عنوان پایان‌نامه
بازتاب وقایع سیاسی اجتماعی در نمایشنامه نویسی عصر قاجار تا پایان مشروطیت
- رشته تحصیلی
- تاریخ ایران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 3027،;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 64019
- تاریخ دفاع
- ۲۹ تیر ۱۳۹۳
- دانشجو
- زهرا کیشانی فراهانی
- استاد راهنما
- یعقوب آژند
- چکیده
- در این پژوهش به انعکاس پدیده ها و وقایع عصر قاجار در نمایشنامه های ایرانی پرداخته شده است این پژوهش با هدف انعکاس وقایع سیاسی و اجتماعی عصر قاجار در نمایشنامه های آن دوران صورت گرفت و فرضیه اصلی یعنی نمایشنامه نویسان این عصر از هنر نمایش برای نقادی سیاسی و اجتماعی بهره جستند، با بررسی آثار بیش از 10 نمایشنامه نویس مشهوری چون آخوندزاده، میرزاآقاتبریزی، طباطبایی نائینی، موید الممالک، کمال الوزراء و... مورد تایید قرار گرفت. روند این پژوهش یه این شکل بود بعد از معرفی نمایشنامه نویس و آثارش به تحلیل نمایشنامه و بازتاب اتفاقات سیاسی و اجتماعی در اثر پرداخته شد و برای هر اثری جدولی طراحی شد و سعی شد در حد توان محقق، نکته ناگفته ای باقی نماند. از نتایج حاصل شده در این پژوهش می توان گفت، عصر قاجار برای تئاتر ایران از چند وجه حایز اهمیت دارد.یکی اینکه تئاتر در این زمان است که به شکل فعلیش به این کشور راه می یابد. دیگر اینکه تنها در این دوره است که تئاتر ضرورت بنیادین پیدا می کند در مباحث مجلس مطرح می شود و متفکران و مبارزان مشروطه پرداختن به آن را وظیفه ای برای خود می دانند. تئاتر توانست ابزاری کارآمد برای اندیشه های آزادی بخش در فرهنگی شفافی شود و بدین ترتیب با اقبال عمومی روبرو شد و از آنجایی که نمایشنامه نویسان تمام اهتمام خود را در بیان کردن مسائل و مشکلات جامعه آن عصر می کردند بنابراین تئاتر توانست جایگاه ویژه ای پیدا کند؛ در این پژوهش اوضاع اجتماعی و معیشتی مردم، بی کفایتی حکمرانان، محاکمات دربه اصطلاح دادگاه های بلخ، مقاطعه ولایات، وجود دسیسه و توطئه در بین خانواده های حکام و ابتذال در دربار در نمایش از نمایشنامه ها استخراج شد. به جرات نمایشنامه ها را تاریخ نوشته شده به زبان هنر می توان نامید که تاثیر آن در بیان افکارنویسندگان و انتقال اتفاقات تاریخی آن دوران به نسل ما از اهمیت بسیاری برخوردار است. با توجه به موضوع موردنظر و با توجه به نوع فعالیت های پژوهشی در حوزه علوم انسانی، روش گردآوری داده ها در این تحقیق بصورت استقرایی می باشد،یعنی از جزییات به کلیات رسیدن، امعان نظر به سه پروسه وصف،ارزیابی و تحلیل و با دید کلی نقد علمی و منابع آن متکی به منابع مکتوب در زمینه ی نمایش نامه های مربوط به نویسندگان مختلف، آثار تحقیقی معاصر درباره ی محتوا و نگارش آثار نمایشی و نیز کتب و تحقیقات جدید مربوط به بررسی وضعیت سیاسی و اجتماعی تاریخ ایران و هم چنین منابع اصلی و دسته اول در این زمینه است کلیدواژه ها: نمایشنامه، عصر قاجار، آخونذزاده،میرزاآقاتبریزی،مویدالممالک،کماالوزاره، جهل وعقب ماندگی، فساد ادارای، روزنامه، زن
- Abstract
- In this research it has been trying to show the events of Qajar era studying the Iranian plays so to reflect the political and social events of this era. Studying the works of more than ten play writers like Akhoundzadeh, Mirza Agha Tabrizi, Tabatabaee Naeeni, Moayed Al-Mamaalek, Kamal Al-Vozara and … the main hypothesis that remarks the creators of these plays in this era used writing for criticizing politically and socially was confirmed. In process of the research the play writers were introduced and then their works were studied drawing a chart for each bolding the reflection of the social and political events. The result showed that the Qajar era is important in different modes. First, it was in this time where theatre in the current form finds its way in to this country. Second, it’s only in this time that theatre becomes an essential need, is spoken of in the parliament and the fighters of Constitutional Revolution believed it as their duty to consider it. Theatre was able to become a practical tool for liberal ideas in a transpicuous culture and find a specific place. In this study we were able to bring out elements like public and social situation, rulers’ inefficiency, and trials in Balkh courts, state factorings, conspiracy among ruling families and vulgarity in court. We can call the plays rereading of the history in artistic language which its effect on revealing writers’ opinions and transferring of the events to our generation has significant importance. As regards the subject and the activities of human studies, the data needed was compiled in a posteriori way, noting in three processes: definition, study and analyze; with a general look at scientific critic based on written plays of different writers, contemporary research studies of social and political situation of Iran’s history and also the main sources in this field. Key words: play, Qajar era, Akhoundzadeh, Mirza Agha Tabrizi, Moayed Al-Mamaalek, Kamal Al-Vozara, ignorance, lag, corruption, newspaper, woman
