عوامل و بسترهای باروری پایین و سیاست های مقابله با آن در ایران و آلمان
- رشته تحصیلی
- مطالعات کشورهای آلمانی زبان
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده مطالعات جهان شماره ثبت: DE19 297 1394;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73939
- تاریخ دفاع
- ۰۱ اسفند ۱۳۹۴
- دانشجو
- فرزاد پروال
- استاد راهنما
- محمدرضا دوستی زاده, رسول صادقی
- چکیده
- پایان نامه حاضر با پرداختن به پدیده فرزندآوری در ایران و آلمان سعی در توصیف روند تحولات و تبیین کاهش نرخ باروری و بررسی سیاست ها و برنامه های مقابله با این پدیده در این دو کشور دارد. کاهش باروری به زیر سطح جانشینی (2.1 فرزند) یکی از مسائل نوظهور در جمعیت شناسی است که هم در دنیای آکادمیک و هم در عرصه سیاست گذاری مورد توجه قرار گرفته است. این پدیده طی سال های اخیر در ایران و در چند دهه گذشته در آلمان تجربه شده است. در سال 1394 نرخ باروری در ایران به 1.8 فرزند و در آلمان به 1.4 فرزند رسیده است. این کاهش باروری درهر دو کشور متاثر از شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاستی بوده است. در آلمان کاهش باروری قدمتی طولانی دارد و به بیش از نیم قرن می رسد. در ایران کاهش باروری پدیده ای نوظهور است که از اواخر دهه 1360 به بعد روند آن کاهش یافت و در دهه 1380 باروری پایین تجربه شد و هم اکنون کم فرزندآوری به قالب فرهنگی ایرانیان تبدیل شده است. این کاهش در بستر تحولات اجتماعی متعددی بوده است؛ با توجه به مدرن شدن جوامع، ارزش ها و هنجارها دستخوش تغییر قرار گرفته و به دنبال آن نقش پذیری اجتماعی افراد بخصوص زنان، دگرگون شده است. زنان ایرانی و آلمانی در صدد ایفای نقش اجتماعی جدید خود و مشارکت بیشتر در نهادهای مختلف اجتماعی می باشند. زنان امروزه از نقش سنتی خود، یعنی نقش خانه داری و مادر شدن فاصله گرفته و در پی ایفای نقش های مدرن، یعنی نقش تأمین کننده اقتصادی خانوار می باشند. فراهم شدن بسترهای مشارکت دختران و زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، از جمله دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، جزو عوامل دخیل در کاهش تمایل به ازدواج و همچنین کاهش باروری به حساب می آید. زنان شاغل با در نظر گرفتن هزینه های فرصت، فرزندآوری را مغایر با شرایط اقتصادی خود دانسته و داشتن فرزند را مانع پیشرفت های شغلی و مالی خود می دانند. همچنین به لحاظ فرهنگی در کشورهای مورد مطالعه گرایش به مادر شدن و داشتن فرزند بیشتر بطور چشمگیری کاهش یافته و در مقاطعی به ویژه در آلمان حتی جزو ارزش ها و هنجارهای مرسوم به حساب نمی آیند. در ایران شرایط سخت اقتصادی به ویژه در دهه 1380 نقش زیادی در افزایش سن ازدواج و کاهش فرزندآوری داشته است. عدم امنیت شغلی در بازار کار، ترس جوانان از آیند? شغلی و اقتصادی، ضعف در زیرساخت های اجتماعی برای مراقبت و نگهداری از فرزندان، و نبود یا عدم اجرای سیاست های حمایت از خانواده از دیگر عوامل اثرگذار در روند کاهش باروری در هر دو کشور، بویژه در ایران بوده است. سیاست های جمعیتی در ایران و آلمان با هدف افزایش نرخ باروری و جمعیت طراحی شده است. در سال 1393 سیاست های کلی جمعیتی توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد. طرح جمعیت و تعالی خانواده که بندهایی از آن تاکنون به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است در چهار محور اصلی، کاهش سن ازدواج، کاهش میزان طلاق، فرزندآوری، و سلامت باروری استوار می باشد. از اینرو، سیاست ها و برنامه های مقابله با چالش باروری پایین درایران بسیار جدید است و هنوز اجرا و ارزیابی آنها انجام نگرفته است. اما در آلمان این سیاست ها قدمتی طولانی دارد و در قالب سیاست های خانواد با هدف تشویق به فرزندآوری، سیاست های مالی (نظیر حقوق والدین، حقوق فرزند، تخفیفات مالیاتی)، سیاست های زیرساختی (نظیر مراقبت های روزانه از کودکان، مراکز نگهداری تمام وقت و...)، و سیاست های زمانی (از جمله تخصیص زمان برای ساعات اوج گرفتاری والدین، انواع مرخصی ها برای مادران شاغل و حتی در مواردی برای پدر) اجرا شده است. از اینرو، لازم است در ایران سیاست ها و برنامه های حمایتی خانواده نظیر کشور آلمان سرلوحه سیاست های جمعیتی آن قرار گیرد. واژه های کلیدی: باروری پایین، فرزندآوری، سیاست های جمعیتی، جمعیت، ایران، آلمان.
