عنوان پایان‌نامه
بررسی نقش دوگانگی اقتصادی در شدت انرژی ایران و شبیه سازی تغییرات آن با رویکرد پویایی سیستمها
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس 2 فنی شماره ثبت: 2647
- تاریخ دفاع
- ۳۱ خرداد ۱۳۹۳
- دانشجو
- امیرمسعود ابوطالب
- استاد راهنما
- حامد شکوری گنجوی
- چکیده
- شدت مصرف نهایی انرژی همواره به عنوان یکی از شاخص های کلیدی بهره وری سیستم اقتصاد-انرژی کشورها مطرح بوده است. متاسفانه این شاخص در ایران بیش از حد متوسط جهانی بوده و روند افزایشی آن، سیاست مداران این عرصه را با نگرانی های شدیدی مواجه کرده است. بی شک ساختار دوگانه ی اقتصادی ایران و وابستگی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی به صادرات نفت و گاز در این وضعیت بی تاثیر نیست. چرا که اکثر کشورهای عمده ی صادرکننده ی نفت نیز به بالا بودن شدت مصرف نهایی انرژی دچار هستند. از سوی دیگر با نگاهی به گذشته ی کشورهای توسعه یافته و بزرگ صنعتی جهان در می یابیم که آنها نیز با شروع روند توسعه ی اقتصادی با روند شدید افزایش شدت مصرف نهایی انرژی مواجه بوده اند؛ ولی با رسیدن به آستانه ی توسعه یافتگی از میزان رشد این شاخص در این کشورها به شدت کاسته شده و پس از طی یک دوره ی ثبات، روندی هدف جوی کاهشی را در رابطه با شدت مصرف نهایی انرژی در پیش گرفته اند. نظر به اینکه ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه، در مسیر پیشرفت و شکوفایی هر چه بیشتر اقتصادی گام بر می دارد، پیش بینی می شود که این الگوی در شدت مصرف نهایی انرژی برای ایران نیز در آینده اتفاق افتاده و ایران در حال حاضر در بخش صعودی این روند تاریخی قرار دارد. در حقیقت پاسخ به این فرضیه اساسی ترین هدف پژوهش حاضر است. با عنایت به طبیعت پویا و درهم تنیده ی سیستم تشکیل دهنده ی شدت مصرف نهایی انرژی و اقتصاد دوگانه ی کشور، ابزار پویایی سیستم ها برای شبیه سازی این شاخص بکار گرفته شده و رفتار آن و متغیرهای اصلی اثرگذار در این سیستم از سال 1990 (1369 شمسی) الی 2030 (1409 شمسی) شبیه سازی شده است. طبق نتایج نهایی شبیه سازی، همانطور که در فرضیه ی تحقیق نیز ذکر شد، شدت مصرف نهایی انرژی ایران در سال 2016، با پشت سر گذاشتن روند صعودی به حداکثر مقدار خود (0/00326 میلیون بشکه معادل نفت بر میلیارد ریال) رسیده و از آن پس وارد مرحله ی ثبات در شدت مصرف انرژی خواهد شد. واژه‌های کلیدی: شدت انرژی، دوگانگی اقتصادی، پویایی سیستم ها
- Abstract
- Energy intensity has been always considered as one of the key indicators in the realm of energy-economy systems. Regretfully, this index in Iran is much higher than world average and it has caused a number of concerns for the governors. Undoubtedly, the existent economy-dichotomy structure in Iran, and the intense dependency of Iran’s gross domestic product (GDP) on energy exports have an undeniable role in shaping this problem. Because most energy exporter countries in the world are faced with this problem. By considering the previous trend of energy intensity in the industrial and most important developed countries, we reach to the conclusion that they also were faced with this issue in the rout of being a developed country. However, by approaching the threshold of development, the intense growth rate in their energy intensity stopped and after a stability period, it has commenced to decline by a goal-seeking pattern. Owing to the fact that Iran is one of the prominent developing countries and now is in the path of economic growth and development, it has been foresighted that Iran will experience the mentioned pattern in energy intensity. In other words, now, Iran is at the growing section of that pattern. In fact, this is the main hypothesis of the present thesis. With regard to the dynamic and interdependent nature of the final energy intensity system and Iran’s economy-dichotomy, the system dynamics approach has been selected in order to simulate the future behavior of this index in the time span of 1990-2030. According to the results, Iran’s final energy intensity will continue to growth until 2016 and reach to the highest point there (0.00326 Million BOE per Billion Rial) and after that will experience a period of stable condition until 2030. Keywords: Energy Intensity, Economic-Dichotomy, System Dynamics
