عنوان پایان‌نامه
بررسی قابلیت میکوریزی شدن گیاه عدس توسط قارچ‌های Funneliformis mosseae و Rhizophagus intraradices در شرایط تنش آبی و نقش آن در شاخص‌های رشد گیاه
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7154;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77695;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7154;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77695
- تاریخ دفاع
- ۲۶ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- بهرام ابوالفضلی بهروز
- استاد راهنما
- حسینعلی علیخانی
- چکیده
- تنش‌های محیطی یکی از عوامل محدودکننده‌ی تولید محصولات کشاورزی است. خشکی و تنش کم‌آبی از مهم‌ترین تنش های محیطی هستند که کاهش جذب آب و عناصر در خاک را محدود، و سبب کاهش رشد و عملکرد محصول می‌گردند. برقراری رابطه همزیست قارچ‌های میکوریزا با گیاهان به‌عنوان یکی از راه کارهای کاهش‌دهنده‌ی اثرات سوء خشکی است. به‌منظور بررسی قابلیت میکوریزی شدن عدس با دو گونه قارچRihzophagus intraradices و Funnelformis mosseae در شرایط تنش کم آبی و نقش آن بر شاخص‌های رشد گیاه آزمایشی در آرایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل دو فاکتور تنش رطوبتی در چهار سطح تنش 20%، 40%، 60% و 80% رطوبت ظرفیت مزرعه و فاکتور دوم نوع قارچ میکوریزی در چهار سطح(Rihzophagus intraradices و Funnelformis mosseae و ترکیب این دو گونه و شاهد )در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تهران انجام گرفت .نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تیمار بر صفات رشدی( به جز ارتفاع) در سطح یک درصد و کلنیزاسیون ریشه در سطح پنج درصد معنی دار بود. بیشترین ارتفاع گیاه، ماده¬ی خشک گیاه، آهن شاخساره، تعداد غلاف و تعداد گره در کاربرد قارچ فانلی فرمیس موسهبدست آمد. همچنین بیشترین میزان کلنیزاسیون ریشه با میانگین 48/86 درصد در کاربرد رایزوفاگوس اینترارادیسز حاصل شد . اثر تیمار در سطح یک درصد بر آهن شاخساره معنی داربود و بیشترین جذب آهن در قارچ فانلی فرمیس موسه به میزان 216 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک حاصل شد. در حالی که تاثیر معنی داری بر روی شاخساره نداشت و بیشترین میزان جذب روی در کاربرد مخلوط دو قارچ مشاهده شد. در اثر تنش کم‌آبی تعداد گره، تعداد غلاف، ارتفاع گیاه، وزن خشک‌ریشه و شاخساره، فلورسانس کلروفیل، کلنیزاسیون ریشه، نیتروژن کل، آهن، روی شاخساره، فسفر شاخساره، به‌طور معنی‌دار کاهش یافت درحالی‌که پتاسیم شاخساره پیدا کرد. نتایج نشان داد در گیاهان تلقیح شده با قارچ‌های میکوریز تفاوت معنی‌داری در کلیه‌ی صفات اندازه‌گیری شده با گیاهان غیر میکوریزی وجود دارد. در اثر تلقیح گیاهان با قارچ‌های میکوریز تعداد گره، تعداد غلاف، ارتفاع گیاه، وزن خشک‌ریشه و شاخساره، فلورسانس کلروفیل، کلنیزاسیون ریشه، نیتروژن کل، آهن، روی شاخساره، فسفر شاخساره به‌طور معنی‌دار افزایش یافت و پتاسیم شاخساره نیز افزایش یافت. نتایج نشان داد به‌طورکلی کاربرد قارچ‌های میکوریز آربوسکولار اثرات تنش خشکی را کاهش و جذب عناصر را افزایش می‌دهد. بنابراین استفاده از این ریزسازواره¬های مفید در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌تواند عملکرد و تولید محصول را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد. کلمات کلیدی: تنش کم آبی، شاخص رشد، قارچ های میکوریز
- Abstract
- Environmental stress is one of the limiting factors of agricultural production. Drought and water deficincy stress are the most important environmental stresses which reduce (limit) the absorption of water and nutrients in the soil and reduce the plant growth and crop yield. Symbiotic mycorrhizal relationship with plants is one of the solutions of reducing the adverse effects of drought. In order to evaluate the mycorhization ability of lentils with mycorrhiza fungi Rihzophagus intraradices and Funneilformis mosseae in terms of water stress and its effect on plant growth, an experiment in a completely randomized design in factorial arrangement and two water stress factor at four levels of 20%, 40%, 60% and 80% of field capacity and the second factor at four levels of mycorrhizal fungi Rihzophagus intraradices and Funneilformis mosseae and the combination of these two species groups and control treatment) was conducted in the greenhouse of Soil Science and Engineering, University of Tehran. Analysis of variance showed that treatment effect on growth indices (except height) was significant at the level of 1% and root colonization was significant at the level of 5%. The highest plant height, the most plant dry matter, iron content of shoot, number of pods and number of nodes was observed in Funneilformis mosseae application. The highest root colonization was observed with an average of 86.48 % in the application of Rihzophagus intraradices. Treatment effect on shoot Fe content was significant at a percentage of 1% and maximum iron absorption of 216 mg/kg of dry matter was obtained in Funneilformis mosseae. While there was no significant effect on the shoot and the highest Zn absorption was observed on the use of two fungi combination. Due to the water stress, the number of nodes, number of pods, plant height, dry matter weight of shoot and root, chlorophyll fluorescence, root colonization, total nitrogen, iron, zinc and phosphorus of shoot decreased significantly while potassium content of shoot increased. The results showed significant differences in plants inoculated with mycorrhizal fungi traits with non-mycorrhizal plants. Due to plants inoculation with mycorrhizal fungi, the number of nodes, number of pods, plant height, dry matter weight of root and shoot, chlorophyll fluorescence, root colonization, total nitrogen, iron, zinc content of shoot, phosphorus content of shoot and potassium content of shoot increased significantly. Generally, the results showed that the use of arbuscular mycorrhizal fungi reduces the effects of drought and increases nutrient uptake. So using these useful microorganisms in arid and semiarid areas can significantly increase plant yield and crop production. Key words: water stress, growth index, mycorrhizal fungi
