عنوان پایان‌نامه
ارائه ی مدل اداره ی مراتع در حوزه ی آبخیز طالقان میانی با تاکیدبرمسائل فنی
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - مرتعداری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6083;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 65056
- تاریخ دفاع
- ۰۵ آبان ۱۳۹۳
- دانشجو
- مهدخت اله مرادی
- استاد راهنما
- حسین ارزانی
- چکیده
- در بهره¬برداری از مراتع، برای حفظ توان اکولوژیک مرتع همگام با افزایش درآمد بهره بردار، لازم است مدیریت با توجه به اصول فنی مرتعداری و در راستای بهره برداری چند منظوره صورت گیرد. در همین راستا، یافتن روشی برای مدیریت مراتع طالقان که از کارایی لازم برای تحقق هدف مذکور برخوردار باشد، می¬تواند در جهت حفظ و بهبود وضعیت این مراتع، راهگشا باشد. برای این منظور در تیپ¬های گیاهی منطقه با روش تصادفی- سیستماتیک و از طریق استقرار 4 ترانسکت 150 متری و سپس اندازه¬گیری درصد تاج پوشش، ترکیب گیاهی و تولید در پلات-های یک متر مربعی در امتداد هر ترانسکت، اقدام به نمونه-برداری از پوشش گیاهی گردید. برای به¬روز رسانی نقشه¬ی پوشش، محدوده¬ی مرز تیپ¬های گیاهی و سایر کاربری¬ها مورد کنترل زمینی قرار گرفت. سپس با استفاده ازتصاویر ماهواره¬ای Google Earth و نرم افزار GIS نقشه¬ی به¬روز پوشش منطقه تهیه شد. روش مرتعداری، سیستم¬های چرایی و روش¬های اصلاحی برای اداره¬ی مراتع منطقه با توجه به وضعیت مراتع، گرایش، شرایط و ویژگی-های منطقه؛ ظرفیت چرایی با توجه به کیفیت علوفه؛ زمان ورود و خروج دام با توجه به فنولوژی گونه¬های کلیدی؛ نوع دام متناسب با توجه به ترکیب گیاهی، شیب و فاصله از منابع آب و سایر استفاده¬های ممکن از مراتع در قالب بهره¬برداری چند منظوره نیز با توجه به نتایج مطالعات قبلی تعیین شد. در آخر نیز مدل نهایی از تلفیق نتایج بخش¬های مختلف در نرم افزار GIS حاصل شد. نتایج حاکی از آنست که در منطقه¬ی طالقان میانی طی سال¬های 1383 تا 1392،عمده¬ترین تغییرات کاربری مربوط به کاهش مساحت کاربری مرتعی (1270 هکتار) و افزایش مساحت کاربری باغ (1790 هکتار) است که مهمترین دلیل آن را می¬توان ایجاد سد و به تبع آن افزایش قیمت زمین در منطقه دانست. 12/76 درصد از مساحت مراتع منطقه، دارای وضعیت متوسط هستند. به منظور اداره¬ی این مراتع روش مرتعداری طبیعی و سیستم¬های چرایی تأخیری در 02/1999 هکتار، تناوبی- تأخیری در 68/14807 هکتار و تناوبی استراحتی در 61/2867 هکتار از مراتع مورد بررسی، توصیه می¬شود. 87/23 درصد از مساحت مراتع منطقه، دارای وضعیت فقیر هستند و روش¬های اصلاحی پیشنهاد شده برای آن¬ها عبارتند از بذرپاشی، کپه¬کاری، میانکاری و جلوگیری از ورود دام. ظرفیت چرا در مراتع منطقه از 0 تا 1534 رأس گوسفند بالغ نژاد فشندی تغییر می¬کند که مقدار صفر آن متعلق به تیپ گیاهی As. spp.- Eu. ae با وضعیت فقیر، گرایش منفی و کلاس شایستگی فرسایش 3 S است. همچنین 75/60 درصد از مساحت مراتع منطقه برای چرای گوسفند، 78/25 درصد برای چرای بز، 28/10 درصد برای چرای گاو مناسب است. عامل اصلی محدود کننده¬ی چرا در مورد گاو، شیب؛ در مورد بز، ترکیب گیاهی و در مورد گوسفند، شیب و فاصله از منابع آب است. در مراتع منطقه، بهترین زمان ورود و خروج دام، اواخر اردیبهشت تا نیمه¬ی اول شهریور است.
- Abstract
- In order to preserving ecological potentials of rangelands concurrent with the increase in operator income, is necessary to perform range management emphasizing technical issues. Thus, finding a suitable way to reaching this goal in Taleghan rangelands, might be helpful to improving the condition of them. So, sample collection was done from Taleghan vegetation types by random- systematic method using four 150 meters transects and 10 plots along each one randomly and then, the vegetation cover, plant composition and forage production were measured for each plot. For updating the cover map, the types and other land use boundaries were controlled subsequently, updated cover map were made using Google Earth and GIS softwares. Range management, grazing system and reclamation method were determined according to condition, trend and properties of range. Grazing capacity was computed through metabolism energy method. Suitable kind of livestock for each region, was determined based on plant composition, slope and distance to water. Probable capability of each type for other multiple uses was obtained from the results of recent studies in Taleghan rangelands. Consequently final range management model, were obtained by combining the results of different parts via GIS. The results showed that the most major land use changes in Taleghan region during 2004-2014 years was related to the decrease in rangelands area (1270 ha) and increase in garden and villas area (1790 ha) which mainly caused by creating the Taleghan dam and increase in land price consequently. 76.12 % of total rangelands area, have intermediate condition. Natural range management method, deferred grazing for 1999.05 hectares, deferred- rotation grazing for 14807.68 hectares and rest- rotation grazing for 2867.61 hectares was recommended for these types. furthermore, 23.87 % of total rangelands area, have a poor condition, seeding, inter seeding, hoe sowing and rest was prescribed to improving them. Grazing capacity ranged from 0 (related to poor condition, negative trend and erosion suitability) to 1534 Fashandi race adult sheep in Taleghan. Also, 60.75 % of rangelands were suitable for sheep, 25.78 % for goat and 10.28 % for cattle. The main restricting factor for cattle grazing was slope, for goat was plant composition and for sheep was slope and distance to water. The most suitable time for livestock to entry to Taleghan rangelands was late May, and the best exit time was the early September, based on phonological stages.
