عنوان پایان‌نامه
پژوهشی پیرامون نگاره های خمسه نظامی با موضوع (آبتنی شیرین) در سده های ۸ تا ۱۱ هجری قمری ع: خیال
- رشته تحصیلی
- نقاشی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64729
- تاریخ دفاع
- ۲۵ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- فرزانه داستان کورایم
- استاد راهنما
- ادهم ضرغام
- چکیده
- چکیده یکی از داستان‌های مشهور پنج‌گنج یا خمسه‌ی نظامی حکایت «خسرو و شیرین» است که بعد از شاهنامه‌ی فردوسی در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری قمری به گونه‌ی بی‌شماری مصور گردیده است. از زیباترین صحنه‌های این داستان هنگام «آبتنی شیرین» می‌باشد که به دست هنرمندان نگارگر بارها به تصویر درآمده است؛ با توجه به اینکه تحقیق در زمینه‌ی نقاشی ایران همواره با کمبود منابع مکتوب روبرو بوده، لذا جستار حاضر به گردآوری 50 نگاره از این موضوع و دسته‌بندی آن بر طبق تاریخ مصور سازی، اقدام نموده است. در این رهگذر پس از معرفی نگاره‌ها و بررسی چهار اثر منتخب از هر سده (هنرمند ناشناس، کمال‌الدین بهزاد، سلطان محمد و رضا عباسی)، به ویژگی‌های مشترک و وجوه افتراق نگاره‌های گردآوری شده در هر سده توجه شده و در انتها ویژگی‌های مشترک نگاره‌های «آبتنی شیرین» در سده‌های مورد نظر مطرح گردیده است. حاصل پژوهش آنست که نگارگر ایرانی در پیوند با ادبیات و متاثر از سنت‌ها، عقاید، عرفان اسلامی و شرایط حاکم بر جامعه، نگاره‌ها را در فضایی بهشت‌گونه و مثالی به تصویر درآورده است و در چیدمان عناصر و کاربرد آن‌ها در فضای نگاره به مفاهیم عرفانی نیز توجه داشته که به مرور زمان حضوری کمرنگ می‌یابد و در اواخر سده‌ی یازدهم، متاثر از هنر اروپا، از نمایش در فضای عالم مثال دور گشته و تصاویر، واقعیت زمینی به خود می‌گیرند. دگرگونی بصری در طی چهار سده آهسته و اندک بوده ولی همیشه وجود داشته و سرعت تغییرات کاملا وابسته به شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن روزگار بوده است. واژه‌های کلیدی: نظامی، پنج‌گنج یا خمسه‌ی نظامی، داستان خسرو و شیرین، نگاره‌‌ی آبتنی شیرین
- Abstract
- One of “Nezami’s” five famous stories, known as “Panj ,anj” +>ive Treasures(, is “Khosro L Shirin”, a famous romance story in Persian literature. This story, after “>erdowsi’s Shahnameh”, is the most frequent literary work that has been illustrated from eighth to eleventh centuries in lunar calendar. One of the most fascinating scenes of this story is the scene of “ Shirin )athing”, which has been illustrated many times before by brilliant painters. Due to lack of written resources, conducting researches on Iranian painting has invariably been a demanding task to fulfill; hence this query has compiled fifty miniatures about this subject and also has classified them with accordance to the history of illustration in Iran. >or this matter, after introduction of all the miniatures and evaluation of four e1cerpts from each century +from unknown artists, Kamal’e’din )ehzad, Soltan inally, at the end of the study the commonalities of different illustrations with the same subject, “Shirin )athing”, in the aimed centuries have been discussed. The research indicates that the literature of those years, contemporary with those Iranian painters, was tremendously affected by tradition, Islamic beliefs and theosophy, and the social condition of those years, which has led them to paint their miniatures in a heavenly and symbolic atmosphere. They have paid a great deal of discretion in the arrangement and application of the various elements in the miniatures. )ut, this trend gradually faded away, as the European culture penetrated into Iranian literature from latest years of eleventh century; and the miniatures gradually became more realistic. The pictorial changes have been very slow during the four centuries but they have constantly e1isted, and the pace of these changes was solely dependent on social, political, and cultural conditions of those times. Nezami, Panj Ganj (Five Treasures), Khosro & Shirin, The miniature’s of Shirin Bathing, 6th to 11 th AH.
