سنجش شکل گیری محدوده خرم آباد و سکونتگاههای پیرامونی به عنوان مجموعه شهری و برنامه ریزی آن
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی منطقه ای
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 11316;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75289;کتابخانه پردیس هنرهای زیبا شماره ثبت: 11316;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75289
- تاریخ دفاع
- ۲۸ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- پریزاد ساقری چیها
- استاد راهنما
- اسفندیار زبردست
- چکیده
- در دهه های گذشته عمده تمرکز مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای در خصوص یک شهر بوده و کمتر به روابط بین شهرها توجه شده است. پس از انقلاب صنعتی و تحولات ناشی از آن، با تغییرات صورت گرفته در خصوص شهرنشینی و جابه جایی های جمعیتی، نرخ شهرنشینی به طور چشم گیری افزایش یافته است. در پی این افزایش ناگهانی، جمعیت شهرهای بزرگ به طور قابل توجهی افزایش یافته و با گذشت زمان سبب بروز مسائلی همچون حاشیه نشینی، نابرابری های فضایی- کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و ... شده است. با افزایش هزینه سکونت در کلان شهرها، جمعیت به خارج از آن سرریز شده و در نزدیک ترین نقاط به شهر مرکزی سکنی گزیده اند. با گذشت زمان مرز محدوده کلان شهرها فراتر از شهر مرکزی رفته و منطقه کلان شهری شکل گرفته است. کشور ایران نیز ازین قاعده مستئتی نبوده و به تدریج کلان شهرها تبدیل به مناطق کلان شهری و یا همان مجموعه های شهری شدند. شناسایی این مناطق و برنامه ریزی آن ها می¬تواند کمک شایانی به رفع کاستی ها و نابرابری های موجود کرده و در مناطق کمتر توسعه یافته به عنوان قطبی، توسعه یابد و منجر به توسعه نواحی پیرامونی خود شود. شهر خرم آباد که در غرب کشور واقع شده است، در منطقه ای محروم قرار دارد. این مناطق در مقایسه با مناطق مرکزی ایران کمتر توسعه یافته¬اند. با توجه به پتانسیل های موجود در بین شهرهای پیرامونی خرم آباد شامل الشتر، بیرانشهر، زاغه، سراب دوره، فیروزآباد و ویسیان به تازگی از شهرستان خرم-آباد مستقل شده اند و با توجه به روابطی که در بین این شهرها و شهر خرم آباد وجود دارد، به نظر می رسد این سکونت گاه ها می توانند مجموعه شهری به مرکزیت شهر خرم آباد را شکل دهند. با شکل گیری مجموعه شهری خرم آباد، می توان به کاهش نابرابری¬های موجود و کاهش توسعه نیافتگی منطقه غرب ایران کمک شایانی نمود. با شناسایی مجموعه های شهری به خصوص در مناطق کمتر توسعه یافته، می توان در راستای کاهش نابرابری ها، فقرزدایی و مسائلی از این قبیل گام برداشت. در بسیاری از مناطق کمتر توسعه یافته، پتانسیل های توسعه وجود داشته ولی به دلیل عدم شناسایی آن ها، این پتانسیل های رشد و توسعه شکوفا نمی شوند و مورد غفلت قرار می گیرند. در این پژوهش هدف این است که همبستگی شهر خرم آباد و سکونت گاه های پیرامونی آن بررسی شود و در صورت امکان به عنوان مجموعه شهری معرفی گردند. سپس با توجه به معیارهای برنامه¬ریزی مجموعه های شهری کشور، و با شناخت مسائل و مشکلات و همچنین پتانسیل های این منطقه به برنامه ریزی آن پرداخته شود. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که از روش توصیفی در استخراج مدل پژوهش استفاده کرده و از روش تحلیلی نیز به منظور سنجش داده¬ها بر اساس شاخص¬های استخراج شده استفاده شده است. به منظور جمع آوری داده ها نیز از روش مطالعات کتابخانه¬ای بهره برده که بیشتر اطلاعات از طرح فرادست (طرح آمایش استان لرستان) استخراج شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که شهر خرم¬آباد و سکونتگاه های پیرامونی آن شامل الشتر، بیرانشهر، زاغه، سراب دوره، فیروزآباد و ویسیان می توانند به عنوان یک مجموعه شهری معرفی گردند. هرچند که حد و مرز دقیق این مجموعه مشخص نبوده و به منظور تبیین دقیق مرز محدوده، تهیه طرح مجموعه شهری خرم آباد ضروری می نماید. در آخر نیز برای این مجموعه برنامه ریزی راهبردی صورت گرفته است.
- Abstract
- In the recent years, all of the researches which have been conducted about urban and regional planning were focused on one city and rarely they consisted the connection of a city and it’s periphery. After Industrial revolution, immigration from rural areas to urban areas increased rapidly which leaded to the high rates of urbanization and increase in the population of metropolises. This issue had repercussions such as spontaneous settlements, spatially and economically inequality, etc. By increasing the cost of living inside metropolises, people prefer to move to less expensive suburbs. As a result, boundaries of metropolises will be expanded and this change will delineate metropolitan areas. Iran as a part of global society has experienced this behavior. In terms of eliminating inequality, recognizing metropolitan areas and preparing suitable plans for them, could be helpful. The mentioned areas can play a prominent role such as growth pole in the national scale, and bring development to their periphery areas consequently. KhoramAbad take places on the west of Iran which in comparison with the central parts of country is a deprived area and also less developed. Due to potentials of cities like Aleshtar, Beyranshahr, Zaghe, Sarabdoore, FiroozAbad and Veisian which are near KhoramAbad and also recently have been announced as cities with their own municipalities, these cities seem to act as a metropolitan area. By the delineation of KhoramAbad metropolitan area, the inequality and underdevelopment between the west and central parts of Iran and also the rates of poverty will be decreased. In the most of underdeveloped areas, there are lots of potentials in various aspects; however, those won’t be flourished until these areas are unknown. The aim of this research is the basement of connection between KhoramAbad and it’s periphery to be known as a metropolitan area and afterwards due to the planning criteria of metropolitan areas in Iran, make an appropriate plan for it. This research used descriptive and analytical method. Descriptive part used for extracting a model and analytical one used for analyzing the data also all information was collected from other plans. The result of research indicates that KhoramAbad and it’s periphery areas such as Aleshtar, Beyranshahr, Zaghe, Sarabdoore, FiroozAbad and Veisian can be identified as a metropolitan area. Obviously there is no clear boundary for this metropolitan area. To define the boundary of this area it is essential to prepare the KhoramAbad’s metropolitan area plan. At the end, this research proposed a strategic planning for mentioned area.