گشاکش فرهنگ ایرانی و یونانی در آسیای مرکزی(از ورود اسکندر تا فروپاشی حکومت یونانی بلخ)
- رشته تحصیلی
- تاریخ-مطالعات قفقازوآسیای مرکزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 3084;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64725
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- محمود محمدی
- استاد راهنما
- روزبه زرین کوب
- چکیده
- تحقیق پیش رو، با عنوان «کشاکش فرهنگ ایرانی و یونانی در آسیای مرکزی (از ورود اسکندر تا فروپاشی حکومت یونانی بلخ)» به دنبال یافتن تأثیر و تأثر میان فرهنگ یونانی و فرهنگهای بومی در آسیای مرکزی است. دستههایی از یونانیان که در سرزمینهای فتحشده به دست اسکندر ساکن شدند، کلنیهایی تشکیل دادند. یکی از مناطقی که یونانیان در آن ساکن شدند، ناحیهی بلخ در شمال شرقی ایران بود. یونانیان بهتدریج به توسعهی قلمرو خود پرداختند و درنتیجه، حکومت یونانی بلخ را پدید آوردند. دوران استقرار یونانیان در شرق ایران و آسیای مرکزی، یکی از مهمترین دوران در تاریخ این سرزمینهاست. به هنگام ورود یونانیان به آسیای مرکزی، اقوام ایرانی چون بلخیها، سغدیها، سکاها و ... در منطقه ساکن بودند. این اقوام که یا یکجانشین و یا کوچنشین بودند، هریک دارای فرهنگ و زبان و آدابورسومی بوده و طبعاً خواستار حفظ فرهنگ بومی در مقابل فرهنگ یونانی بودند. تلاش ساکنان بومی آسیای مرکزی و یونانیان برای حفظ فرهنگ و یا بسط نفوذ فرهنگ خود، منجر به تأثیر و تأثراتی این فرهنگها در یکدیگر میشد. موضوع این پژوهش، بررسی سیر این کشاکش فرهنگی و نتایج آن در فرهنگ دو طرف است. مدعای این پژوهش این است که کشاکش فرهنگ ایرانی و یونانی در آسیای مرکزی، باعث ایجاد تغییرات کوتاهمدت در فرهنگ و اقتصاد مردم آسیای مرکزی شد. بهمنظور رد و یا اثبات مدعای مذکور، لازم بود مقدماتی از قبیل شرایط جغرافیایی منطقهی آسیای مرکزی در حال و گذشته، اوضاع سیاسی آن در دورهی مورد نظر، ویژگیهای فرهنگ ایرانی موجود در آسیای مرکزی و نیز فرهنگ یونانی موردبررسی قرار گیرد؛ سپس با مقایسهی اوضاع فرهنگی پیش و پس از ورود یونانیان، پیامدهای این کشاکش فرهنگی مشخص شود. نگارنده کوشیده است با استفاده از منابع تاریخی گذشته و پژوهشهای اخیر؛ و همچنین گزارشهای باستانشناسی، تصویری از رخدادهای فرهنگی این دوره به دست دهد. درنهایت، به گردآوری نتایج و بررسی مدعا پرداختهشده و نشان دادهشده است که برخلاف مدعای پژوهش، تأثیر یونانیان بیشتر از میزان مورد انتظار بوده است؛ اما برجستگی این اثر، بیشتر به دلیل ضعف فرهنگ بومی در این زمان بوده، نه قدرت تمدن یونانی در آسیای مرکزی. بهعبارتدیگر، فرهنگ بومی منطقه بهقدری راکد بوده که همان کلنیهای کوچک یونانی نیز در برابر آن، دارای نمودی برجسته است. همچنین واکنش بومیان به فرهنگ یونانی، بیشتر از نوع علاقه است تا ستیز و دشمنی. یونانیان در این منطقه، باعث گسترش تمدن شدند و اثر فرهنگی آنان را حتی در دورههای بعد نیز باقیمانده میبینیم. درمجموع، برخورد فرهنگ ایرانی و یونانی، اثری مثبت و سازنده در منطقهی آسیای مرکزی داشته است. واژههای کلیدی:فرهنگ ایرانی، فرهنگ یونانی، آسیای مرکزی، اسکندر، حکومت یونانی بلخ
- Abstract
- The present study, entitled The struggle between Greek and Iranian cultures in Central Asia (From Alexander the Great to the collapse of the Greek government of Bactria)" looking for interrelation between the Greek and the indigenous cultures of Central Asia. Some groups of Greeks, who settled in the lands Conquered by Alexander, formed Colonies. One of the places where Greeks settled in was the region of Bactria in the north-eastern Iran. They gradually developed their territory, and thus, formed the Greek government of Bactria. The era of establishment of Greeks in East and Central Asia, is one of the most important periods in the history of the Lands. When Greeks arrived in Central Asia, Iranian ethnics such as Bactrians, Sogdians, Scythians, etc. inhabited the area. These people who were either sedentary or nomadic, had their own culture, language and customs and naturally wanted to preserve the indigenous cultures from the influences of the Greek culture. The efforts that Indigenous inhabitants of Central Asia and also Greeks made to preserve or develop their cultures respectively, resulted in mutual impact between these cultures. This Study reviews the history of this cultural conflict and the results of cultural conflict in both Sides. Our hypothesis is that this struggle between the Iranian and the Greek cultures in Central Asia, caused short-term changes in the culture and economy of the people of Central Asia. In order to refute or prove this hypothesis, it was requisite to study the geography of Central Asia in the past and present, political situation of it at the time, characteristics of Iranian cultures of Central Asia and the Greek culture and survey them. Then by comparing cultural situation of Central Asia before and after arriving of the Greeks, the result of this cultural conflict could be identified. I have tried to offer an explanation for the cultural events of the period using historical sources and recent researches, as well as archaeological reports. Finally, the results have been gathered and then subjected to evaluation which shows that the contrary of our hypothesis is true and the influence of the Greeks was more significant than expected, but the significance is largely due to the weakness of local cultures at the time, not the power of the Greek civilization in Central Asia. On the other hand, the indigenous cultures were so weak that next to them, the small Greek colonies gained prominence. The Iranian reaction to Greek culture is one of interest rather than hostility. The Greeks helped develop the civilization in the region and their cultural influence remained even until later periods. In general, the cultural struggle between the Greek and Iranian cultures had a positive and constructive effect on Central Asia. Keywords Iranian Culture, Greek Culture, Central Asia, Alexander the Great, the Greeks Government of Bactria