عنوان پایان‌نامه
تحلیل عدالت فضایی دراستان قم
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی آمایش سرزمین
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75854;کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002429
- تاریخ دفاع
- ۲۰ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- لیلا معاصری
- استاد راهنما
- سیدحسین اخوان علوی, محمد میره ای
- چکیده
- چکیده عدالت فضایی که امروزه از مباحث مهم در برنامه‌ریزی آمایش سرزمین است، ترکیبی از فضا و عدالت اجتماعی است. درواقع زمانی که به بررسی جامعه انسانی در فضا پرداخته و عدالت و بی‌عدالتی در ساختارهای ملموس و عینی فضا مشاهده شود، عدالت فضایی موردتوجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت سنجش عدالت در مناطق مختلف جغرافیایی و مسئولیت آمایش گران در این حیطه، سنجش عدالت فضایی در استان قم (به‌عنوان مرکز دینی و تشیع در جهان)، امری ضروری می‌نماید. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و شیوه‌ی گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و میدانی است. جهت سنجش عدالت فضایی و رتبه‌بندی شهرها و دهستان‌ها، از 30 شاخص شهری و 24 شاخص روستایی استفاده شده و مدل‌های ویکور، موریس و نمره استاندارد برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به کار گرفته شده‌اند. همچنین برای نشان دادن میزان نابرابری در پراکنش خدمات از روش‌های ضریب توزیع، ضریب تمرکز، ضریب پراکندگی و ضریب آنتروپی استفاده شده است. در ادامه جهت بررسی کامل‌تر، مناطق هشت¬گانه شهرداری قم را با توجه به 14 نوع کاربری مورد بررسی قرار داده و مقدار سرانه برای هریک از مناطق محاسبه گردیده است. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان می‌دهد که در میان شهرهای استان قم، شهر قم با اختلاف بسیار زیاد از پنج شهر دیگر به‌عنوان شهر تک سری، بیشترین امکانات را در خود جای داده و عدم تعادل شدیدی را در منطقه موجب گشته است. این وضعیت در مورد دهستان‌ها با شدت کمتری نمود داشته و دهستان جعفرآباد و قاهان، دهستان‌های برتر استان به لحاظ بهره‌مندی از خدمات می‌باشند. نتیجه‌ی بررسی میزان نابرابری در توزیع خدمات با توجه به روش‌های ضریب پراکندگی و ضریب آنتروپی نیز نشان‌دهنده‌ی این امر است که بیشترین نابرابری در توزیع خدمات بهداشتی- درمانی و فرهنگی در شهرها و خدمات ورزشی در دهستان‌ها است. همچنین بررسی سرانه کاربری‌ها در شهر قم نشان می‌دهد که در سطح مناطق شهر قم نیز عدالت فضایی وجود نداشته و مناطق سه و چهار بیشترین بهره‌مندی از خدمات را دارا بوده و مناطق دو و شش محروم‌ترین مناطق شهر قم می‌باشند. در پایان تحقیق، به ارائه راهکارهای پیشنهادی با رویکرد آمایش سرزمین پرداخته شده است. واژگان کلیدی: عدالت فضایی، نابرابری، آمایش سرزمین، استان قم
- Abstract
- Spatial justice which is an important issue in land use planning is a combination of space and social justice. In fact, the spatial justice is taken into consideration when the human population in the space has been dealt, and injustice and justice has been observed in space tangible and objective structures. Regard to importance of justice measurement in different geographical areas and logistician responsibilities in this area, the spatial justice measurement are necessary in Qom province (as the world religious and Shia center). The research method is descriptive-analytic and the method of data collection is library and field. To assess spatial justice and ranking of urban and rural districts, 30 urban 154 indexes and 24 rural indexes have been used and Vikor, Morris models and the standard score have been used to analyze the data. Also, distribution coefficient, concentration coefficient, dispersion coefficient and entropy coefficient are used to show the inequality rate in distribution services. Then, for more complete investigation, the eight urban zones of Qom municipality have been investigated according to 14 types of use, and the amount per capita is calculated for each of the areas. The results of the study show that Qom is a single series city among other cities of this province which has the most facilities with a much difference from other five cities and has caused a serious imbalance in this region. This situation appeared less in the rural districts, and Jafarabad and Ghahan districts are the top district of the province in accordance to the services benefit. The result of the inequality rate investigation in the services distribution is the demonstrator of this issue according to the dispersion coefficient and entropy coefficient methods that is the highest inequality in the distribution of health and cultural services in urban districts and sports services in rural districts. Also the investigation of per capita use in Qom suggests that there is no spatial justice in Qom and the Regions 4 and 3 have the greatest benefit from the services and the regions 2 and 6 are the most disadvantaged areas of Qom. In the end of the study, the proposed solutions have been considered with the land use planning approach. Key words: spatial justice, inequality, land use, Qom . Universit
