عنوان پایان‌نامه
تصحیح وبررسی محتوای متون شبیه خوانی دوره قاجار
- رشته تحصیلی
- ادبیات نمایشی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 11796;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80714;کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 11796;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80714
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- مرضیه وروانی فراهانی
- استاد راهنما
- بهروز محمودی بختیاری
- چکیده
- هنر تعزیه از دیرباز با بیان مصائب دینسروران اسلامی به ویژه امام حسین(ع) پیوندی تنگاتنگ داشته است، به حدی که از نظر بسیاری از افراد نیمه حرفه ای یا تازه وارد به این عرصه، تعزیه چیزی جز نمایش اندوهناک مصائب رخداد کربلا نیست. این پژوهش بر آن است که نشان دهد تعزیه هنری است ملی و فراگیر، که به عبارتی می توان آن را «فرامذهبی» دانست. مراد از «فرامذهبی» در گفتمان این پژوهش آن است که تعزیه با وجود محور قرار دادن رخداد کربلا، الزاماً هنری محدود به سرگذشت دینسروران اسلامی نیست، و نسخ متعدد موجود با محوریت سایر پیامبران و دین سروران، بیانگر احترام و ارادت هنرمندان تعزیه به تمامی ادیان، بزرگان دینی و موحدان جهان است. در این پژوهش، برای نخستین بار، تمامی نسخ مهم و خوانای تعزیه مربوط به دینسروران غیراسلامی موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی گردآوری، تحلیل، و ارائه شده اند. این دینسروران از آدم و حوا آغاز می شوند و تا پیامبران صاحب کتابی چون موسی(ع) و عیسی(ع) ادامه می یابند. عنوان عمومی دین سرور از آنجا برگزیده شده است که برخی از این شخصیت ها (مانند هابیل، جرجیس، یا مریم) در رده پیامبران شناخته نشده اند، اما در مطالعات دینی واجد احترام هستند. پژوهش حاضر در دو بخش ارائه می شود: نخست مقدمات بحث و بررسی درمورد تعزیه ارائه می شود که در آن، مفاهیم بنیادی در تعزیه، انواع تعزیه و شبیه خوانی، سنت ها و آداب شبیه خوانی و منابع موجود مرتبط با این هنر معرفی شده اند. سپس به بیان ویژگی های زبانی، ادبی و گفتمانی این متون پرداخته شده و محاسن و نقائص احتمالی آنها معرفی شده اند. در بیان این ویژگی ها، کارکرد اجتماعی تعزیه برای توده های مردم از نظر مغفول نمانده، و متن تعزیه به مثابه متن نمایشی مد نظر بوده است، نه الزاماً متن فخیم ادبی. در بخش دوم این پژوهش، متون تعزیه ارائه شده اند و هرکدام جداگانه مورد تحلیل قرار گرفته اند. ارائه نقشه داستانی، شخصیت ها، نقاط اوج روایت، ویژگی های داستانی متون در قیاس با مستندات و تواریخ و متون دیگر (از جمله قرآن کریم، قصص الانبیا، و متون تاریخی)، بخش های دیگر این بخش از پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. اهمیت پژوهش حاضر در این است که متون ذکر شده در آن، تاکنون مورد مداقه جدی سایر پژوهشگران نبوده، و با توجه به کیفیت نسخه ها و شرایط فعلی مطالعات تعزیه در کشور، بیم آن می رود که این حوزه بسیار مهم در ادبیات نمایشی مورد غفلت و رکود بیشتری واقع شود. امید این است که انجام این تحقیق، فتح بابی در مورد پژوهشهای مشابه با موضوعاتی از قبیل حضور عناصر غیرمسلمان و یا ایرانی پیش از اسلام در متون تعزیه باشد.
- Abstract
- The art of Ta'ziyeh has long closely associated itself with expressing the miseries of Islamic religious masters, especially Imam Hussein (A.S), to the extent that, from many semi-professional or new people in this field's point of view, Ta'ziyeh is nothing but a sorrowful show of the afflictions of Karbala’s event. This research seeks to demonstrate that Ta'ziyeh is a national and thriving art, which we can consider as a “beyond religion” art. The meaning of "beyond religion" in the discourse of this study is that although Ta'ziyeh focuses on the occurrence of Karbala, it is not an art necessarily limited to the history of Islamic masters. And the numerous manuscripts, with the focus of other prophets and religionists, express the respect and dedication of Ta'ziyeh artists to all religions, religious elders, and monotheists of the world. In this research, for the first time, all the major and readable Ta'ziyeh manuscripts related to the non-Islamic religious masters, available in the library of the Islamic Iranian Parliament, have been gathered, analyzed and presented. The religious masters begin from Adam and Eve and continue with the Prophets owning holy books, such as Moses and Jesus. The general title of religious masters is chosen because we don't recognize some of these characters (such as Abel, St. George, or Mary) as prophets, but we respect them in religious studies. This study consists of two parts: first, we present the preconditions for discussing Ta'ziyeh in which we introduce the fundamental concepts of Ta'ziyeh, the types of Ta'ziyeh, traditions, and rituals of Ta’ziyeh and the available resources related to this art. Then, we discuss the language, literary and discourse features of these texts and introduce their probable advantages and disadvantages. In expressing these characteristics, we have not neglected the social function of Ta'ziyeh for the masses of the people, and we have considered the text of Ta'ziyeh as a dramatic text, not necessarily a fine literary text. In the second part of this research, we have presented Ta'ziyeh texts and analyzed each separately. The presentation of the plot, characters, the climaxes of the narration, and narrative features of the texts, in comparison with the documents and chronicles, and other texts (including the Holy Qur'an, Qisas al-Anbiya, and historical texts), are the other parts of this section of the present study. The importance of the present study is that other researchers have not seriously studied the texts mentioned in it so far, and given the quality of the manuscripts and current conditions of the Ta'ziyeh studies in the country, it is feared that this very important area in the dramatic literature would be the subject of more neglect and stagnation. We hope that doing this research will open the door to similar researches on issues such as the presence of non-Muslim or pre-Islamic Iranian elements in Ta'ziyah texts. Keywords: Ta'ziyah, manuscript, beyond religion, prophets, religious masters, non-Islamic.
