ارائه روشهای بهبود توزیع آب در شبکه آبیاری درودزن مبتنی بر شاخصهای هیدرولیکی
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی-سازه های آبی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6042;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 65024
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- پیمان افراسیابی کیا
- استاد راهنما
- عاطفه پرورش ریزی
- چکیده
- عملکرد اغلب شبکههای آبیاری آبیاری پایینتر از حد انتظار است. یکیازعواقبمدیریتوبهرهبرداریضعیفدرشبکههایآبیاریتحویلوتوزیعنامناسبآبدرکانالهاوانشعابات،وبهتبعآنتوزیعنامناسبآبدرسطحاراضیاست.محدودیت منابع آبی در استان فارس، افزایش میزان تقاضای آب در بخش کشاورزی، خشکسالیها، سپری شدن بیش از نیمقرن از عمر شبکه درودزن و اتلاف زیاد آب در آن ایجاب میکند بازنگری اساسی در نحوه تحویل و توزیع آب دراین شبکه صورت گیرد. در تحقیق حاضر،بررسیوتعیینگزینههایمناسبمدیریتتحویلوتوزیعآببهلحاظمکانیوزمانیدرشبکه،بااستفادهازشبیهسازیرفتار هیدرولیکیشبکهتوسطمدلهیدرودینامیکSobek، درواحد عمرانی 1 شبکهآبیاریوزهکشیدرودزنفارس انجامشد. برایبررسیوضعیتمقطعکانالونیزتدقیقاطلاعاتموجود،بازدیدهاییقبلازشروعفصلآبیاریانجامشد. شش گزینه بهرهبرداری مختلفکهمنطبقبرنیازآبیواقعیالگوی کشتهستند تعریف شد ونحوه عملکرد آنها شبیهسازی شد و سپس با عملکردشیوهیکنونیبهرهبرداریمقایسهشد. عملکرد بهرهبرداری در هر حالت در سطح کانال با استفاده از شاخصهای داخلی کفایت، مازاد و عدالت بررسی شد. این شاخصها برای 5 کانال درجه سه و 1 کانال درجه دو در طی سه ماه فصل آبیاری 1391 و 1392 با توجه به مقادیر آب ورودی به آبگیرها و نیاز آبی محصول است تحت هر آبگیر محاسبه شدند.در این گزینهها تنظیم همزمان بازشدگی دریچههای تنظیم سطح آب و آبگیر برای حصول بهترین عملکرد و نحوه توزیع صورت پذیرفت. همچنین برای گرفتن خروجی قابل اطمینان از مدل میزان نشت از کانال با توجه به راندمانهای گزارش شده توسط شرکت بهرهبرداری شبکه درودزن با توجه به میزان بده در بازههای مختلف کانال، محاسبه و شبیهسازی شد. با محاسبه شاخصهای توزیع آب برای گزینههای بهرهبرداری مختلف، مشخص شد که شرایط فعلی بهرهبرداری در محدوده عملکرد ضعیف قرار دارد. با توجه به مقادیر شاخصها و مقایسه آنها برای تمامی گزینهها و ارزیابی سهولت اجرایی آنها این نتیجه حاصل شد که گزینه آبیاری منطبق با نیاز آبی 15 روزه (A2B2) که در آن متوسط شاخصهای کفایت، عدالت و مازاد آب بهترتیب برابر مقادیر 1، 058/0 و 02/0 است، در مقایسه با روش فعلی بهرهبرداری که در آن شاخصها بهترتیب دارای مقادیر 85/0 67/0 و 18/0 است، بهبود چشمگیری داشته است و میتواندبرایافزایشعملکردتحویلآبدرمنطقهموردمطالعه،مفیدواقع گردد.
- Abstract
- Most of the country irrigation networks performancesarelower than expectation. One of the consequences of poor utilizationandmanagement of irrigation systems is inadequate distribution of water incanals and divisions, and accordingly improper distribution of water. Water resources restriction in Fars province, increasing water demand in agriculture, drought and aging for more than half a century forDoroudzan network as well as high water losses cause the need for a fundamental review of the supply and distribution of waterin this network. In the present study, through simulating hydraulic function of the network using SOBEK hydrodynamic model, appropriate management alternatives in terms of spatial and temporal distribution of water inconstruction Unit 1ofDoroudzan irrigation and drainage network were investigated. To study the state of canal’s cross section and validation of the available Data, field survey has been done prior to the onset of irrigation season. Six different operational options that match the actual cropping water requirement pattern were defined and their performances were simulated and compared with the current method of utilization.Performance of utilization in every condition was evaluated at tertiary and Quadraticcanal level, using adequacy, excess, dependability and equity indicators. These indicators were calculated for the 5 tertiaries and 1 Quadraticcanal for the 3-month irrigation seasons of 2012 and 2013, regarding to the amount of water entering canal and water requirements of crops, under cover of each canal.Among these options, synchronous adjustment of radial and sluice gates has been done in order to gain best performance in terms of distribution. In addition, in order to attain reliable output from model, canal infiltration rate according to discharge rate in various spatial intervals was calculated and simulated, based on efficiency reports from Doroudzan network Water Exploitation Company. By calculating the distribution parameters for different operating alternatives, it can be found that the current operational method had poor performance. Based on indices values and comparing parameters among all the options and evaluation of their gentle practicality, it is concluded that actual water requirement of 15 day in whichthe average values of Adequacy, equity and surplus Indices respectively are 1, 0.058 and 0.02 and in comparison to current exploitation method (respectively 0.85, 0.67, 0.18) shows dramatic improvements and therefore, it can be useful to increase water delivery performance in the studied district.