عنوان پایان‌نامه
نقد و بررسی نگاه جاهلی به زن در متون تاریخی روایی (قرن ۲ تا ۷ قمری)
- رشته تحصیلی
- تاریخ - تاریخ اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4036;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 65456
- تاریخ دفاع
- ۰۹ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- حانیه عسکری
- استاد راهنما
- خدیجه عالمی
- چکیده
- رساله ی پیش رو با عنوان «نقد و بررسی نگاه جاهلی به زن در متون تاریخی و روایی قرن 2 تا 7هـ. ق» درصدد پرداختن به بازتاب این نوع نگاه جاهلی در متون تاریخی و روایی قرون مورد نظر و بررسی عوامل آن برآمده است. مدعای اصلی این پژوهش بر این مطلب قرار گرفته که جریان حکومت ها و عوامل وابسته به آنها مانند برخی درباریان، فقها و شاعران، با منزوی کردن زنان و دور نگه داشتن آنها از عرصه ی سیاست و اجتماع و نیز گرایش جامعه به سنن پیش از اسلام و عناصر فرهنگی ادیان غیر اسلامی (مانند یهود و نصارا) از عوامل اصلی احیای نگرش جاهلی به زن در دوره ی تاریخی قرون 2 تا 7 هـ. ق بوده است. به منظور اثبات یا رد مدعای بالا، پیش از هر چیز ضروری بود شاخصه های نگرش جاهلی نسبت به زن با توجه به وضعیت زنان در دوره ی جاهلیت مشخص شود. بنابراین %پس از ارائه ی کلیات پژوهش، در فصل اول به بررسی رویکرد موجود نسبت به زن و وضعیت او در دوره ی جاهلیت از نظر خانوادگی، علمی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پرداخته شده و ضمن آن به تحول و ارتقای جایگاه زن با ظهور اسلام و در دوره ی نبوی اشاره گردیده است. پس از آن، با استناد به متون تاریخی و روایات در قرون 2 تا 7 هـ. ق و تحلیل و نقد آنها، بر این مطلب صحه گذارده شده که در قرون مذکور، نوعی نگرش جاهلانه نسبت به زن در این متون راه یافته که در تضاد با آموزه های اسلامی و سیره ی پیامبر قرار دارد. %در فصل آخر، بیان شده که عواملی مانند عدم نهادینه شدن ارزش های اسلامی در مردم صدر اسلام، دیدگاه نادرست حکومت نسبت به زن، بازگشت به عرف و سنت گذشته و سایر جوامع، تقابل میان آموزه های دینی و عرف اجتماعی، تحجّر و تعصب ناروا به زن و عدم آگاهی و باور زنان نسبت به منزلت و حقوق خود، از جمله علل تنزل شخصیت زن در جامعه ی اسلامی قرون مذکور است. %در نهایت نیز اثبات گردیده منع از کتابت احادیث در دوران خلفای راشدین (تا زمان عمر بن عبدالعزیز خلیفه ی عباسی) و ورود اسرائیلیات به روایات، پرورش و تقویت صاحبان فتوا، تشویق و تقویت شاعران و قصه گویان در راستای اهداف و اغراض سیاسی حکومت، اجازه ی مجدد برای نقل حدیث و هجوم یکباره و تدریجی احادیث جعلی به متون حدیثی و روایی و تاریخی، از جمله علل ورود نگرش جاهلی به زن در متون تاریخی و روایی قرن 2 تا 7 هـ. ق بوده اند. از دستاوردهای این پژوهش، نشان دادن تمایز برخی روایاتی است که در ظاهر نگرش جاهلی نسبت به زن را منعکس می کنند اما پس از نقد و بررسی نشان داده شده که روایات مذکور هیچ گونه منافاتی با آموزه های اسلامی و سیره پیامبر ندارند. از این رو ارائه این تمایز به برخی شبهات و پرسش هایی که درباره نگاه اسلام به زن مطرح می شود پاسخ می دهد. واژه های کلیدی: جاهلیت، زن، متون تاریخی، متون روایی.
- Abstract
- چکیده انگلیسی ندارد
