عنوان پایان‌نامه
پترولوژی ژئوشیمی و کانی زایی آهن- آپاتیت در کانسار آهن شیطور، خاور بافق (جنوب خاور یزد)
- رشته تحصیلی
- زمین شناسی_پترولوژی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس علوم شماره ثبت: 6325;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76414;کتابخانه پردیس علوم شماره ثبت: 6325;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 76414
- تاریخ دفاع
- ۰۷ مهر ۱۳۹۵
- دانشجو
- سعید زکی زاده سرابی
- استاد راهنما
- داریوش اسماعیلی
- چکیده
- کانسار سنگ‌آهن شیطور درخاوربافق، بخشی از مجموعه آتشفشانی-نفوذی کمان کادومین است که با روند عمومی شمال باختری-جنوب خاوری در طی ماگماتیسم ادیکارین-کامبرین زیرین درزون تکتونیکی کاشمر-کرمان تشکیل گردیده است. قدیمی‌ترین سنگ ها در محدوده موردمطالعه، سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی سری ریزو است. توده‌های ساب ولکانیک گرانیتیکالک آلکالن به سن کامبرین زیرین، توالی های آتشفشانی- رسوبی نفوذ و سبب دگرسانی آن‌ها و تبدیل آن‌ها به سنگ هایسبز موسوم به متاسوماتیتشده است. این کانسار با ذخیره ای بالغ‌بر 65 میلیون تن ازسه توده سنگ‌آهن شرقی (مایل به شمال) و توده سنگ‌آهنمرکزی و همچنین توده سنگ‌آهن غربی (مایل به جنوب) تشکیل‌شده است امتداد هر سه توده، NW-SEاست. کانه زایی عمدتاً به فرم رگه‌ای و توده‌ای در درون متاسوماتیت ها و مخصوصاً در محل همبری توده‌های گرانیتی با این سنگ‌هاروی‌داده است. کانه زایی آهن در کانسار شیطور شامل مجموعه کانی‌های مگنتیت، هماتیت ،آپاتیت، پیریت و هیدروکسیدهای Fe-Mn است. مطالعات زمین‌شیمیاییتوالی‌های آذرین این کانسار نشان می‌دهد که این واحدها از دو طیف آتشفشانی شامل نوع بازالت، آندزیت، ریوداسیت، ریولیتو نفوذی شامل گرانیت، دیوریت تشکیل‌شده است. این مطالعات همچنین نشان می‌دهند که اکثر سنگ‌های آذرینکانسار شیطور به‌جز دو نمونه بازیک دارای اختصاصات سنگ‌های گرانیتوئیدی نوع I را نشان می‌دهند و این سنگ ها پرآلومینوس بوده و از یک ماگمای کالکوآلکالن ناشی شده‌اند. در نمودارهای بهنجار شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه آشکارا دو روندمشخصبر اساس وجود و یا عدم وجود آنومالیNb-Ta و Ta آشکارا به دو سری تقسیم می‌شوند. سری اول که شامل اکثر نمونه‌هایآتش‌فشانی و نفوذی کانسار هست دارای آنومالی منفیTa-Nb-Ti همراه با تهی شدگی در عناصر Sr,P و Zrمی‌باشند. در مقابلنمونه‌های بازیک گروهفاقد این آنومالیTa-Nb-Tiبوده و دارای تهی شدگی در عناصر Sr,P,Zrمی‌باشند. بررسی ویژگی های ژئوشیمیایی مگنتیت با استفاده از نمودارهای مختلف برای تعیین ژنز کانسارهای مختلف آهن نشانگر تعلق نمونه‌های کانسار شیطور به کانسارهای تیپ آهن-آپاتیت یا کایرونا است. بررسی رفتار عناصر نادر خاکی در مگنتیت کانسار نشانگر تفریق LREE نسبت به HREE همراه با آنومالی منفی Euاست.این الگویREE مگنتیت کانسار شیطور تشابه زیادی رابا الگوی REE مگنتیت هایکانسارهای تیپ کایرونانشان می دهد. بررسی خاستگاه زمین ساختی واحدهای آذرین کانسار شیطوربا استفاده از نمودارهای مختلف تفکیک زمین ساختی نشانگر محیط کمانقاره‌ای مرتبط با فرورانش برای اکثر نمونه‌هااست. بر پایهجایگاه چینه شناختی وویژگی‌های ژئوشیمیایی سنگ‌های آذرین کانسار شیطور همراه با دیگر سنگ‌های آذرین در کمربند تکتونیکی کاشمر-کرمانبقایای کمان قاره ای حاشیه زمان نئوپرووتروزوئیک-کامبرین پیشین را که حاشیه فعال قاره‌ای گندوانا موسوم به کمان ماگمایی ادیکارین-کامبرین را که در پی فرورانش لیتوسفر اقیانوسی پروتوتتیس به زیر گندوانا شکل‌گرفته بودرا به نمایش می‌گذارند. به‌طورکلی مقایسه مهم‌ترینویژگی‌های کانسار شیطورمخصوصاً نتایج حاصل از مطالعه ژئوشیمیایی مگنتیت با ویژگی‌هایتیپ های مختلف کانسارهای آهن دنیانشان می‌دهد که کانی سازی در این کانسار مشابه باسیستم های کانی زایی کایرونا و در یک خاستگاه تکتونیکی از نوع کمان قاره ای صورت پذیرفته است.
