the region for various aquatic organisms. Its connection to the Free Zone of Kish Island, and its presence in the tourism industry, will face this precious island with various ecological impacts. Therefore, this research studied the present environmental conditions in the island first, and then examined and identified its sensitive coastal/marine areas. It was found that 28.34 and 40.58 percent of its coastline were in the range of at very high risk and at high risk, respectively. The most vulnerable areas were the eastern, western, and southwestern parts of the island, which are mainly surrounded by soral cliffs that raise the ecological importance of the region. Modeling ecological risk is an important tool in environmental management to reduce the risks of projects and to achieve sustainable development. This research was developed with the help of the three steps of design, construction, and calculation and evaluation. Factors that disrupt the existence and ecological balance of the island were determined by identifying the characteristics of the island. Through determining factors causing risk and stresses, the six ecological risks of damage to and loss of habitat, disruption of the ecological order and food chains, reduced marine biodiversity, reduced terrestrial biodiversity, damage to coral reefs, fragmentation of the habitat and ecological disruption were found. Considering the uncertainty in risk determination, Bayesian networks were used to determine the degrees of risks and their priorities. . After drawing the nodes and specifying the communication mode across nodes, the Netica software was used to build the Bayesian networks and determine probability distributions for risks. Finally, probability distributions for the various risk levels were calculated, and the ecological risk levels of high, average, and low (71.9, 10.9, and 17.3 percent, respectively) were obtained for the Hendorabi Island. On this basis, reduced marine biodiversity was at the highest risk level. Damage to the coral reefs, reduced terrestrial biodiversity, disruption of the ecological order and of food chains, fragmentation of the habitat and ecological disruption, and damage to and loss of the habitat ranked second to sixth among the risks facing the coral island of Hendorabi if tourism is expanded and developed there. Considering the findings of the research, strategies were presented for preserving the valuable ecological texture of the Hendorabi coral island. Key Words: Coral islands, Tourism, Ecological risk assessment, Bayesian networks, Hendorabi island.
