عنوان پایان‌نامه
انتخاب بهینه مکان های مناسب دفع پسماند های صنعتی با رویکرد کاهش مخاطرات آبهای زیرزمینی در منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان
- رشته تحصیلی
- مهندسی طبیعت
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده علوم و فنون نوین شماره ثبت: 300409;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76618;کتابخانه دانشکده علوم و فنون نوین شماره ثبت: 300409;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76618
- تاریخ دفاع
- ۲۹ تیر ۱۳۹۵
- دانشجو
- زهرا جوادزاده
- استاد راهنما
- حسین یوسفی سهزابی
- چکیده
- رشد و توسعه شهر و شهر نشینی همواره با توسعه فعالیت های انسانی همراه بوده است. این همراهی و همزیستی از یک سو امکان اشتغال و توانمندی های اقتصادی را برای شهروندان پدید آورده ولی از سوی دیگر محیط زیست را در معرض آلودگی آب، هوا، خاک، سر و صدا و آلودگی های دیداری و شیمیایی قرار داده است. یکی از مسائل و معضلات مهم محیط زیستی کشور مدیریت مواد زائد جامد به خصوص پسماندهای صنعتی می باشد. از موارد مهم در رویکرد کلی مدیریت جامع پسماندهای صنعتی، ضرورت مسئله مکان یابی مناسب محل دفع می باشد. با توجه به تأثیراتی که مکان‌های دفع پسماند بر اکوسیستم و محیط اطراف خود می‌گذارند، لذا بایستی توجه نمود تا محل دفن در مکانی قرار گیرد که حداقل اثرات تخریبی و تأثیر نامناسب بر محیط پیرامونی خود را ایجاد نماید. هدف از انجام این پژوهش انتخاب بهینه مکان های مناسب دفع پسماندهای صنعتی در منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان می باشد. این منطقه، به عنوان مهم ترین و نزدیک ترین منطقه ویژه اقتصادی به مرکز سیاسی– اقتصادی کشور و دارای موقعیتی ممتاز و منحصر به فرد به منظور تولید، صادرات و ترانزیت کالا بوده و قادر است نقش تعیین کننده ای در اقتصاد کلان کشور ایفا نماید. پارامترهای مختلفی در انتخاب بهینه مکان های مناسب دفع پسماندهای صنعتی دخیل می باشند که در این مطالعه مواردی از جمله عمق آب زیرزمینی، فاصله از آب های سطحی و زیرزمینی، راه های دسترسی، مناطق مسکونی، صنایع، خطوط انتقال نیرو، سیل خیزی، گسل، شیب و فاصله از باغات و زمین های کشاورزی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. پس از انتخاب و تهیه نقشه های مربوط به پارامترهای مؤثر، وزن دهی به روش AHP و با استفاده از نظرات کارشناسان و خبرگان این امر انجام گرفت. در این مرحله نقشه ها و وزن های مرتبط با آن ها به مدل هم پوشانی شاخص وارد شدند و نقشه حاصل از تلفیق پارامترهای مؤثر به دست آمد. پس از آن مناطق با اولوبت اول و دوم انتخاب شدند و از بین هر کدام از آن ها چهار منطقه جهت دفع پسماندهای صنعتی معرفی گردیدند. مناطق با اولویت اول به نام های A1,A2,A3,A4 و مناطق با اولویت دوم به نام های B1,B2,B3,B4 مشخص گردیدند. مساحت، عمق آب زیرزمینی، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان، جهت باد غالب و کاربری اراضی مناطق انتخاب شده مورد بررسی قرار گرفت. در بخش منطق فازی با توجه به فاکتورهای مؤثر و وزن های AHP آن ها، نقشه های توابع عضویت هر یک از فاکتورها تهیه و با استفاده از عملگر AND روی هم گذاری فازی شدند. نتایج حاصل از مقایسه این دو مدل حاکی از آن بود که مدل فازی به علت ماهیت پیوسته نقشه خروجی، مناطق مناسب بیشتری جهت دفع پسماندهای صنعتی به دست داد. همچنین مکان های با اولویت اول و دوم در مدل هم پوشانی شاخص در محدوده های با ارزش یک و نزدیک به یک در مدل فازی قرار گرفتند. بنابراین نتایج حاصل از مدل هم پوشانی شاخص دارای دقت بالاتری بوده و می تواند مورد استناد قرار گیرد. این نتایج همچنین با استفاده از تصاویر ماهواره ای نیز مورد صحت سنجی قرار گرفتند. در آخر منطقه B1 به علت قرار گیری در محدوده توسعه ای منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان، معافیت از قانون پرداخت گمرک پسماندهای با مواد اولیه ی خارجی و کاهش هزینه های مربوط به حمل و نقل، جهت دفع پسماندهای صنعتی این منطقه به مدیران ذی ربط پیشنهاد می گردد.
- Abstract
- Growth and development of the city and the urbanization, always has been accompanied with the development and human activities. On one hand, this companionship and coexistence has created the possibility of occupation and economic capabilities for citizens, but on the other hand, they expose environment to pollution of air, water, soil, noise and visual and chemical pollutions. One of the major environmental problems of the country is the solid waste management, especially industrial waste. The important aspects of the overall approach to the industrial wastes comprehensive management is the necessity of locating suitable disposal sites. According to the effects of waste disposal sites on the ecosystem and their surroundings, so, it is necessary to consider that disposal sites cause less damage to their surroundings. The purpose of this study is the industrial waste site selection in the special economic zone of Salafcheghan. This area, as the most important and nearest special economic zone to the economical-political center of the country, with unique and privileged position to production, export and transit of goods, can play an important role in the macroeconomic of the country. Different parameters are effective on the industrial waste site selection. In this research, parameters such as groundwater depth, distance from surface water and groundwater, access ways, residential areas, Industries, power transmission lines, flooding, faults, slope and distance from the orchards and agricultural lands were studied. After selecting and preparation maps of The effective parameters, weighting with AHP method and using the opinions of experts in this matter was conducted. At this stage, maps and their associated weights entered to the index overlay model and the map was obtained from a combination of parameters. Then the first and second priority areas were selected and between each of them, four areas were introduced for the disposal of industrial waste. First-priority areas named A1, A2, A3, A4 and second-priority areas, named B1, B2, B3, B4 were determined. Area, groundwater depth, distance from residential areas, distance from special economic zone of Salafcheghan, the prevailing wind direction and land use of selected areas were evaluated. In the part of fuzzy logic, according to the effective factors and their AHP weights, maps of membership functions of each factor were prepared and fuzzy overlay was conducted by using And operator.The results of the comparison of these two models indicated that the fuzzy model because of the continuous nature of the output map, eventuated more suitable sites for disposal of industrial waste. Also, the places with the first and the second priority in the index overlay model were located in the places with the value of one and near to one in the fuzzy model. So, the result of the index overlay model was more accurate and can be referred. These results also using satellite images were verified. Finally, the B1 area is recommended to the relevant managers of special economic zone of Salafcheghan for disposal of industrial waste, because of locating at the developement area of special economic zone of Salafcheghan, exemption from customs payments law for wastes of foreign raw materials and reduction of transportation costs. Keywords: site selection, industrial wastes, index overlay, fuzzy logic, AHP, Arc GIS
