عنوان پایان‌نامه
مقایسه تورمالین های توده گرانیتی شاهکوه (جنوب بیرجند) و نظام آباد (جنوب شرق کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد)
- رشته تحصیلی
- زمین شناسی_پترولوژی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس علوم شماره ثبت: 3674;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 39812
- تاریخ دفاع
- ۳۰ دی ۱۳۸۷
- دانشجو
- حمیده محمدی
- استاد راهنما
- داریوش اسماعیلی
- چکیده
- در ایران مهمترین کانه زایی قلع در توده گرانیتوئیدی شاهکوه (بلوک لوت، شرق ایران) و مهمترین کانه زایی تنگستن در منطقه نظام آباد (کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد، غرب ایران) شناخته شده است و در هر دو مورد تورمالین به همراه کوارتز کانی باطله (گانگ) اصلی محسوب می شود. باتولیت گرانیتی شاهکوه در حاشیه شرقی بلوک لوت با سن ژوراسیک میانی از سه واحد اصلی گرانودیوریت، سیینوگرانیت و میکروگرانیت تشکیل شده است که توسط یک سری دایک های آپلیتی، داسیتی و آندزیتی قطع شده و جملگی مورد هجوم یک سری رگه و رگچه های کوارتز- تورمالین مینرالیزه قرارگرفته اند. تورمالین همراه با کوارتز اصلی ترین کانی گانگ و کاسیتریت و هیدرواستانیت مهمترین اجزای بخش کانه این رگه ها را تشکیل می دهند. منطقه نظام آباد بخش جنوب شرقی کمپلکس گرانیتوئیدی بروجرد می باشد. این کمپلکس با سن ژوراسیک میانی از لحاظ سنگ شناسی از سه واحد اصلی کوارتزدیوریت، گرانودیوریت و مونزوگرانیت تشکیل شده است که توسط دایک‌های اسیدی، بازیک و حدواسط و همچنین رگه‌های کوارتز- تورمالینی عقیم و مینرالیزه از لحاظ تنگستن متعدد قطع شده اند. در این منطقه واحد کوارتزدیوریت و ندرتاً واحد گرانودیوریت تنها توده های میزبان برای رگه های کوارتز- تورمالینی می باشند و در واقع این توده ها را قطع کرده اند. تورمالین همراه با کوارتز مهمترین کانی گانگ و شئلیت، ارسنوپیریت و کاسیتریت مهم ترین اجزا کانه این رگه ها را تشکیل می دهند. باتولیت شاهکوه و کمپلکس بروجرد از دیدگاه ژئوشیمیایی در زمره گرانیتوئیدهای عقیم از لحاظ قلع و تنگستن در آنها قرارمی گیرند. همچنین در بررسیهای انجام شده هیچ کدام از واحدهای سنگی منطقه شاهکوه و بروجرد به دلیل کمبود یا فقدان بُر کافی شرایط لازم برای تشکیل تورمالین را نداشته اند، بنایراین بایستی سیال مسؤل تورمالین زایی و بالطبع کانه زایی در رگه های کوارتز- تورمالین باردار در هر دو منطقه دارای منشأ خارجی باشد. تورمالین های موجود در رگه های کوارتز- تورمالین منطقه نظام آباد دارای ترکیب دراویتی بوده و با توجه به ویژگیهای مانند بالاتر بودن مقدار Mg نسبت به Fe، زون بندی کوچک مقیاس، پایین بودن مقدار Fe/(Fe+¬Mg)، مقدار نقصان در موقعیت X، مقدار Al و مقدارF، تمایل به سمت بیرونی بردارهای تهی شدن از قلیایی و پروتون زدایی و عدم وجود انطباق منفی بین Fe و Mg در شرایط گرمابی تشکیل شده اند. قرار گیری ترکیب این تورمالین ها در محدوده متاپلیت ها و متاپسامیت ها نیز نشان میدهد که سیال سازنده آنها احتمالاً از سنگهای رسوبی دگرگون شده میزبان منشأ گرفته اند. رگه های کوارتز- تورمالین شاهکوه هم در داخل توده اصلی و هم در سنگهای رسوبی سازند شمشک تزریق شده اند. تورمالین های رگه های رخنمون یافته در سنگهای رسوبی مانند تورمالین های منطقه نظام آباد دارای خصوصیات تورمالین های گرمابی بوده و به وسیله سیال منشأ گرفته از سنگهای رسوبی میزبان به وجود آمده اند، اگر چه تورمالین های موجود در رگه های کوارتز- تورمالین موجود در توده گرانیتی خصوصیات گرمابی دارند، اما عمدتاً از نوع شورل هستند زیرا به وسیله یک سیال هیدروترمال با منشأ ماگمایی به وجود آمده اند. با توجه به اینکه ترکیب تورمالین همراه با کانسارها شاخص مناسب و قابل اعتمادی در تعیین منشأ آنها می باشد، بنابراین می توان نتیجه گرفت که در رگه های کوارتز- تورمالین شاهکوه سیال بوجود آمده از آبزدایی سنگهای رسوبی سازند شمشک و در رگه های کوارتز- تورمالین نظام آباد سیال تشکیل شده از آبزدایی سنگهای رسوبی و دگرگونی منطقه و اختلاط آنها با ماگمای اصلی سازنده توده های گرانیتی مسؤل کانه زایی در این رگه ها بوده اند.
