ارزیابی خواب بذر و استقرار گیاه دارویی خارخسک (Tribulus terrestris)
- رشته تحصیلی
- علوم و تکنولوژی بذر
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6715;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72645;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6715;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72645
- تاریخ دفاع
- ۱۳ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- احمد سرمدی
- چکیده
- چکیده گیاه خارخسک با نام علمی Tribulus terrestris از جمله گیاهان خانواده Zigophyllaceae است که علی رغم اینکه به عنوان یک علف هرز در مزارع بهاره شناخته شده است، استفاده فراوانی درصنایع دارویی دارد و به عنوان ماده اولیه به طور طبیعی از مزارع جمع آوری می شود. با شناخت مراحل مختلف زندگی این گیاه میتوان علاوه بر مدیریت آن در مزارع از نظر دارویی نیز اقدام به تولید آن کرد که خواب بذر و جوانه زنی هم دو جنبه مهم در زندگی و بقای این گیاه به شمار می روند. در این مطالعه به منظور شناخت نوع خواب بذر و تیمارهای شکست آن، میوه های ناشکوفا و بذرهای خارج شده از میوه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون جوانه زنی بر روی میوه ها و بذرهای خارج شده از میوه نشان داد که علاوه بر تأثیر پوسته بر خواب بذر، بذرهای خارج شده هم دارای خواب هستند که با گذشت زمان و طی انبارداری (پس رسی) در دمای اتاق سطح آن کاهش می یابد. نکته ای که در آزمون جوانه زنی بر روی بذرهای خارج از میوه جلب توجه می کرد درصد بالای جوانه زنی غیر نرمال بود. بهترین تیمار برای شکست خواب در میوه ناشکوفا سرمادهی مرطوب به مدت 2 ماه بود که میزان جوانه زنی را از صفر به 45% رساند. همچنین اسید جیبرلین بر جوانه زنی بذرهای خارج شده از میوه تأثیر معنی داری نداشت. در کشت جنین مشاهده شد که 70 % جنین ها تولید گیاهچه نرمال می کنند که با توجه نتایج میتوان گفت بذر خارخسک دارای خواب فیزیولوژیک نیمه عمیق می باشد. در کشت مزرعه مشخص شد که استقرار این گیاه در مزرعه ضعیف است. در نتایج حاصل از تعیین دماهای کاردینال جوانه زنی بذور خارج شده از میوه مشخص شد که دمای پایه جوانه زنی بذر خارخسک 34/6 ، دمای مطلوب 4/30 و دمای بیشینه 34/36 درجه سانتیگراد پیش بینی شد. کلمات کلیدی:خواب فیزیولوژیک نیمه عمیق،خارخسک،سرمادهی مرطوب،دماهای کاردینال
- Abstract
- Abstract Tribulus terrestris is a member of Zygophyllaceae plant family which is being known as a weed in spring crops. This plant is used in the pharmaceutical industry as raw material which is mostly collected from nature. By knowing the different stages of this plant life in addition to its management in the fields it can be considered as an important plant in pharmaceutical industry. Seed dormancy and germination are two important aspects in the life and survival of this plant. In this study, type of seed dormancy and seed dormancy breaking treatments were studied. The fruit (nutlets) and seeds were considered in this study. In seeds, we observed a high percentage of abnormal germination during tests. According to the results prechilling is the best treatment to break fruit (nutlets) dormancy and showed 45% germination after two months. In the seed also, dormancy level decreased after dry storage, and germination of 20 % reached to 90% after 12 month storage. Gibberellin and chemical scarification did not affect dormancy breaking. According to the observations it could be concluded that Tribulus terrestris seed dormancy is intermediate physiological dormancy class. On the farm, seedling establishment is very low. The results of cardinal temperatures of seeds were: the base temperature 6.34 °C, optimum temperature 30.6 °C and maximum temperature 36.3 °C. Keywords: Tribulus terrestris, seed dormancy, prechilling, cardinal temperatures