امکان سنجی مشارکت جوامع محلی در توسعه اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده-البرز مرکزی استان تهران
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2161;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76790;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2161;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76790
- تاریخ دفاع
- ۲۱ تیر ۱۳۹۵
- دانشجو
- حامد کیاشمشکی
- استاد راهنما
- محمدرضا رضوانی
- چکیده
- طبق تعریف اتحادیه بین المللی محافظت از طبیعت (IUCN) اکوتوریسم عبارت است از مسافرت مسئولانه به نواحی نسبتاً بکر طبیعی به منظور لذتبردن از طبیعت به نحوی که اثرات منفی کمی بر طبیعت دارد و زمینه مشارکت اقتصادی-اجتماعی جمعیت بومی را فراهم میآورد. در پژوهش حاضر به امکانسنجی مشارکت جوامع محلی در توسعه اکوتوریسم در مناطق حفاظتشده مورد مطالعه: منطقه حفاظتشده البرز مرکزی بخش جنوبی- استان تهران پرداخته شد. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و همچنین ترکیبی است که شامل تحقیقات پیمایشی، میدانی و اسنادی است. تحقیق بهعمل آمده از نوع تحقیقهای کمی و اکتشافی و روش انجام آن توصیفی تحلیلی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل سه گروه مردم محلی، شوراها و دهیاریها و مسئولین محلی میشود. به منظور جمعآوری اطلاعات مورد نیاز میدانی تعداد 120 پرسشنامه کمی از مردم محلی و تعداد 12پرسشنامه کیفی از شوراها و دهیاریها و تعداد20 پرسشنامه کیفی نیز از مسئولین محلی به صورت تصادفی تکمیل گردیده و با بهرهمندی از نرمافزار SPSS و آزمون T تک نمونهای اطلاعات بدستآمده پردازش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاست. در این پژوهش شاخصهای نگرش جامعه محلی به اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیستمحیطی توسعه اکوتوریسم، اهمیت، ارزش، حفاظت و نگهداری مناطق حفاظتشده، اعتقاد، تمایل و قابلیت مشارکت در توسعه اکوتوریسم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدستآمده نشان میدهد که در زمینه نگرش جامعه محلی به اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیستمحیطی توسعه اکوتوریسم، جامعه محلی به اثرات اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی نگرشی مثبت داشته ولی به اثرات زیستمحیطی نگرشی منفی دارد. در زمینه اهمیت، ارزش، حفاظت و نگهداری مناطق حفاظتشده، نگرش جامعه محلی مثبت میباشد. جامعه محلی اعتقاد و تمایل به مشارکت در توسعه اکوتوریسم را دارد ولی در حال حاضر قابلیت مشارکت را نداشته و نیازمند آموزش، کسب مهارت و ابزار لازم میباشد.
- Abstract
- Ecotourism as defined by IUCN (International Union for Conservation of Nature) is "environmentally responsible travel and visitation to relatively undisturbed natural areas, in order to enjoy and appreciate nature (and any accompanying cultural features — both past and present) that promotes conservation, has low visitor impact, and provides for beneficially active socio-economic involvement of local populations". Current research has analyzed the feasibility of local communities’ participation in ecotourism development in protected areas (Central Alborz protected area – Tehran province). The research is of applied and mixed researches and the data collection is based on documentary and field methods. The research is quantitative, exploratory and the applied methodology is analytical-descriptive method. Statistical societies are local people, the villages’ councils and local authorities. In order to gather the required field information, 120 quantitative questionnaires from local people, 12 qualitative questionnaires from villages’ councils and 20 qualitative questionnaires from local authorities have been filled in randomly and it has been analyzed and processed using SPSS software and One-Sample T Test. In this research the attitudes of local community in economic, socio-cultural and environmental effects of ecotourism development, importance, value, protection and maintenance of protected areas, belief, tendency and capability of participation in ecotourism development have been analyzed. The results reveal that attitudes of local community in economic, socio-cultural and environmental effects of ecotourism development are positive but negative in environmental effects. The attitudes of local community in value, protection and maintenance of protected areas are positive. Local community has belief and tendency towards participation in ecotourism development but now does not have the capability of participation and training, getting necessary skills and tools are needed. Key words: Protected Areas, Ecotourism, Central Alborz Protected Area, Local Communities’ Participation.