عنوان پایان‌نامه
تعیین ارتباط عوامل بوم شناختی و تمایزات ژنتیکی لاک پشت دریایی پوزه عقابی به منظور گزینش عرصه های حفاظتی در جزیر ه قشم
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 68528
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۳
- دانشجو
- مریم مهتابی
- استاد راهنما
- حمید فرحمند, افشین دانه کار
- چکیده
- لاک‌پشت‌های دریایی از گونه‌های در خطر تهدید جهانی وابسته به گستره‌های اقیانوسی محسوب می‌شوند. عوامل تهدید‌کننده‌ی متعددی، بقأ این خزندگان و نسل‌آوری آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و برای حمایت از زیستگاه و بقای آنها شناسایی و مدیریت این عوامل گریزناپذیر است. با توجه به این که لاک‌پشت‌های دریایی یکی از مراحل حساس زندگی خود یعنی تخم‌گذاری را در ساحل انجام می‌دهند؛ بنابراین شناسایی فاکتورهای موثر در آشیانه‌گذاری و در کنار آن بررسی ساختار ژنتیکی آن نقش مهمی در حفاظت و مدیریت این گونه‌ی در خطر انقراض ایفا می‌کند. به منظور بررسی پارامترهای تاثیرگذار در انتخاب مکان اشیانه‌گذاری، پارامترهای بوم شناختی در هنگام آشیانه‌گذاری لاک پشت از سواحل آشیانه‌گذاری آن در جزیره قشم برداشت شد. سپس پارامترهای تاثیرگذار در هر جزیره با استفاده رگرسیون منطقی لجستیک و با از نرم افزار Statistica 8.5 تعیین شدند. اختلاف معنی‌دار بین پارامترهای تاثیر گذار بین سواحل آشیانه‌گذاری با استفاده از آزمون من ویتنی و نرم افزار Minitab 17 انجام گرفت. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که پارامترهای شیب آشیانه، فاصله تا داغاب، دمای هوا و ارتفاع جزر و مد در زیستگاه شیب دراز و پارامترهای شیب آشیانه، ارتفاع جزر و مد، سرعت باد و دمای رسوب در زیستگاه شیب پاوی، پارامترهای موثر در انتخاب مکان آشیانه‌گذاری لاک پشت منقار عقابی به شمار می‌روند. همچنین پارامترهای بوم شناختی دمای هوا، دمای رسوب، دانه‌بندی و ارتفاع لانه بین دو ساحل اختلاف معنی‌دار نشان دادند. به منظور بررسی ساختار ژنتیکی این لاک پشت به روش میکروستلایت، از سواحل آشیانه‌گذاری این لاک پشت در جزیره قشم نمونه‌برداری شد. DNA ژنومی هر یک از نمونه ها با استفاده از کیت استخراج شد. واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) با استفاده از سه جفت پرایمر میکروستلایت انجام گردید. پس از رتبه‌دهی به آلل ها بر مبنای اندازه و طول هر باند بر حسب جفت باز (bp) محاسبات ژنتیکی از قبیل فراوانی آللی، آلل های اختصاصی، هتروزیگوسیتی مشاهده شده و قابل انتظار، تعادل هاردی- وینبرگ، شاخص Fst ، میزان شباهت و فاصله ژنتیکی و تنوع ژنتیکی با استفاه از نرم افزار GeneAlex 6.41 و Arlequin انجام گرفت. نتایج این بررسی نشان می‌دهد دامنه‌ی آلل های واقعی بین 3 تا 7 و میانگین آن 833/4 بود. همچنین دامنه‌ی آلل های موثر بین160/2 تا 014/5 و میانگین آن 510/3 محاسبه شد. دامنه‌ی هتروزیگوسیتی مشاهده شده 105/0 تا 556/0 بود و میانگین آن 271/0 محاسبه شد. همچنین دامنه هتروزیگوسیتی قابل انتظار نیز بین 537/0 الی 801/0 بود و میانگین آن 685/0 محاسبه گردید. در بررسی تعادل هاردی-وینبرگ تمامی لوکوس ها بجز (بجز لوکوس های HKB24 و HKB26 در زیستگاه دو) خارج از تعادل بودند. میزان فاصله ژنتیکی549/0 و میزان Fst بر اساس فراوانی آللی103/0 بدست آمد که نشان دهنده‌ی تمایز متوسط این دو جمعیت مورد بررسی است. با به منظور حفاظت از این گونه، هرگونه مداخله انسانی به نحوی که بتواند پارامترهای بوم شناختی تاثیرگذار در انتخاب مکان آشیانه‌گذاری این لاک پشت را در مناطق زادآوری مختل کند، می تواند به نحو موثری بر بقأ این خزندگان حساس دریایی اثرگذار باشد. توجه به قرار گرفتن لاک پشت دریایی منقار عقابی در لیست قرمز IUCN به منظور اعمال برنامه های مدیریتی در جهت حفظ ذخایر، حفاظت از ذخایر ژنتیکی آنها امری بسیار مهم تلقی می‌شود.