- Abstract
- The Sheytor iron deposit in the east of Bafq is a part of cadomian volcano-plutonic arc. This belt with a general NW-SE trend was formed during the Ediacaran–Cambrian magmatism along the Kashmar-Kerman tectonic zone. The main lithological units in the Sheytor district are volcano-sedimentary units of Rizu series. The lower Cambrian calc-alkaline subvolcanic granitic rocks was intruded in the Rizu units and led to their alteration and transition to green metasomatite rocks. The Sheytor deposit with with a pre-mining reserve of 65 Mt, consists of three main parts include eastern, central and northern ore bodies with NW-SE orientation. The mineralization style is vein and massive types which occurred within the metasomatite rocks especially in the contact zone between granite and metasomatite rocks.Iron mineralization at Sheytor deposit comprises magnetite, apatite, chalcopyrite, pyriteand Fe-Mn hydroxides.According to Petrographical studies, they are basalt, include basalt, andesite, trachyte, dacite, rhyolite, diorites and granites which. The geochemical studies confirm petrographical results and indicate most of Sheytor samples except young mafic units have peraluminous and high-K calc-alkaline affinity and represent most similarity to I -type granites. In the condorite and primitive mantle normalized diagrams, Sheytor samples divided in two different series: (i) which have negative anomaly of Ta-Nb-Ti associated with depletion in the Zr,Sr , P elements. (ii) the secondary series with lack of Ta-Nb-Ti anomaly and deplation in the Sr, P,Zr. in the tectonic setting discriminate diagrams most of igneous Rocks of Sheytor deposit plotted in the Andean-type active continental margin setting, nevertheless, young mafic dykes belong to intra-cratonic rift setting. The study of geochemical features of magnetite using different iron mineralization discriminate diagram indicate Sheytor samples show most similarity to iron-apatite or kiruna type deposits. Rare earth elements (REE) studies demonstrate that the deposit is more enriched in LREE than in HREEand show Eu anomaly in the Conderite normalized diagram. This pattern is very similar to REE pattern of magnetite in the Kiruna type deposits. The magmatic rocks of Sheytor district are part of Kashmar-Kerman zone which have have late Neoproterozoic (Ediacaran) to early Cambrian ages, and are further evidence for a pulse of Cadomia magmatism at the northern active margin of Gondwana. The Cadomian magmatic arc was a broad-scale magmatic arc that developed along the Proto-Tethyan margin of the Gondwanaland supercontinent following the subduction of Proto-Tethys oceanic lithospher.