- Abstract
- In Iran, the most important tin and tungsten mineralization has occurred in Shah-Kuh granitoid pluton (Lut Block, eastern Iran), and Nezamabad area (Boroujerd granitoid complex, western Iran), respectively. Both mineralizations are mainly accompanied by existence of quartz- tourmaline veins. The Middle Jurassic Shah- Kuh Granitic Batholit in south of Birjand is mainly composed of three main monzogranitic, syenogranitic and microgranitic rocks. Aplitic, dacitic, andesitic dikes and Sn mineralized quartz- tourmaline veins cut the main rocks in some area. The most important ores in these vein are Cassiterite and Hydrostanite, and the most important gangues are quartz and tourmaline. The Jurassic Boroujerd Granitoid Complex in western Iran mainly consists of quartzdiorite, granodiorite and monzogranite. The southeastern part of the complex (Nezamabad region) is cut by asiditic acidic and mafic diked, barren and W mineralized quartz-tourmaline veins. The most important ores in these vein are scheelite and arsenopyrite, and the most important gangues are quartz and tourmaline. Both Shuh-kuh pluton and Boroujerd complex are barren granite, and because of lack of boron (B), none of them qualified for formation of tourmaline formation and mineralization. Nezamabad veins- type tourmalines have dravite composition and have been formed in hydrothermal condition on the basis of the following reasons: having more Mg than Fe, fine scale zoning, having low fluorine amount, low X-site vacancy, low Al amount, low Fe/(Fe+Mg) ratio, tendency away from alkali- and proton-deficient tourmaline and lack of negative correlation between Fe and Mg. Falling their composition in the metapelites and metapsammite zone reveals that their forming fluids might be originated from host metamorphosed sedimentary rocks of the regions. Quartz-tourmaline veins from Shah- kuh have been injected into main pluton and sedimentary rocks of Shemshak formation. Vein- type tourmaline of the sedimentary rocks, have the same hydrothermal properties as Nezamabad tourmaines, and have been generated by fluids originated from host sedimentary rocks. Despite of having mostly schorl composition and originating from magmatic fluids, vein- type tourmalines of the granitic pluton represent hydrothermal nature as well. Because the study of tourmaline was undertaken to help distinguish the source of mineralizing fluids in these districts, these details reveals that mineralizing fluids in Nezamabad and sedimentary rocks of the Shah- kuh Vein- type have been formed by dehydration of sedimentary and metamorphosed sedimentary rocks (Shemshak sedimentary rocks in Shahkuh and Metamorphic and Sedimentary rocks in Nezamabad area) and its mixing with original granite forming magmas in these districts.
