مدیریت بهبود کارایی مصرف آب در تولید گندم در شهرستان رشتخوار
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی - مدیریت کشاورزی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6904;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74918;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6904;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74918
- تاریخ دفاع
- ۱۲ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- نسرین اکبری
- استاد راهنما
- ژیلا دانشورعامری
- چکیده
- چکیده بخش کشاورزی بزرگترین مصرف¬کننده آب در جهان و ایران بوده و در اغلب مناطق، کمبود آب یکی از عمده¬ترین عوامل محدودکننده افزایش تولید است، شهرستان رشتخوار واقع در استان خراسان رضوی یکی از مناطقی است که از نظر منابع آبی در سطح نامطلوبی قرار دارد، لذا بررسی کارایی مصرف آب عامل بسیار مهم و تأثیرگذار در مدیریت مصرف این نهاده می¬باشد. به منظور محاسبه کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی تولید گندم، رهیافت تحلیل پوششی داده¬ها مورد استفاده قرار گرفت. کارایی مصرف آب نیز از طریق مقایسه مزارع دارای سیستم آبیاری سنتی و مدرن برآورد گردیده و عوامل مؤثر بر کارایی فنی تولید نیز مورد بررسی قرار گرفت. آمار و اطلاعات از طریق تکمیل 128 پرسشنامه در سال زراعی 94-1393 در شهرستان رشتخوار جمع¬آوری شده است. نتایج نشان می¬دهد که متوسط کارایی¬های فنی با فرض بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس، تخصیصی و اقتصادی در مزارع دارای سیستم آبیاری سنتی به ترتیب 3/31، 4/95، 8/72 و 2/70 درصد می¬باشد. این مقادیر در مزارع دارای سیستم آبیاری مدرن به ترتیب 9/94، 5/99، 8/70 و 5/70 درصد می¬باشد. همچنین، بیشترین میزان استفاده نامطلوب از نهاده¬ها در هر دو حالت مربوط به نهاده آب می¬باشد که در مزارع سنتی این مقدار 09/24 درصد و در مزارع مدرن 08/8 درصد می-باشد. نتایج بررسی عوامل مؤثر بر کارایی فنی تولید نشان می¬دهد که تجربه، تحصیلات، سطح زیرکشت، نوع سیستم آبیاری، یکپارچگی مزارع و مالکیت منبع آبیاری تأثیر مثبت و معنی¬داری بر افزایش کارایی بیش از میانگین منطقه دارد و فاصله منبع از مزرعه و دریافت وام منجر به کاهش کارایی کمتر از میانگین منطقه می¬شود. لذا برحسب نتایج به دست آمده استفاده از سیستم آبیاری مدرن، اشاعه دانش بومی، یکپارچه¬ سازی اراضی و مشخص شدن حقوق آبیاری در جهت افزایش کارایی فنی تولید و استفاده بهینه نهاده¬ها به ویژه نهاده آب مؤثر خواهد بود. واژه¬های کلیدی: مدیریت، کارایی مصرف آب، گندم، شهرستان رشتخوار، تحلیل پوششی داده¬ها
- Abstract
- Abstract The agricultural sector is the largest consumer of water in the world and Iran. It should be noted that in some regions, water crisis is one of the limiting factors to increase production. Roshtkhar county located in Khorasan Razavi province is one of the areas facing water shortage. Therefore, studying water efficiency is an important and effective factor in management of inputs usage. In order to calculate technical efficiency, allocative and economic production of wheat, data envelopment analysis approach was used. Water use efficiency by comparing farms with traditional irrigation systems and modern estimated and factors affecting technical efficiency was also considered. The data for these analyses is collected from 128 questionnaires at 1393-94 in Roshtkhar county. The results indicate that mean of technical efficiency assuming constant and variable returns to scale, allocative and economic fields in traditional irrigation systems was respectively 31.3 , 95.4 , 72.8 and 70.2 percent. These figures for farms with modern irrigation systems are 94.9, 99.5, 70.8 and 70.5 percent respectively. Moreover among all inputs, water uses inefficiently in both cases and corresponding figure for traditional farms were 24.09 percent and in modern farms were 8.08 percent. The results for the factors affecting technical efficiency show experience, education, cultivation, irrigation systems, integration of farms and an irrigation source have positive and significant effect on increasing efficiency more than the mean for this region. And distance of source from farm and loan lead to decrease efficiency even lower than the regional mean. Therefore, according to the results use of modern irrigation systems, promote indigenous knowledge, integration of land and determination of water rights in order to increase technical efficiency and efficient use of inputs, especially water will be effective. Keywords: Management, Water use efficiency, Wheat, Roshtkhar county, Da