عنوان پایان‌نامه
تخصیص منابع آب سطحی با استفاده از معیارهای تصمیم گیری چند هدفه و نظریه بازی ها- مطالعه موردی زرینه رود
- رشته تحصیلی
- مهندسی محیط زیست -منابع آب
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1233;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 66686
- تاریخ دفاع
- ۲۴ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- زهرا سبحانیه
- استاد راهنما
- مجتبی اردستانی, محمد حسین نیک سخن
- چکیده
- در صد سال گذشته، پیامدهای اجتناب ناپذیر سیر صعودی تقاضا و همچنین کاهش ذخایر منابع طبیعی مختلف، به خصوص آب، موجب افزایش مناقشات در زمینه چگونگی بهره‌برداری و تخصیص آن‌ها به ذی‌نفعان مختلف شده است. رویکرد تخصیص آب صرفا بر اساس حقابه اولیه معمولا منجر به استفاده کارآمد از آب در کل یک حوضه آبریز نخواهد شد. در این میان وجود یک برنامه جامع و پایدار و نیز استفاده از روش‌هایی جهت انجام تخصیص به نحوی که تمامی گروه‌های ذی‌نفع در بالاترین سطح رضایت قرار داشته باشند، ضروری به نظر می‌رسد. به منظور مدیریت تخصیص آب از یک سیستم رودخانه‌ای می‌بایست شبیه‌سازی و بهینه‌سازی صورت گیرد. در بهینه‌سازی با رعایت یک سلسله قیود نظیر حداکثر پتانسیل آب رودخانه در ماه‌های مختلف سال، می‌توان میزان برداشت آب از رودخانه و آبخوان را تعیین نمود به طوری که نیاز آبی در ماه‌های مختلف سال به بهترین نحو تامین شود. در این بهینه‌سازی هدف تعیین مجموعه متغیرهای ماهانه برداشت آب برای هر یک از آب‌بران از سیستم رودخانه-مخزن می‌باشدکه هر کدام از قوانین مربوط به خودشان تبعیت می‌کنند و در عین حال با یکدیگر در ارتباط و تداخل هستند. به منظور بیشینه سازی مقادیر آن‌ها می‌بایست از روش‌های حل بهینه‌سازی چندهدفه استفاده نمود. در این پژوهش جهت بهره‌برداری بهینه از سیستم رودخانه‌ای زرینه رود در استان آذربایجان غربی استفاده گردید و یک مدل جامع برنامه‌ریزی توسعه داده شده است. پس از انجام بهینه‌سازی چند هدفه به منظور دستیابی به الگوی تخصیص بهینه منابع آب بر اساس نیاز ماهانه آب‌بران و بیشینه سازی سود خالص اقتصادی ایشان، با استفاده از نظریه بازی‌ها به انتخاب سناریوهای بهینه تخصیص از میان پاسخ‌های به‌دست آمده از بهینه سازی پرداخته شده است. در نتیجه روش ارائه شده در این پایان‌نامه می‌تواند به عنوان ابزاری جهت کمک رسانی به توسعه استراتژیک منابع آب به کار رود. کلید واژه‌ها: سیستم رودخانه‌ای، مدیریت تخصیص آب، بهینه سازی، چند هدفه، نظریه بازی‌ها
- Abstract
- Over the last decade, inevitable impacts of uprising demands and natural resources decline, especially water resources, has led to increasing conflicts for utilization and allocation of these resources among various opponents. While water allocation merely based on water rights cannot lead to efficient utilization of water in a whole watershed, an integrated and sustainable plan and methods used for allocation that satisfices all groups of engaging parties, is greatly essential. By considering some constraints such as river maximum potential capacity in various months, we can determine uptake measure from the river and aquifer in order to supply water demand in all months. In this optimization process the goal is to determine monthly variables of water uptake for each of the river-reservoir system stakeholders, each following their own rules and in correlation with each other, simultaneously. For maximizing their values we should apply multi objective optimization methods and in this thesis these methods have been utilized for a case study of Zarrine Roud River in Azerbayjan Gharbi state which is located in the northwest of Iran. After applying multi objective optimization for reaching a pattern for water resources allocation, a game theory approach by developing some scenarios for optimum water allocation, has been utilized regarding stakeholders’ monthly water demand and maximizing their net economic benefit. This approach led to choosing one of these scenarios which best fit the desired objectives of each stakeholder. In conclusion the method proposed in this thesis can be used as a tool for assessing the strategic sustainability of water resources development.
