عنوان پایاننامه
ساختار شناسی کلامی مفهوم نبوت از دیدگاه شیعه - معتزله و اشاعره تا قرن هفتم
- رشته تحصیلی
- فلسفه و کلام اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2273ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 65022
- تاریخ دفاع
- ۲۴ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- علی خانی
- استاد راهنما
- طوبی کرمانی
- چکیده
- مبحث «نبوّت» در اندیشه و باور دینی از جایگاه مهمّی برخوردار است، چرا که بسیاری از تعالیم و آموزههای دینی، ارتباط مستقیم با مسألهی «نبوّت و وحی» دارند. از سویی، تقدّم منطقی مقام تصوّر بر مقام تصدیق ایجاب میکند که تعریف نبوّت و تحلیل مؤلّفههایی که مقوّم مفهوم نبی و نبوّتاند، بر سایر مباحث نبوّت مقدم گردد. بنابراین، تحقیق مستقلّی دربارهی مفهوم نبوّت و نبی، بسیار مهم و ضروری است. با تحلیل مفهوم نبوّت از دیدگاه متکلّمان اسلامی تا قرن هفتم، یعنی عصر فلسفی شدن کلام، میتوان به مواضع وفاق و خلاف آنها در خصوص مفهوم نبوّت و نبی، پی برد. تعریفهای ارائه شده از سوی متکلّمان نشان میدهد که از نظر آنها، «نبی انسانی است که بدون وساطت فرد دیگری، اخبار و پیامهای الهی را دریافت و به مخاطبان وحی ابلاغ میکند». در حقیقت، «بشر بودن نبی»، «ارتباط بدون واسطهی نبی با عالم غیب»، «دریافت و ابلاغ وحی الهی» و «عصمت نبی»، از مؤلّفههایی است که تحقق مفهوم نبی بدانها وابسته است. اختلاف متکلّمان در گستره و قلمرو عصمت موجب شده است که آنها تصاویر مختلفی از نبی ارائه دهند. امامیه با ابتناء به قاعدهی حسن و قبح عقلی و نیز قاعدهی لطف و پذیرش عصمت مطلق، نبی را به عنوان «انسان مخبر الگو» معرفی کرده است، اما در اندیشهی معتزله و اشاعره که به عصمت مطلق انبیاء قائل نیستند، اعمال، رفتار و گفتار نبی به ویژه در غیر موضع تبلیغ وحی، چندان حجیّتی ندارد.
- Abstract
- Topic of "prophecy" has an important position in religious thought and belief while many religious teachings go hand in hand with prophecy and revelation issue. On the other hand, as thinking position is prior to affirmation position, prophet and prophecy concepts and issues related to them must be defined and analyzed before other issues. Therefore an Independent research in the field of "prophecy" and "prophet" concepts is required. We can find out commonalities and disagreements of Islamic theologians up to seventh century, when theology was philosophized, about the concepts of "prophecy" and "prophet" by analyzing concept of prophecy from their point of view. Definitions provided by theologians suggest that "prophet is a human who receive and impart messages of God directly and without the intervention of another person." In fact "Being human of prophet" , "Prophet's unmediated connection with unseen world" , " receiving and imparting Divine revelation" and "Prophet's infallibility" are factors that understanding the concept of prophet depends on them. Disagreements of Islamic theologians about "Infallibility" has caused that they present various depictions of the prophet. Shiite Imami has introduced prophet as "messenger and model human" according to "rational goodness and nastiness principle" (Hosn va ghobhe aghli) and "beneficence principle" (Lotf) and "acceptance of absolute infallibility". But in view of the Mu'tazilites and al-Ash'ari who do not believe in absolute infallibility, prophet's Acts, deeds and words have no validity especially in non-propagation situations. Key Words: Prophet , Being human , Mediated identity, declarative identity, infallibility , rational goodness and nastiness (Hosn va ghobhe aghli) , beneficence (Lotf)