عنوان پایان‌نامه

کارکرد دیوان در دوره ساسانی



    دانشجو در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۹۳ ، به راهنمایی ، پایان نامه با عنوان "کارکرد دیوان در دوره ساسانی" را دفاع نموده است.


    استاد راهنما
    روزبه زرین کوب
    رشته تحصیلی
    تاریخ ایران باستان
    مقطع تحصیلی
    کارشناسی ارشد
    محل دفاع
    کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4219;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 69764
    تاریخ دفاع
    ۲۵ آذر ۱۳۹۳

    پژوهش حاضر چگونگی نقشمندی مفاهیم شر در زندگی اجتماعی، سیاسی و دینی مردم ایران را در دوره¬ی باستان، مورد مطالعه قرار داده است. پرسشی که این تحقیق در صدد پاسخ گویی بدان است، این است که کارکردهای دیوان در ساحت¬های گوناگون زندگی مردم در دوره¬ی ساسانی بر اساس متن¬های زرتشتی چگونه بوده است. برای نشان دادن سیر تحول و تطور کارکردهای دیوان مطرح شده در این متون کوشش شده است تا با تحلیل این دگرگونی¬ها به نقش و تاثیرات احتمالی این وجودات شر در زمینه¬های یاد شده بپردازیم. براساس فرضیه¬ی خود می¬توان ادعا کرد که در برخی از دوره¬ها دیوان مطرح شده در ادبیات زرتشتی، محصول یا باز تولید ذهنیت¬های حاکم بر جامعه¬ی ایران باستان و بر آمده از عوامل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جاری در آن دورانند که توسط آموزگاران و پاسداران عقاید زرتشتی آفریده شده¬اند.به منظور اثبات یا رد مدعای خود، لازم بود تا در گام نخست دیوها و کارکردهایشان مشخص شود. بدین منظور بیشتر متن¬های ادبیات زرتشتی را از کهن¬ترین این متون تا متن¬هایی که در سده¬های اسلامی تالیف شده¬اند مورد بررسی قرار داده¬ایم تا دریابیم نقش دیوها در طول زمان دچار چه تغییرات و تحولاتی شده¬ و این دگرگونی¬ها چه تاثیر بر جنبه¬های مختلف زندگی مردم داشته¬اند. دیوها از جمله ابزارهای انتقال دهنده¬ی مفاهیم شری هستند که بخش مهمی از جهان بینی ثنوی زرتشتی را تعریف کرده و به آن معنا می¬بخشند. با شناخت کارکردها و تاثیر این مفاهیم شر در زندگی اجتماعی، سیاسی و دینی مردم می¬توان بسیاری از مجهولات را در ارتباط با بخش¬های مختلف زندگی مردم نمایان ساخت. در این میان نهاد روحانیت با خلق واژگان مرتبط با وجودات شر و باز تولید آن مفاهیم و همچنین با وضع مفاهیم جدید اقدام به جهت دادن، هدایت و کنترل افراد جامعه می¬کند. در ایران دوران ساسانی با روی کار آمدن یک حکومت دین محور، استفاده از دیوها به مثابه¬ی محملی برای بیان و انتقال مفاهیم شر، نسبت به گذشته گسترش بیشتری یافت و دستگاه روحانیت با استفاده از این فرصت پیش آمده بیشترین میزان نفوذ را در جنبه¬های مختلف زندگی افراد جامعه به دست می¬آورد. واژگان کلیدی: دیو، کارکردهای دیوان، دوره¬ی ساسانیان، دین زرتشتی
    Abstract
    ندارد