انتخاب الگوی کشت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-سازه های آبی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77379;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77379
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- سحر بختیاری
- استاد راهنما
- ابراهیم امیری تکلدانی
- چکیده
- مدیریت مصرف آب یک مسئله مهم در دنیا است و به دلیل سهم زیاد بخش کشاورزی در مصرف آب، افزایش بهره وری در این بخش از موضوعات مورد توجه محققان، مدیران، و کلیه دست اندرکاران در صنعت آب است. در ایران با توجه به ضرورت آبیاری در اکثر مناطق و راندمان کم آبیاری، کاهش منابع بدلیل تغییرات اقلیمی، بیلان منفی آب دشت ها و همچنین ضرورت ایجاد توسعه پایدار در بخش کشاورزی، ارائه راه کارها به منظور توسعه پایدار و افزایش بهره وری مورد نظر است. در این تحقیق، اولویت بندی گیاهان به منظور انتخاب در الگوی کشت با استفاده از فرآیند سلسله مراتبی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا کلیه شاخص های موثر در تعیین اولویت گیاهان در چهار دسته اقتصادی، سیاسی-اجتماعی، عوامل گیاهی و مشخصات آب و خاک دسته-بندی شدند. سپس پرسشنامه دربرگیرنده جداول برای مقایسه زوجی گزینه ها با یکدیگر بر حسب شاخص های مختلف تهیه و برای کارشناسان خبره در بخش های مختلف صنعت آب ارسال شد. با جمع آوری پرسشنامه های تکمیل شده و انجام محاسبات، وزن کلیه شاخص ها و اولویت بندی آنها به طور نسبی و مطلق تعیین شدند. به منظور کاربرد نتایج در شرایط واقعی، پرسشنامه حاوی هفت گیاه همراه با شانزده شاخص مقایسه تهیه شد و توسط یکی از کارشناسان خبره یک شرکت مهندس مشاور تکمیل شد. براساس نتایج گیاهان خیار، هندوانه، گوجه فرنگی، یونجه، حبوبات، گندم و جو در اولویت نسبت به یکدیگر برای انتخاب در الگوی کشت قرار گرفتند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که با استفاده از وزن شاخص های بدست آمده و نیز تکمیل پرسشنامه برای هر طرح آبیاری، می توان اولویت گیاهان برای انتخاب در الگوی کشت را تعیین نمود. بنابراین پیشنهاد می شود که برای کلیه اراضی مستعد کشاورزی در سراسر کشور پرسشنامه های مربوطه تهیه و توسط کارشناسان خبره تکمیل شوند تا با استفاده از وزن های نسبی شاخص های موثر ارائه شده در این تحقیق، اولویت بندی گیاهان برای انتخاب در الگوی کشت انجام شود.
- Abstract
- Water use management is an important issue throughout the world and due to large share of agriculture sector in water use, increase in water productivity in this sector is one of the interesting issues for researchers, managers, and all those involved in water industry. This issue is of more important in arid and semi- arid areas. According to the necessity of plant irrigation in most of agricultural lands in Iran and low irrigation efficiency, water resources reduction due to climatological changes, negative water balance in deserts, and also, necessity for sustainable development in agriculture sector, there are needs to provide suitable strategies. Selection of right plants in cropping pattern of an irrigation project, is one measure to increase water productivity and optimum use of available water. In this research, the prioritization of crops in order to select most suitable ones within cropping pattern is examined using the method of Attribute Hierarchy Processes (AHP). By categorizing of all effective indexes on crops prioritization (for designation of cropping pattern) into four general categorizes; i.e. economics, political-social, plant characteristic, and water and soil specification, a questionnaire including tables for comparing paired options with each other on the basis of various indicators, prepared and was sent to experts in various sectors of water industry. After collecting the filled questionnaire and doing calculations, the relative and absolute weights as well as the ranks of each index were determined. In order to apply the result in real case, another questionnaire including seven options (plants) with sixteen indexes was prepared and delivered to an expert of a consultant engineering company, and demand to fill the questionnaire using data for a real irrigation project. The filled questionnaire has been returned back and analysed by using the calculated absolute weight of indexes. So, the crops were prioritized in order to be selected within the cropping pattern of the selected irrigation project.The result show that cucumber, watermelon, tomato, bean, alfalfa, wheat and barley are in the priority for select cropping pattern. As a result, it is shown that using the absolute weight of indexes provided in this research, and also filling the relative questionnaire by expert in each irrigation project, it is able to be prioritized the crops to select in the cropping pattern of the irrigation project.