عنوان پایان‌نامه
وقف و موقوفه در ایران. مطالعه مسجد خانم زنجان و موقوفه آن در روستای سهرین
- رشته تحصیلی
- علوم اجتماعی - توسعه روستایی - توسعه اجتماعی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76163;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4905;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76163;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4905
- تاریخ دفاع
- ۱۱ خرداد ۱۳۹۵
- دانشجو
- منصور نجفلو
- استاد راهنما
- مهدی طالب
- چکیده
- چکیده: یکی از اماکن تاریخی و میراث فرهنگی استان زنجان مسجد خانم واقع در مرکز شهر زنجان می‌باشد. این مسجد صد سال قبل توسط بانوی نیکوکار زنجانی به عنوان مدرسه ساخته شده و وقف طلاب علوم دینی گردیده و جهت تامین هزینه‌های محصّلین بخشی از مالکیت یکی از روستاهای بزرگ زنجان وقف آن شده است. آشنایی با بانی مسجد و نحوه ساخت آن، وقف‌نامه مسجد و موقوفه آن در روستا انگیزه‌ای شد تا به صورت مطالعه موردی به تحقیق در این خصوص پرداخته شود. برای نیل به این مقصود نیازمند آشنایی با نهاد وقف و تحولات تاریخی وقف و موقوفه در جامعه ایران می‌باشیم. وقف سنتی اسلامی و به معنای « بازداشت عین مال (از بخشش، فروش، واگذاری،اجاره، ارث و...) و تخصیص منافع آن به امور خیر مدنظر واقف » می‌باشد. وقف و موقوفه یکی از اشکال مالکیت املاک و مستغلات در ایران به خصوص در حوزه روستایی می‌باشد که در طول تاریخ ایران فعلی و مناطق جدا شده از آن نقش زیادی در تصمیم‌گیریهای سیاسی – اجتماعی حاکمان و ملاّکین داشته است. با توجه به نقش وقف در طول تاریخ بر سرگذشت جوامع انسانی، آشنایی با پیشینه تاریخی اوقاف در جهان و ایران قبل و بعد از اسلام و تطور حقوقی آن تا زمان حاضر و تاثیرات مثبت و منفی آن در جامعه می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای تاثیر زیادی داشته باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش تحقیق کیفی به صورت مطالعه توصیفی – اکتشافی ( مطالعه موردی ) با بهره¬گیری از تکنیک¬های مطالعه اسنادی، تاریخی و کتابخانه‌ای، مصاحبه و مصاحبه همراه با مشاهده است. از یافته‌های این پژوهش آشنایی با شکل‌گیری و رشد فرهنگ وقف از صدر اسلام تا تبدیل این فرهنگ به قوانین جاری کشور و هم چنین آشنایی با جمیله خانم واقفه مسجد به عنوان بانوی نیکوکار زنجانی ، مسجد و حوزه علمیه تاسیس شده توسط ایشان و وقف‌نامه مربوطه و موقوفه آن در روستای سهرین می‌باشد و نهایتاً تلاش شده است با ارائه الگوی اجرایی جهت استفاده از ظرفیّت‌های توسعه اجتماع محور نتیجه‌گیری شود با درگیر نمودن بازیگران اصلی عرصه وقف شامل دست‌اندرکاران، ذی‌نفعان، واقفان و متولیان امر می‌توان از نهاد وقف جهت توسعه جامعه و رفع بخشی از مشکلات بومی مردم استفاده نمود.
- Abstract
- One of the historical and culturist place in Zanjan province is woman Mosque in center of this city. This Mosque has built by one of the Zanjan's women as a school and it has endowment for religious people. And for providing of burden for student is part of prosper of this big village had been endowment. Being family with Mosque's own and the way of its building , letter of endowment of this Mosque has encouraged us for research and applying one by one in this case. For getting this aim we need to know with endowment organization and historical event and endowment in Iran society. Traditional endowment and in reality "arrest as own (from donating, sale, rent, heritage,…) and it's special benefits to charity cases of its endowed ". Endowment and endowed property is one of the properties of building in Iran special in village area that in Iran's today has been separated and its area had an important role in social-political decision for government and kings. In addition with its endowment during the history of fate of human, being familiar with its historical past decades in world and Iran before and after Islam till current and positive and negative effect in society can has the most effect in scheduling. Applied way in this research, quality way research as a discovering-explaining study (case study) using by documentary, historical, libraries, interviews techniques and interview associated with observation .Of this found we understand firming and grow of culture from initial Islam till converting of this culture to current rules and also being familiar with Mrs. Jamile. She endowed this Mosque. And creating of "Hozeh Elmieh" by her and endowed it in Sohrein village and finally we tried to provide and perform a pattern for using social capacity and development of it. It conclude that with engaging original actors and corporation, properties owning and endowed and its own can use of this organization for develop and removing of native problems . Key words: Endowment, endowed, letter of endowment, woman Mosque, Zanjan, Sohrein village, social development
