عنوان پایان‌نامه
تلاقی های کنترل شده برای اصلاح پایه های پسته به منظور تحمل به شوری
- رشته تحصیلی
- مهندسی تولیدات گیاهی- اصلاح گیاهان باغبانی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 852;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 71953
- تاریخ دفاع
- ۳۰ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- ایمان مروتی
- استاد راهنما
- محمودرضا روزبان
- چکیده
- شوری از اصلی¬ترین عوامل محدود کننده رشد و نمو گیاه به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می¬شود. پسته اگرچه در زمره متحمل¬ترین خشک¬میوه¬ها به شوری دسته¬بندی می¬شود اما افزایش شوری بیش از آستانه¬های قابل تحمل، به کاهش رشد و باردهی آن منجر می¬شود. با توجه به اینکه اکثر مناطق پسته-خیز کشور، تحت تأثیر شوری آب و خاک قرار دارند لذا اصلاح پایه¬های پسته برای تحمل به شوری، یکی از راههای عملی مقابله با این شرایط است. در طرح حاضر، دو تلاقی کنترل¬شده بین گونه آتلانتیکا به ¬عنوان والد نر و ارقام قزوینی و بادامی زرند به عنوان والد ماده صورت پذیرفت و بذور حاصل از تلاقی¬ها به همراه بذور گرفته شده از والدین مادری، در قالب یک آزمایش فاکتوریل، در مراحل جوانه¬زنی و گیاهچگی، مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. فاکتور اول این آزمایش، پایه (قزوینی، قزوینی ? آتلانیکا، بادامی زرند و بادامی زرند ? آتلانیکا)، و فاکتور دوم، شوری آب ناشی از کلرید سدیم (آب غیر شور به عنوان شاهد، شوری 100 میلی¬مولار و شوری 200 میلی مولار) بودند. درصد جوانه¬زنی، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، محتوی نسبی آب برگ، پتانسیل اسمزی و نشت یونی، صفاتی بودند که در این ارزیابی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این ارزیابی نشان داد که بذور دورگ قزوینی × آتلانتیکا، با 70% جوانه¬زنی، بیشترین درصد جوانه-زنی را در شرایط شوری به خود اختصاص دادند. همچنین گیاهچه¬های سه ماهه این پایه نسبت به پایه¬های دیگر، بیشترین وزن خشک اندام هوایی و ریشه و پایین¬ترین پتانسیل اسمزی برگ را در شرایط تنش شوری به خود اختصاص دادند. ضمن آنکه کمترین نشت یونی برگ را نیز پس از واریته قزوینی دارا بودند. یافته¬های این پژوهش در مجموع نشان داد که تلاقی بین واریته¬های قزوینی ? آتلانیکا می¬تواند رهیافت مناسبی در دستیابی به پایه¬های متحمل به شوری در پسته باشد.
- Abstract
- Salinity is one of the main limiting factors affected on plant growth and development, especially in arid and semi-arid region. Although pistachio trees is the most salt-tolerant nut trees, but increase in salinity over the tolerable thresholds led to its loss of growth and productivity. Since most of the pistachio growing regions in Iran affected by water and soil salinity; hence breeding of pistachio rootstock for salt tolerance is one of the facing ways with this situation. In the present study, two closed crosses between Pistacia atlantica Desf. as male, and P. vera L. 'Qazvini' and 'Badami-Zarand' as female parents, were done. Full-sib seeds from closed crosses and half-sib seeds from the female parents were assessed and compared in a factorial experiment for germination and seedling stage. Factors of the experiment were including: (1) rootstock ('Qazvini', 'Qazvini' ? 'Atlantica', 'Badami-Zarand' and 'Badami-Zarand’ ? 'Atlantica') and (2) salinity levels induced by NaCl in irrigation water (Control, 100 mM and 200 mM). Germination percentage, shoot and root dry weight, relative water content (RWC), osmotic potential and ion leakage, were the traits evaluated in the experiment. Based on the results, full-sib seeds of 'Qazvini' ? 'Atlantica' showed highest germination rate as 70% under saline conditions. Also, 3-month seedlings of this hybrid had highest shoot and root dry weight and lowest osmotic potential under salt stress conditions. They have the lowest leaf electrolyte leakage after 'Qazvini', too. In aggregate, findings of the experiment revealed that the cross between 'Qazvini’ ? 'Atlantica' can be a suitable approach to achieve salt-tolerant rootstock in pistachio.