- Abstract
- Diese Magisterarbeit versucht, mit der Untersuchung des Ph?nomens der Fertilit?t im Iran und in Deutschland, den Trend der Entwicklungen und Rückgang der Fertilit?tsrate erl?utern; so wie die diesbezüglichen familien-politischen Ma?nahmen beider L?nder zu untersuchen. Der Fertilit?tsrückgang unterhalb des Ersatzniveaus (2,1 Kinder je Frau) tritt als ein neues Problem in der Demografie-Wissenschaft auf, das sowohl bei Akademiker, als auch bei Politiker berücksichtigt wird. Dieses Ph?nomen wurde seit der letzten Jahre im Iran, und seit der letzten Jahrzehnten in Deutschland erfahren. Die Fertilit?tsrate war im Jahr 2015 im Iran auf 1,8 Kinder pro Frau und in Deutschland 1,4 Kinder. Der Rückgang der Fertilit?tsrate w?re in jedem Land unter dem Einfluss von der sozialen, kulturellen, ?konomischen und politischen Umst?nde. Der Rückgang der Geburtenrate hat in Deutschland eine lange Geschichte mehr als ein halbes Jahrhundert. Im Iran ist der Rückgang der Fertilit?tsrate ein neues Ph?nomen, das sein Verfahren seit Ende der 1980er Jahre geringer wurde. Seit dem 2000er Jahre wurde die niedrige Fertilit?tsrate im Iran erfahren, und nun wurde die Minderanzahl von Kinder als die kulturelle Form für Iraner. Dieser Rückgang war mit der unterschiedlichen sozialen Entwicklungen zusammen. Mit der Berücksichtigung auf die Modernisierung der Gesellschaften wurden die Werte und Normen ge?ndert, und infolgedessen wurde die Rollenaufnahme der Personen (besonders der Frauen) ebenso ver?ndert. Die iranischen und deutschen Frauen versuchen ihre neue Rolle spielen und mehr als vorher an der unterschiedlichen Sozialinstituten teilnehmen. Die Frauen distanzieren heutzutage von ihrer traditionellen Rolle (Hausfrau und Mutterschaft), und sind in dem Versuch fürs Spielen ihrer modernen Rolle als ?konomische Familienverdienerin. Die Heirats- und Fertilit?tstendenzen der Frauen wurde durch die Bereitstellung der M?glichkeiten für die Teilnahme der M?dchen und Frauen in der unterschidlichen sozialen Bereiche inklusive der Hochschulen und Universit?ten reduziert. Die erwerbst?tige Frauen finden, mit dem Blick auf Opportunit?tskosten des Kinderhabens, die Fertilit?t gegen ihrer ?konomischen Umst?nde. Sie sind dieser Meinung, dass Kinder gegen ihrer finanziellen- und Erwerbsfortschritte sind. Kulturell gesehen besitzt die Mutterschaft keine eigene traditionelle Wert und Stelle. In der recherchierten Gesellschaften die Mutterwerden-Tendenz und Mehrkinderzahl wurde zu viel reduziert, und besonders in Deutschland sogar in einigen Bereiche wurde nicht als die traditionellen Normen der Gesellschaft gerechnet. Die schwierige ?konomische Umst?nde in den 2000er Jahren im Iran spielte eine gro?e Rolle bei der Expansion der Heiratsalter und dem Fertilit?tsrückgang. Unsicherheit der Erwerbst?tigkeit im Arbeitsmarkt, die Angst der Jugendlichen vor ihrer unklaren finanziellen Zukunft, die Schw?che bei der sozialen Infrastruktur für Kinderbetreuung, und der Mangel bei der Umsetzung von familien-politischen Ma?nahmen sind die anderen wirksamen und beeindruckenden Faktoren auf Fertilit?tsratenrückgang beider L?nder (besonders im Iran). Die familien- und bev?lkerungsbezogenen politischen Ma?nahmen im Iran und in Deutschland sind mit dem Zweck der Expandieren der Fertilit?tsrate und Bev?lkerungsziffer eingestellt. Im Jahr 2014 wurden die allgemeine Bev?lkerungspolitik im Iran durch den Revolutionsführer Ayatollah Khamenei benachrichtigt. Die umfassenden Bev?lkerungs- und Familiensublimierungsplan, deren einigen Abs?tze in dem Islamischen Majlis (das Parlament der Islamischen Republik Irans) bestimmt wurden, basiert auf vier Hauptaxel: Reduzierung der Heiratsalter, Reduzierung der Ehescheidungsziffer, Fertilit?t, und Gesundheit der Fertilit?t. Deshalb die Pl?ne und politischen Ma?nahmen im Bezug auf der niedrigen Geburtenrate im Iran sind sehr neu, und es wurde ihre Umsetzung und Uberprüfung noch nicht durchgeführt. Aber in Deutschland haben diese politischen Ma?nahmen eine lange Geschichte; und sie befinden sich in Form von Familienpolitik mit dem Zweck des Anreizens für Fertilit?t, Familienpolitische Geldleistungen: Kindergeld, Elterngeld, Ehesplitting, Familienbezogene Infrastruktur: Tagesbetreuung für Kinder, und Familien-Zeitpolitik: Zeit für Fürsorge. Deshalb ist es notwendig, dass die familien-politischen Ma?nahmen im Iran, wie in Deutschland, als Muster für Bev?lkerungspolitik eingestellt werden. Schlü?elw?rter: die niedrige Fertilit?tsrate, Fertilit?t, bev?lkerunspolitischen Ma?nahmen, Bev?lkerung, der Iran, Deutschlan