مطالعه رابطه میان پروانه های ثبت اختراع و تولیدات علمی و تولیدات علمی مخترعان ایرانی
- رشته تحصیلی
- علوم کتابداری و اطلاع رسانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 41261;کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی شماره ثبت: 540ک
- تاریخ دفاع
- ۲۴ دی ۱۳۸۷
- دانشجو
- محمد علائی آرانی
- استاد راهنما
- نادر نقشینه
- چکیده
- پروانههای ثبت اختراع و تولیدات علمی بروندادهای جامعه علمی و صنعتی کشور هستند. در این پژوهش با استفاده از دادههای موجود در پایگاههای اداره ثبت اختراع اروپا، اداره ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا، اداره ثبت اختراع ژاپن و سازمان جهانی مالکیت فکری به بررسی وضعیت مخترعان ایرانی در این خانوادهها پرداخته شد. با استخراج اسامی مخترعان ایرانی در این خانوادهها وضعیت و تعداد تولیدات علمی مخترعان ایرانی نیز با استفاده از نمایه¬های استنادی موسسه تامپسون(آی. اس. آی) در پایگاه WOS مورد ارزیابی قرار گرفتند. هدف اصلی از انجام این پژوهش ارزیابی ارتباط دو مقوله تعداد پروانههای ثبت اختراع و تعداد تولیدات علمی مخترعان و در بعد ملی نسبت پروانههای ثبت اختراع به کل تولیدات علمی نمایه شده کشور جمهوری اسلامی ایران در WOS است. در انجام این پژوهش از روش آمیختهای از مطالعه کتابخانهای، کتابسنجی، تحلیل استنادی و تحلیل محتوا استفاده شده است. یافتههای پژوهش در نهایت به تحلیل همبستگی رسید و برای تعداد تولیدات علمی و پروانههای ثبت شده توسط مخترعان در سطح 95 درصد، ضریب همبستگی 039/0 محاسبه شد که هیچ گونه رابطه معنی¬داری را میان دو متغیر نشان نمی¬دهد. بررسی استنادها نشان داد که رفتار استنادی در حوزه¬های مختلف فناوری متفاوت است. پراستنادترین اختراع ها مشخص شدند و پرکارترین مخترع- نویسنده ها نیز شناسایی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که موسسات و سازمان های داخلی تنها 13 درصد از پروانه¬های ثبت اختراع را به خود اختصاص دادند، در میان موسسات ثبت کننده اختراع «موسسه تحقیقات صنعت نفت ایران» با سهمی حدود 6 درصد از کل اختراعهای به ثبت رسیده، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است و بیش از 50 درصد از موسسات ثبت کننده در سه کشور آمریکا، کانادا و انگلستان قرار داشتند، کشورهای ژاپن و سویس در رتبه¬های بعدی قرار دارند. در میان دانشگاه¬های ثبت کننده اختراع تنها نام دانشگاه تهران با سهمی کمتر از 10 درصد از مجموع سهم دانشگاه ها وجود دارد و دانشگاه لاوال از کانادا با سهم 12/12 درصدی در میان دانشگاه¬ها در رتبه اول قرار دارد.
- Abstract
- A science driven industrial society is often identified by two criteria: number of patents it issues, and scientific output. By carrying a combined search and analysis of patent data available through USPTO, EPO, JPO and WIPO, the present study intends to explore the possible existence of correlation between scientific output and patents received by Iranian inventors. ISI was used as a primary template for gauging scientific output, although it was found that with respect to competitive intelligence analysis ISI should be abandoned in favor of industrial-based subject databases. A mixed research method was adopted relying heavily on citation analysis, content analysis and other metrics. No significant correlation was found between scientific output and patent application. It was further evidenced that citation behavior varies in different fields. Iranian institutions accounted for only 13 percent of patents awarded while more than 50% of corporate assignees were located in US, UK and Canada. Among the academic patent holders, only the University of Tehran stands out with less than 10% share of total number of patents to the Iranian universities