عنوان پایاننامه
تحرک اجتماعی و باروری در ایران (بررسی داده های سرشماری ها و طرح های هزینه و درآمد خانوار)
- رشته تحصیلی
- علوم اجتماعی - جمعیت شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75255;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4852;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75255;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4852
- تاریخ دفاع
- ۱۵ اسفند ۱۳۹۴
- دانشجو
- علی اکبر محزون
- استاد راهنما
- حسین محمودیان
- چکیده
- رابطه بین تحرک اجتماعی و باروری موضوعی است که از دیرباز مورد توجه بوده و در تاریخ معاصر نیز مطالعات متعددی به ویژه در قالب مطالعات پرینستون و ایندیاناپولیس که غالباً یک ذهنیت مبنی بر «رابطه معکوس بین باروری و صعود اجتماعی» بر آنها سایه افکنده، شکل گرفته و به تدریج تکامل یافته است. در ایران نیز با توجه به بازنگری جامع سیاستهای جمعیتی کشور در قالب «سیاستهای کلی جمعیت»، شناخت صحیح، دقیق و جامع از تحولات و حرکات جمعیتی و عوامل مؤثر بر آن ضرورت یافته؛ لیکن طبق بررسیهای صورت گرفته، تاکنون در ایران مطالعه قابل توجهی در زمینه رابطه بین تحرک اجتماعی و باروری صورت نگرفته است. در این تحقیق تلاش گردیده تا با بررسی دادههای موجود، رابطه دوسویه بین جهت تحرک اجتماعی (مانند صعود یا تنزل اجتماعی) با نرخ باروری کلی در خانوارهای ساکن در ایران با استفاده از نتایج و دادههای نمونهای سرشماریهای 1385 و 1390 و همچنین دادههای خام طرحهای هزینه و درآمد خانوار سالهای 1365، 1370، 1375، 1380، 1385، 1390، 1391 و 1392 مورد مطالعه قرار گیرد. لذا برای این منظور، تعداد 20 متغیر در ابعاد اقتصادی و اجتماعی تحرک اجتماعی در دادههای مذکور شناسایی و تفاوتهای نرخ باروری کلی به ازای هر یک از مقادیر این متغیرها مورد بررسی واقع گردیده و از سوی دیگر، رابطه بین تغییرات نرخ باروری با تحولات ساختار قشربندی اجتماعی در ایران نیز با بهرهگیری از نتایج سایر مطالعات صورت گرفته در این زمینه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد تحرک اجتماعی در جهت صعود اجتماعی و در قالب ابعاد اقتصادی و اجتماعی، با نرخ باروری در خانوارهای مورد بررسی غالباً «رابطه معکوس» دارد. همچنین، طبق نتایج حاصله، شواهدی مبنی بر تأثیر تغییرات نرخ باروری کلی به عنوان متغیر مستقل، بر تحرک اجتماعی و تغییرات ساختار قشربندی اجتماعی ایران به دست آمده است.
- Abstract
- Relation between social mobility and fertility is a subject that since far past was noteworthy and also in contemporary history, diversity of studies specially Princeton an Indianapolis studies that often covered by a mentality based on "inverse relation between fertility and social capillarity" formulated and completed step by step during the time. Despite the comprehensive revision in the Iran population policies as "Macro Policies of Population" and necessity of true, accurate and comprehensive identification of demographic changes and mobilities and also affecting factors, according to investigations, there is no remarkable study about relation between social mobility and fertility in Iran. This study attempted to investigate on two-sided relation between direction of social mobility (such as social capillarity or social discount) and total fertility rate (TFR) in Iranian households by using available results and sample data of censuses 1385 (2006) and 1390 (2011) and also raw data of Household Income and Expenditures Surveys 1365 (1986), 1370 (1991), 1375 (1996), 1380 (2001), 1385 (2006), 1390 (2011), 1391 (2012) and 1392 (2013). For this purpose, 20 variables on economic and social dimensions recognized from mentioned data and differences of fertility rate for any measure of these variables was studied and conversely, the relation between fertility rate and social stratification changes in Iran was analyzed with fruition of other related studies. The results of this study showed that social mobility at social capillarity direction due to the economic and social dimensions, often has an "inverse relation" with fertility rate in the under study households. Also, based on the results, some evidences discovered about effect of changes in total fertility rate as independent variable on social mobility and social stratification structure changes in Iran.