مطالعه چالشهای اجرای پزشک خانواده در نظام سلامت ایران
- دانشجو
- آذر محمدی
- استاد راهنما
- ملیحه شیانی
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی رفاه اجتماعی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73590;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4874;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73590;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4874
- تاریخ دفاع
- ۲۴ اسفند ۱۳۹۳
- چکیده
- سلامت به عنوان یکی از مهمترین مقولههای سیاستگذاری اجتماعی و متفاوت با سایر کالاهای عمومی، جایگاه ویژه ای در رفاه و توسعه هر کشوری دارد. یکی از مهمترین سیاستها و برنامههای مطرح در عرصه نظام سلامت، برنامه پزشک خانواده است که بدلیل ماهیت ریشه ای آن، تغییرات بنیادینی در نظام سلامت و به تبع آن در سلامت و رفاه مردم ایجاد میکند، که برطبق مواد قانونی موجود تاکنون باید به صورت ملی اجرا می شد، ولی محدود به روستاها و دو استان به صورت پایلوت شد، از این رو این پژوهش با هدف مطالعه چالشهای اجرای پزشک خانواده صورت گرفت که در این زمینه از مابین سه نظریه مطرح در جامعه شناسی پزشکی، نظریه تضاد به عنوان چارجوب مفهومی که در غالب آن بهتر می شود چالشها را درک و شناسایی کرد، انتخاب شد. مطالعه حاضر از نوع پژوهش کیفی است. جامعه پژوهش سیاستگذاران، مجریان در سطوح ارشد کشوری و صاحب نظران در زمینه پزشک خانواده است. در انتخاب نمونهها از نمونه گیری مبتنی بر هدف استفاده شد و در ابتدای امر، پژوهش با مطالعه اکتشافی آغاز شد. تکنیک مصاحبه و تحلیل اسنادی جهت تولید دادهها، و تحلیل مضمون از طریق کدگذاری جهت تحلیل دادهها به کار گرفته شد. مطالعه اکتشافی از طریق مصاحبه با 3 تن از نمونههای جامعه پژوهش صورت پذیرفت و در ادامه جمع آوری دادهها، مصاحبههایی دیگر با 23 تن از جامعه پژوهش صورت پذیرفت. چالشهای اجرای پزشک خانواده تحت 9 مقوله اصلی و 23 مقوله فرعی شناسایی شدند، که مقولههای اصل عبارتند از: «چالش ناشی از ساختار حاکم بر نظام سلامت»، «ماهیت چالش بر انگیز پزشک خانواده»، «پزشکی کردن مدیریت»، «تضاد منافع»، «قائم به فرد بودن برنامهها و تأثیر تغییرات مدیریت و دولت بر برنامه ملی»، «چالش ناشی از نحوه حمایت دولت دهم از پزشک خانواده»، «روابط حاکم بر وزارتخانهها و سازمانهای دخیل در برنامه پزشک خانواده»، «چالشهای فرهنگی»، «قانونگریزی، عدم اراده و تعهد سیاسی مسئولین ارشد کشوری». همانطور که یافتههای پژوهش نشان می دهند، نظریه تضاد از میان سه نظریه مطرح در جامعه شناسی پزشکی بهترین رویکرد برای بیان و فهم چالشهای اجرای پزشک خانواده در قالب تضاد منافع صنفی،شخصی، سازمانی، اقتصادی، اجتماعی و غیره است. با این وجود برخی از چالشها همچون چالش فرهنگی در قالب رویکرد تضاد نمی گنجید ، از این رو محقق برای صورت بندی نهایی چالش ها از سه متغییر مطرح شده توسط مازمانیان و ساباتیر استفاده کرد؛ متغیر زمینه ای ، ساختاری ، ماهیتی که در چارچوب مدلی برای مطالع? قابلیت های اجرایی قوانین تصویب شده از جمله برنامه های توسعه کاربرد دارد. هر چند هر سه متغییر در پیشبرد یا ممانعت از اجرای پزشک خانواده نقش دارند ، ولی یافته های پژوهش نشاندهند? کژکارکردی متغیرهای ساختاری و زمینه ای در پزشک خانواده به عنوان چالش های اساسی پزشک خانواده می باشد ، که لازم? آن نگاه واقع بینان? سیاستگذاران نسبت به این متغیرها به عنوان عامل اساسی در جهت اجرای پزشک خانواده است
- Abstract
- Introduction: Health, as one of the most important social policy issues and different from other public , has a special place in the welfare and development of any country. family physician project is one of the most significant policies brought about in health system field during the recent decade which was supposed to be applied nationally based on the law articles, but it was restricted to provinces of Fars and Mazandaran. This research aims to study the challenges which a family physician encounters while applying the project. In order to study of these challenges we used the conflict theory. Methods: This studyis a qualitativeresearch.Researchcommunity is including policy makers,senior-level executivesandexpertsin the field offamilymedicine. Sampling is according to purposivesampling. Andin the first place,The researchbeganwithan exploratorystudy. Interviewsanddocument analysistechniqueswas usedfordata generation, andanalysis ofcontentthroughencryptionwas usedfor data analysis. An exploratory studythrough interviews withthreeof thesampleswas conducted. After that, interviewswere conductedwith23 other members of theresearchcommunity. Result: Challenges of implementation of family physician were identified as 9 main category and sub-category 23:challenge caused by the governing structure which affects health system, nature of family physician, medicalization of management, conflict of interests, relationships among related ministries and organizations, Culturalchallenges, Scam, lack ofpoliticalwill andcommitment ofseniorofficials, challenge caused byhowgovernment supportoffamily physician, The impact ofmanagementandgovernment change tonational program. Conclusion: As theresultsshow,Conflicttheory is the best approachto expressandunderstand thechallenges of implementation offamily physician in framework of conflict of corporate, personal, organizational, economic, social interest. However, somechallengessuch asculturalchallengesdoes notfitin aconflictapproach. Then Theresearcher usedthe threevariablesConsidered byMazmanyanandSabatyrforthe finalformation: Underlying, structure, naturevariable. Althoughall three variablesare involvedin promotingorinhibiting of implementation offamily physician, but there sults indicatestructural and underlyingvariablesdysfunctionalas themain challenge ofimplementation of family physician. For this reason,policymakersneed tohave arealistic viewof these variables. Key words: family physician project, referral system, health system, conflict.