عنوان پایان‌نامه
تعیین سهم منابع انتشار کل ذرات معلق در هوای اهواز با استفاده از مدل CMB
- رشته تحصیلی
- مهندسی محیط زیست -آلودگی هوا
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1260;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 67914
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- رضا فلاح
- استاد راهنما
- خسرو اشرفی
- چکیده
- در این مطالعه از نتایج نمونه¬برداری¬های ذرات معلق وآنالیز عنصری و یونی نمونه¬ها که در طول مدت یک سال و در سال 1389 در اهواز انجام شده بود، استفاده شده است. در مجموع داده¬های غلظت ذرات مربوط به 74 نمونه، و نیز غلظت 24 عنصر و 10 یون در هر نمونه جمع‌آوری شده و با توجه به روش اندازه¬گیری و دستگاه مورد استفاده در تعیین غلظت ذرات معلق، عناصر و یون¬ها، عدم قطعیت برای هر داده محاسبه گردید. سپس با مدل¬سازی داده¬های به دست آمده با استفاده از مدل¬های CMB (موازنه جرم شیمیایی) و PMF (فاکتور ماتریس مثبت) تخمینی از سهم منابع مختلف در انتشار ذرات معلق ارائه شده است. مدل PMF نیازی به پروفیل انتشار منبع ندارد و با استفاده از تحلیل عاملی، فاکتورهای مورد نظر (منبع) را بر اساس مولفه¬های مشترک (گونه¬های موجود در نمونه‌ها) شناسایی می¬کند. سپس با توجه به همین مولفه¬ها فاکتورها نام¬گذاری می¬شوند. در مقابل مدل CMB علاوه بر داده¬های مربوط به غلظت عناصر و یون¬ها نیازمند پروفیل انتشار هر یک از منابع نیز می¬باشد. در این مطالعه، در استفاده از مدل PMF، با توجه به شرایط شهر اهواز و صنایع عمده موجود در آن، تعداد شش فاکتور احتمالی در نظر گرفته شده و سپس با توجه به غلظت عناصر و یون‌های شاخص موجود در هر فاکتور، منابع انتشار مورد نظر نامگذاری شده¬اند. این غلظت¬ها، در واقع همان پروفیل انتشار هر منبع می¬باشند. همچنین به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات پروفیل انتشار منابع موجود در اهواز، برای ارائه اطلاعات منابع انتشار به مدل CMB، یک بار از پروفیل خروجی مدل PMF، و بار دیگر از اطلاعات پایگاه داده SPECIATE به طور جداگانه استفاده شده است. SPECIATE، یک پایگاه اطلاعاتی است که پروفیل انتشار احتمالی منابع مختلفی در آن ثبت شده و در وبسایت EPA قابل دسترسی است. بدین ترتیب تعیین سهم منابع انتشار ذرات به سه روش انجام شده است؛ PMF، CMB+PMF، CMB+SPECIATE. نتایج این سه روش، همخوانی مناسبی داشته¬اند؛ درصد سهم در هر یک از روش¬ها به ترتیب برای شش منبع شناسایی شده عبارتند از: گرد وغبار بیابانی (6/30، 98/32، 24/23)، مراکز صنعتی و معدنی (4/25، 85/20، 12/20)، وسایل نقلیه موتوری (4/23، 07/19، 5/17)، آیروسل دریایی (5/11، 1/11، 36/12)، گرد و غبار جاده¬ای (4/3، 36/9، 26/5)، و صنایع نفت و پتروشیمی (7/5، 17/9، 82/4).
- Abstract
- Abstract The present study has used the results of Total Suspended Particles sampling and analysis in a one year period from April 2010 to March 2011 in Ahwaz (Southwest of Iran). Totally, the data of 74 samples included concentration of TSP, 24 elements and 10 ions for each sample has been collected and according to analyzing methods, the uncertainty of them has been calculated. Then, source apportionment of TSP has been estimated using CMB (Chemical Mass Balance) and PMF (Positive Matrix Factor) models. PMF Model doesn’t need to source profile and can estimate the source apportionment only with the sampling data using Factor Analysis, and factors will be denominated concerning their features. But CMB Model needs both of sampling data and source profiles. In this study, for PMF Model, considering to existing industries and Ahwaz situations, six factors has been selected and nominated according to their features. Actually these features are the sources profiles. Also, because of there isn’t any information from existing sources profiles in Ahwaz; we used the results of PMF or SPECIATE (EPA Database) for CMB Modeling. In this study, source apportionment of TSP has been done in three ways; PMF, CMB+PMF, CMB+SPECIATE. Here is the percent of detected sources in each way, respectively: Crustal Dust (30.6, 32.98, 23.24), Mineral & Industrial Plants (25.4, 20.85, 20.12), Motor Vehicles (23.4, 19.07, 17.5), Marine Aerosol (11.5, 11.1, 12.36), Road Dust (3.4, 9.36, 5.26), and Oil & Petrochemical Plants (5.7, 9.17, 4.82). Keywords: Source Apportionment, TSP, CMB, PMF, Ahvaz Air Pollution.
