نظارت مبتنی بر ریسک و بررسی آن در بانکداری بدون ربای ایران
- رشته تحصیلی
- بانکداری اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده اقتصاد شماره ثبت: 1834;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79448;کتابخانه دانشکده اقتصاد شماره ثبت: 1834;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 79448
- تاریخ دفاع
- ۱۶ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- سمیرا حقیقت
- استاد راهنما
- نفیسه بهرادمهر
- چکیده
- بانکها نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد، به همین منظور نظارت بر بانکها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. درواقع از مهمترین دلایل نظارت بر بانکها حفظ اعتماد عمومی و سلامت و ثبات نظام بانکی می باشد. بدین جهت ناظرین از دیرباز رویکردهای نظارتی متفاوتی را استفاده می نموده اند. رویکرد نظارت تطبیقی یکی از این رویکردها است که در گذشته از آن استفاده می شده است. هدف اصلی ای رویکرد ارزیابی چگونگی رعایت مقرات توسط بانک می باشد. با پیچیده شدن ریسکها و سیستم مالی، اهمیت مدیریت ریسک بیشتر شده است. این در حالی بود که نظارت تطبیقی قادر به مدیریت ریسکها نبود، بنابراین نمی توانست سلامت و ثبات نظام بانکی را حفظ نماید. بدین منظور کمیته ی بازل تاسیس شد و سپس این کمیته اصولی را برای نظارت کارا و موثر منتشر نمود که این اصول امروزه به 29 اصل رسیده است. بعد از تاسیس این کمیته رویکرد نظارت مبتنی بر ریسک ابداع شد. این رویکرد نظارتی دارای چارچوبی بر اساس اصول کمیته بازل است . این چارچوب عبارت اند از مدیریت ریسک، کنترل داخلی، حاکمیت سهامی، سیستم اطلاعاتی بانکها. در این پژوهش پس از معرفی رویکرد نظارت مبتنی برریسک، به بررسی این رویکرد نظارتی در تئوری بانکداری اسلامی و میزان انطباق آن براساس نظارت مبتنی بر ریسک در بانکداری متعارف می پردازیم . سپس چالش هایی که بانکداری اسلامی ممکن است در اجرای این رویکرد نظارتی با آن مواجه شود را مطرح می نماییم. از جمله ی این چالش ها نگهداری سپرده های سپرده های سرمایه گذاری در خارج از ترازنامه و در پی آن ضعیف شدن سرمایه آن ها می باشد. و دیگر اینکه در محاسبه کفایت سرمایه، ریسکهای مربوط به سپرده گذاران سرمایه گذاری به سپرده های دیداری انتقال می یابد. در آخرنیز به ارزیابی تئوری و تجربی این رویکرد نظارتی در بانکداری ایران می پردازیم. در واقع از آن جایی که در تئوری بانکداری ایران، اسلامی می باشد این رویکرد نظارتی را در بانکداری اسلامی بررسی می نماییم. در بررسی تئوریک این رویکرد نظارتی به این نتیجه رسیدیم که بانک اسلامی ایران با مدل عملکرد وکالتی به میزان کمتر از بانک متعارف به این رویکرد نظارتی نیاز دارد زیرا ریسکهای بانک اسلامی در مدل عملکردی تئوریک کمتر و یا به میزان بانک متعارف می باشد و نکته ی قابل ذکر دیگر این است که بانک اسلامی ایران در اجرای رویکرد نظارت مبتنی بر ریسک باید به تفاوت ها و شباهت های بانکداری اسلامی و متعارف توجه شود. جهت بررسی تجربی رویکرد نظارت مبتنی بر ریسک در ایران از دستورالعمل های منتشره ی بانک مرکزی استفاده نموده و برای بررسی رویکرد نظارت مبتنی بر ریسک از ابزار پرسشنامه استفاده نموده و در سه بانک پارسیان، سینا و مسکن توزیع شده اند. این پرسشنامه در خصوص سه مورد از ارکان نظارت مبتنی برریسک یعنی مدیریت ریسک عملیاتی، کنترل داخلی و شفافیت می باشد. با بررسی این پرسشنامه ها به نتیجه رسیدیم که دراین بانکها هیچ کدام از این ارکان به طور 100 درصد طبق دستورالعمل بانک مرکزی عمل نمی شود و در بین این سه بانک عملکرد بانک سینا بهتر از 2 بانک دیگر می باشد. با این وجود می توان گفت رویکرد نظارت مبتنی بر ریسک هنوز به صورت کاملی اجرا نمی شود.
- Abstract
- In this research after introducing risk based supervision, I study this supervisiory approach in the theoric of islamic banking and adoption of it with risk based supervision in conventional banking. Then I introduce the challenges that islamic bank may face with them. One of this challenges is keeping investment deposits out of balance sheet, so the capital will be weak. Another challenge is about calculating capital adequacy, In calculatingit investment deposit risks transfer to demand deposits. At the end, I assess this supervisioary approach in theoric and experimentary of Irans banking system . Since Irans banking system is islamic, therefore we need to check the supervisiory approach in islamic banking system as well. In theoric assessing I concluded that Irans islamic banking needs this supervisoary approach less than conventional banking, because in theoric risks of islamic banking is less than conventional bank or is equal with it. None the less it needs this supervisoary approach and international rules but in impelmenting this rules it should pay attention to differences and similarities of islamic banking and conventional banking. In experimentary assessing of Irans risk based supervision , I use instruction of irans centeral bank. Then I use questionnaire tool and distribute them in parsian, sina and maskan banks for data coolection. This questionnaire is about three pillars of risk based supervison, operational risk management, internal conrol, transparency. By assessing these questonaire I conclude that these banks don’t impelment any of pillars according to centeral banks instruction. But sina bank is impelmenting better than two other banks. Totally I can say that risk based supervision is not impelmenting compeletly and banks should try more to have a better risk based supervision.