عنوان پایان‌نامه
علوم غریبه در دوره قاجاریه
- رشته تحصیلی
- تاریخ ایران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 8734ل;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 41722
- تاریخ دفاع
- ۲۶ بهمن ۱۳۸۷
- دانشجو
- زهرا حاتمی
- استاد راهنما
- داریوش رحمانیان کوشککی
- چکیده
- علیرغم وجود، آگاهی و عمل به بخشهای گوناگون اصلی و تابعه علوم غریبه از دورانهای باستانی تاریخ ایران تا قرن 9 و 10 ق. به نظر می رسد که در این زمان، دایره المعارف نویسان با نگاهی جدید و کلی، علوم را به دو بخش جلیه و خفیه تقسیم می نمودند که نمونه آن تقسیم بندی ابوعبدالله مغربی در کتاب سحرالعیون است. علوم خفیه یا خمسه محتجبه آن دسته از علوم به حساب می آمدند که پی بردن به آنها برای هر کسی میسر نبود و بی ریاضت و مجاهدت به دست نمی آمد. باور به این علوم شامل پنج علم کیمیا، لیمیا، هیمیا، سیمیا و ریمیا تا دوره قاجاریه با فراز و نشیب های فراوان همچنان ادامه یافت. در بررسی این علوم در این دوره با سه مرحله روبرو هستیم: 1- دوره پادشاهی سه پادشاه نخستین قاجار ( 1264-1210 ق.) که شاهد رواج انواع این علوم در این دوره ایم. 2- دوره حکمرانی ناصرالدین شاه قاجار ( 1313- 1264 ق.) که شاهد روند دوگانه باور به علوم غریبه و سپس در سالهای میانی حکومت او نقد و انتقاد نسبت به چنین باورهایی هستیم. 3- دوره حکمرانی سه پادشاه واپسین قاجار ( 1344-1313 ق.) که در آن دوره حجم گزارشهای اجتماعی در منابع این دوره به واسطه بحرانهای سیاسی مرتبط با مشروطیت به شدت کاهش می یابد با این وجود روند نقد باور به علوم غریبه و دیگر باورهای عامیانه همچنان ادامه می یابد.
- Abstract
- In spite of information and application of different main and sub-divisions of occult sciences from old ages to 17 and 18 A.D in Iran’ s history, it is an obvious issue that during the centuries, authors divided the sciences to hidden and known divisions. For instance, in Abu abdolah maghrebi ‘s Sehr ol oyoun, you can find this classifications. occult sciences or khamseh ye mohtajabe are the sciences which learning of them are not possible for everyone without removing of many materialistic habits. These sciences have five different sub-divisions. They are Kimia,Limia,Himia,Simia and Rimia. The sciences had a lot of tops and downs up to Qajar ‘ s age. In studing the sciences, we can find three different periods: 1-The ages of first three Qajar‘ s kings (1795- 1848A.D) in which we can see a kind of popularity of the sciences among the people. 2-Naseradin shah ‘s time ( 1848- 1896 A.D) which we can find some pros and cons ideas about them. 3-The ages of the last three kings of Qajars ( 1896-1926 A.D) in which we can see a kind of descreasing of social reports in effects of political crises of constitutional revolution. But we can trace occult sciences and the other commen senses among Iranians in these periods.
