عنوان پایان‌نامه
بررسی زمینه ها وعوامل پیدایی فرهنگ و تمدن اسلامی{از آغاز تا ۴۱ هجری}
- رشته تحصیلی
- مدرسی معارف اسلامی- تاریخ وتمدن اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2141ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59029
- تاریخ دفاع
- ۱۳ مهر ۱۳۸۸
- استاد راهنما
- ابوالفضل عابدینی لیواری
- دانشجو
- سیدسعید روحانی
- چکیده
- قرآن کریم در پیدایی، گسترش و اعتلای فرهنگ و تمدن اسلامی، نقش محوری داشته و در دو بعد «محتوایی» و «شکلی» اثرگذار بوده است. آموزه های قرآنی در باروری، شکوفایی و توسعه فرهنگی ساکنان جزیره العرب نقش مهمی داشته و در عصر حاضر نیز از چنین توانی برخوردار است. دومین عامل مؤثری که در ایجاد دگرگونی اجتماعی و فرهنگی و هنجارسازی اسلامی، ایفای نقش نمود، «سیره و سنت رسول خدا(صلی الله علیه وآله)» و مجموعه قول و فعل و تقریر ایشان بوده است. «حاکمیت الهی»، «یکتاپرستی»، «جامع نگری و اعتدال گرایی»، «عدالتورزی و تعدیل نابرابری های اجتماعی»، «تأکید بر خردگرایی و زدودن خرافات و اوهام»، «علم آموزی»، «یکی انگاری دنیا و آخرت»، «وفای به عهد و پیمان» و «آزادی های فردی و اجتماعی» مهمترین ویژگی های اختصاصی فرهنگ و تمدن اسلامی است که در جزیره العرب به ظهور رسید. برخی از ویژگی های اخلاقی رسول خدا(صلی الله علیه وآله) که در جذب افراد و گسترش اسلام تأثیر بسزایی داشته است عبارتند از: امانتداری و حفظ حقوق مردمان، مهربانی، گشاده رویی در معاشرت، مشورت با دیگران، نظم و انضباط در کارها، زهد و ساده زیستی، اراده و استقامت بی نظیر، بیزاری از چاپلوسی، پرهیز از گوشه گیری و ترک خانواده، زدودن خرافات، پرهیز از تعصّبات قومی و توجه به تقوا، قاطعیّت، عدالت، دوراندیشی، ظرفیّت تحمّل انتقاد، شایسته سالاری، پرورش استعدادها، پرهیز از استبداد، تواضع، متانت و در نهایت نرمش در مسایل فردی و صلابت در مسایل اصولی. شبه جزیره عربستان از نظر جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی، تأثیری در پیدایی فرهنگ و تمدن اسلامی نداشته است. اخلاق اعراب جاهلی نیز نمی توانست تأثیری داشته باشد الاّ اینکه احساس خلأ موجود از یک سو و ارائه آموزه های انسانی ـ الهی و اخلاق اسلامی از سوی دیگر، سبب گردید ساکنان جزیره العرب به تدریج جذب اسلام شده، بدان وفادار مانند. ساکنان جزیره العرب به دلیل شرایط بد اوضاع اجتماعی ـ سیاسی، احساس نیاز شدیدی به تغییر در اندیشه، رفتار و زندگی خود می کردند و این احساس نقش مهمی در اقبال آنان به اسلام داشت. علاوه بر اینکه این اقبال زمانی مضاعف گردید که اسلام توانست خلأ حقوقی موجود را با وضع قوانین و مقرراتی به شایستگی برطرف سازد. وضع آشفته دینی و سردرگمی از ادیان، نوعی خستگی در ساکنان جزیره العرب ایجاد نمود و با ارائه دین جدید با
- Abstract
- The holy Quran has played an important part in the appearance, development and promotion of Islamic culture and civilization in both aspects of content and form. Quranic teachings have been also of vital effect in cultural flourishing and development of Arabia habitants and so have today. The second cause of socio-cultural transformation and Islamic normalization may be regarded the Prophet`s manner of life, sayings and deed. Divine sovereignty, monotheism, comprehensive viewing and adjusting social injustices, insisting on reason, opposing superstitions and illusions, education, interconnection of earthly world and the hereafter, faithfulness to treaty and promise and personal and social freedom can be known as the most important qualities of Islamic culture and civilization in Arabia of that day. Some of the Prophet`s moral characters causing people to turn to Islam extensively and causing Islam to expand considerably consist in trustworthiness, obeying the rights of others, kindliness, social morality, consulting others, order and discipline in affairs, piety, stable and matchless will, hatred to flattery, avoiding isolationism, opposing superstitions and illusions, avoiding racism, emphasizing piety, decisiveness, justice, far-sightedness, capability for being criticized, meritocracy, breeding aptitudes, avoiding tyranny, humility, composure and finally flexibility in one`s own affairs and stability in principles. Geographically, economically and culturally viewed, Arabia has not been of any effect in the appearance of Islam and such has been the case in pre-Islamic morality of paganism. However, the lack of human virtues on one hand, and Islamic teachings and morality on the other, caused people to be attracted to Islam gradually and remain faithful to it. Inhabitants of Arabia were feeling discontent because of bad socio-political conditions ruling there and, therefore, they were ready for changing in their ideas and thoughts and manners of life. This agent also as a strong factor helped people to become attracted to Islam. It was more considerable with regard to the role of Islam in solving current problems in the field of personal and social life. Another factor for intensifying the inhabitants` tendency to Islam was their discontent to the religions of the area and their misleading teachings. Such being the case, presenting true teachings including monotheism and reasonability by Islam caused distorted and weak beliefs like polytheism to be left aside by the people. Keywords Islamic culture, Islamic civilization, causes for appearance, culture and civilization, monotheism, polytheism, Prophetic morality, Prophetic manner of life, Arabia, geographical conditions, social conditions, economical conditions.
