عنوان پایان‌نامه
ریشه های تفاوت آراء فقهاء مذاهب خمسه در آیین وضوء و راههای ایجاد وفاق بین آنها
- رشته تحصیلی
- الهیات و معارف اسلامی-فقه و مبانی حقوق اسلامی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 2396ف;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73458
- تاریخ دفاع
- ۲۶ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- صادق جاسم زاده رنجبر
- استاد راهنما
- محمدرضا رضوان طلب
- چکیده
- شکی نیست که برای اقامه نماز به لحاظ بیان صریح قرآن، مکلّف باید طهارت داشته باشد و این اصلی است که هر مسلمانی به آن معتقد و پای بند است و در آن اختلافی بین فرق اسلامی وجود ندارد؛ بلکه اختلاف تنها در نحوه انجام آن می باشد.روشن است که در صدر اسلام و حیات پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم در اجراء این امر یا سایر امور عبادی اختلافی وجود نداشت؛ زیرا با وجود آن حضرت و پذیرش مرجعیت بدون قید و شرط آن جناب، تصور وجود اختلاف در اجراء احکام عبادی، امری نامعقول و غیر منطقی می باشد؛ اما اکنون در اجراء دستورات، اختلافاتی گاهی عمیق وجود دارد. به راستی منشأ این اختلافات بین فرق اسلامی از کجا آغاز شد؟ در این تحقیق ابتدا مواضع وفاق و خلاف را در افعال وضو بین فریقین لیست شده،سپس با بررسی دلائل بروز اختلاف وآغاز کنندگان خلاف،مستند بودن این پیمایش به آیه وروایت مراجعه شده است تا صحت این رویه تعیین گردد. فصل دوم در ابتدا مباحث تاریخی ودر ادامه به ریشه های اصلی این اختلاف بیان گردیده وبه متغییرعائی از قبیل اجتهاد ،صحابه وقیاس،استحسان... مورد مداقه وبحث قرار گرفته وبه این مسئله منتج می شود که اختلافی در فعل وضو تا زمان خلیفه دوم وجود نداشته ودر زمان خلیفه سوم شروع اختلاف بواسطه فتاوا وروایات خلاف سنت پیامبر صلی الله علیه وآله پدید آمده، که اکثر علماء عامه وامامیه به این مسئله صحه گذاشته اند در فصل سوم به اختلاف مذاهب خمسه در زمینه شستن صورت ودست وریشه های این اختلافات پرداخته شده ونتیجه اینکه در شستن صورت اختلافی بین فریقین وجود ندارد اما درنحوه شستن دستها تفاوتهائی دیده می شودکه ریشه در برداشت ناصحیح از آیه وضو دارد ،نفاسیر اهل سنت واقوال ادبا ونحویین وروایات متعدد این نتیجه را پبش می نهد که شستن از بالا به پائین همان سنت پیامبر صلی الله علیه وآله بوده است در فصل چهارم بررسی حکم مسح سر ومسح پا به این نتیجه می رسد که اختلافی بین فریقین در مسح سر وجودندارد وتفاوت اساسی در مسح پا دیده می شود زیرا ریشه این اختلاف پردامنه را باید در تفاوت روایات جست وجو کرد، اما تردیدی نیست که قرآن بهترین داور در نزاع میان روایات است و آیه وضو در سوره مائده حتی بنابر قرائتهای گوناگون آن بر حکم مسح پا دلالتی روشن دارد. از این رو جمع کثیری از عالمان اهل سنّت با پذیرش دلالت صریح قرآن به توجیه ضعیف فتاوای برخی از فقیهان خویش پرداخته اند. پس دلالت روشن قرآن کریم، همراه با روایات فراوان اهل سنّت که از وجوب مسح پا حکایت می کند، به ضمیمه فتاوای گروه فراوانی از صحابه و تابعین براین حقیقت، و در نهایت، روایات بیانی پیامبر علیهم السلام در باره کیفیت وضوی آن حضرت، تردیدی در رجحان قول به وجوب مسح پا در وضو باقی نمی گذارد درانتها در فصل پنجم به بررسی وآسیب شناسی اختلافات در بین مذاهب اسلامی وهمچنین اهمیت وفاق بین مذاهب به خصوص درامور فقهی پرداخته شده وراههایی که می تواند امامیه واهل سنت این اختلافات را به حداقل رسانده ودیدگاه های خود را به یکدیگر نزدیک کنند، بیان می شود، از جمله رجوع به قرآن بعنوان محور رجوع در مواضع اختلاف همچنین سنت راستین پیامبر صلی الله علیه وآله بعنوان قرار دادن بعنوان الگوی امت واحده ودوری جستن از تعصبات ناصحیح که به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. که انشاالله مفید فائده قرار گیرد
- Abstract
- ندارد
