بررسی کارایی طرح مجموعه شهری تهران با توجه به تغییرات تقسیمات کشوری اخیر و ارائه راهکارهایی برای بهبود برنامه ریزی فضایی منطقه کلان شهری تهران
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی منطقه ای
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64549
- تاریخ دفاع
- ۲۵ تیر ۱۳۹۳
- دانشجو
- محسن زمانی
- استاد راهنما
- اسفندیار زبردست
- چکیده
- مناطق کلانشهری که در ساختار رسمی نظام برنامهریزی شهری و منطقهای کشور ما عنوان «مجموعههای شهری» را بر خود دارند، مجموعهای از سکونتگاههای متعدد با یک کلانشهر مرکزی و حوزه نفوذ گسترده آن شامل شهرها و روستاهای متعدد هستند که روزانه با هم دارای روابط گسترده اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی بوده و بر روی هم تأثیرگذارند. در همین چارچوب در دنیا به منظور حل مسائل و بهبود شرایط این مناطق طرحهای توسعه مناطق کلانشهری با عناوین مختلفی تهیه گردیده است. در کشور ما نیز نخستین طرحها از این دست در دهه 70 با عنوان طرح مجموعه شهری تهران به منظور «طرحریزی و مدیریت مجموعه شهری تهران» تهیه گردیده و در اوایل دهه 80 به تصویب رسید. شاکله این طرح بر اساس راهبردها و شروط تحققی استوار گشته که مهمترین آن، ایجاد «نهاد دائمی مدیریت مجموعه شهری»، که معتقد به نگرشی واحد و مدیریتی متمرکز در سطح مجموعه شهری به ریاست سطوح کلان مدیریتی بوده است. اما امری که در این میان از نظر طرح مغفول مانده و در دوره پس از تهیه و تصویب طرح نیز با شتاب بیشتری ادامه داشته است، واگذاری اختیارات به مدیریتهای محلی و تغییرات تقسیمات کشوری بیشتر بوده که سبب تقسیم مجموعه به دو استان (تهران و البرز) و تعداد بیشتری شهرستان، بخش و دهستان در کنار افزایش قلمروهای مدیریتی همچون شهر و روستا گشته است. بنابراین پرسش اساسی اینگونه مطرح میگردد که: تغییرات تقسیمات کشوری و واگذاری اختیارات به سطوح پایینتر چه تأثیری بر روند کلی توسعه مجموعه شهری خواهد گذاشت، و راهبردها و شروط تحقق طرح تا چه میزان نسبت به این تحولات انعطافپذیر میباشند. بر همین اساس، اهداف مورد نظر در این تحقیق شامل پاسخگویی به پرسش مورد نظر، سپس بررسی علل عدم شکلگیری نظام مدیریت و برنامهریزی مناطق کلانشهری در کشور و در نهایت ترسیم چشمانداز مطلوب به منظور دستیابی به توسعه منطقهای در سطح منطقه کلانشهری تهران میباشد. در همین راستا به منظور دستیابی به اهداف تحقیق از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته و گفتگو با پاسخدهندگان در قالب سه گروه تهیهکنندگان طرح، دستاندرکاران و مجریان طرح، و متخصصین و صاحبنظران استفاده و یافتههای مورد نظر در قالب نتایج تحقیق ارائه شده و در پایان پیشنهادات و راهکارهای مورد نظر به منظور دستیابی به چارچوبی برای توسعه منطقهای ارائه گردیده است. کلمات کلیدی: مناطق کلانشهری، مدیریت و برنامهریزی مناطق کلانشهری، تمرکززدایی، تحقیق کیفی، مصاحبه نیمه ساختار یافته
- Abstract
- The Metropolitan Region, which are known as a "Majmo-e-ye-Shahri", in Iran, are a set of several settlements with a core city and its widespread hinterland that they have daily extensive socio-economic and cultural relations and impact on each other. In this Context, in the world, in order to solve the issues and improve the conditions of these regions, metropolitan development plans have been prepared under diffrenet titles. In Iran, as well, the first plan of suchlike was prepared during the 90th, titled as "Tehrans Metropolitan Plan", in order to manage and plan Tehrans metropolitan Region. The Configuration of this plan was based on the strategies, terms and conditions of which the most important was «to estabilish a permanent institution of manage metropolitan region», that believes in the unified vision and centeralized management in the metropolitan region, chaired by a high level of administratives. But the main problem that got neglected through the provision of the plan, was devolution of authority to the local management instituations and applying more changes in the administrative devisions of the region which has cuased the region to be devided into two provinces (Tehran and Alborz) and a more counties and districts as well as increase the number and expansion of the realm cities and villages in the Tehrans metropolitan region. Thus, the main quastion would be: How could the changes in countrys administrative devisions affects the general trend of regions development and how much the strategies, terms and conditions would be flexible towards these changes. Accrodingly, the research's goals include answering the quastion followed by an investigation on the cuases of the non-formation of metropolitan management and planning system in Iran and eventually, drawing an appropriate vision in order to achieve regional development in Tehrans metropolitan region. In this regard, and due to the lack of data and informations, to achieve the researchs goals, the methodology is focused on the semi structure interview, which is one of the techniques of qualitative research method. By the same token, we had an interview with three groups, such as Tehrans metropolitan plan producers, stakeholders, professionals and experts, and intended findings are presented in the form of research's results. Finally, recommendations and suggested strategies to achieve a framework f or regional planning and management as well as regional development, are presented.» Key Words: Metropolitan Region, Management and Planning of Metropolitan Region, Decentralization, Qualitative Research, Semi-Structure Interview.