عنوان پایان‌نامه
فرهنگ مورد انتظار اسلام در مواجهه با یتیم در منابع دینی شیعیان
- رشته تحصیلی
- دانش اجتماعی مسلمین
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4919;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77588;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4919;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77588
- تاریخ دفاع
- ۱۷ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- مهرداد دبیری
- استاد راهنما
- غلامرضا جمشیدیها
- چکیده
- می دانیم که در تمامی جوامع همواره کودکانی هستند که پدر و مادر خود را که سرپرستان حقیقی آن ها می باشند از دست می دهند. از دست دادن پدر یا مادر یا هر دو آن ها گاه به علل طبیعی مثل مرگ اتّفاق می افتد و گاه به علل اجتماعی مثل طلاق و گاه اصلاً پدر و مادر از دست نمی روند و سایه آن ها بالای سر فرزندان هست امّا چه سایه ای؟ سایه ای از خوف، ناامیدی، زحمت و بیچارگی. در واقع گروهی از کودکان هستند که با داشتن پدر و مادری که پدری و مادری بلد نیستند، بیش از کسانی که پدر و مادر خود را از دست داده اند در آسیب هستند. خلاصه تمامی دسته های یاد شده در فوق که به نوعی از داشتن پدر یا مادر یا هر دو آن ها محروم هستند کودکان بی سرپرست، تک سرپرست یا تک والد و بد سرپرست خوانده می شوند که در چارچوب دینی آن ها را یتیم می خوانیم. از آن جا که ایتام کودکانی هستند که توانایی تأمین نیازهای خود را به خودی خود ندارند لاجرم اگر دست های توانایی از آن ها دستگیری نکند به اضطرار و بیچارگی در جامعه دچار خواهند شد و هر گونه آسیبی را ممکن است بپذیرند و نیز ایجاد کنند. از این رو تعامل صحیح با آن ها طوری که موجبات رشد و دوری از آسیب ها را برایشان فراهم آورد وظیفه ی افراد و حکومت در یک جامعه است و الّا آثار منفی بی توجّهی به آن ها دامن گیر اقشار مختلف جامعه خواهد شد. از سویی با توجّه به این که در جامعه ای به سر می بریم که نام اسلام را به همراه خود حمل می کند و همواره داعیه ی عمل بر مبنای اسلام را سر لوحه ی اهداف خویش قرار داده است ضروری می بینیم تحقیقی مفصّل در باب فرهنگ مورد انتظار اسلام در مواجهه با یتیم انجام دهیم. تحقیق حاضر با استفاده از بخش تحلیلی روش گراندد تئوری سعی داشته تا تمامی گزاره های موجود در آیات و روایات مورد تأیید مذهب شیعه را مورد مطالعه، تدوین، تنظیم، طبقه بندی و تحلیل قرار دهد و سرانجام از نگاهی اسلامی فرهنگ مورد تأیید اسلام در مواجهه با یتیم را کشف نماید. نهایتاً این فحص کامل به کشف هفت مقوله کلّی در تعامل با یتیم انجامید که عبارتند از: تعریف یتیم، اهمّیّت فراوان توجّه خاص به یتیم، سیاست رفاهی تأمین حدّاقلّ معاش یتیمان، تأمین دو نیاز اساسی یتیم(سرپناه و سرپرست)، آداب تعامل اقتصادی با یتیم، اخلاق تعاملی با یتیم و مواجهه حکومت با یتیم.
- Abstract
- In all societies, there are children who have lost their parents, their true guardians. They may lose their mother, their father, or both, due to natural occurrences, such as death, or because of social factors, such as divorce. At times, the parents are not lost: they are there. But their presence entails nothing but fear, hopelessness, and misery. In fact, children whose parents do not know parenting, are more in risk than those who have lost their parents. All afore-mentioned categories are, in one way or another, deprived from having one or both parents. They are children who have no guardians/parents, who have only one parent, or who have bad parents; in a religious framework, these are all called yatim (orphan). Since orphans are children who are not able to meet their needs on their own, they must be supported by capable hands. Otherwise, they will have to live miserable lives, they may be subject to all sorts of risks, or they may put others into danger. Consequently, dealing with orphans in a proper manner, in a way that ensures their growth and development and safeguards them from social harms, is the responsibility of individuals as well as the government in a society; or else, all levels of the society will suffer from the consequences of their ill-treatment. Since we live in a society which happens to carry the name of Islam, and which claims to function on the basis of Islamic teachings, it is necessary to research in detail about the teachings of Islam in regard to the treatment of orphans. This research, using the Grounded Theory method, attempts to study, categorise, formulise and analyse the teachings of the Quranic verses, and traditions recognised by the Shi’a school of thought; and consequently, to discover and reveal the Islamic view on how orphans must be treated. This research deals with seven general discourses in regard to the treatment of orphans. They are: definition of orphan, the significance of special attention to orphans, the policies of social welfare for orphans, proving orphans’ two basic needs (shelter and guardian), the manners of economic transactions with orphans, ethics of treating orphans, governments’ encounter with orphans.
