تحلیل پیامدهای کالبدی و عملکردی جدایی گزینی شهری
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس البرز شماره ثبت: 1116;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77359;کتابخانه پردیس البرز شماره ثبت: 1116;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77359
- تاریخ دفاع
- ۲۷ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- صبا مالکی
- استاد راهنما
- حمیدرضا پارسی
- چکیده
- جدایی گزینی در شهر از ریشه های متفاوت و متعددی برگرفته می شود که خود می تواند عامل پیدایش، گسترش و یا تشدید مسائل و مشکلات متعددی شود. نابرابری های اجتماعی، اقتصادی از جمله نابرابری به دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری همچون؛ حمل و نقل عمومی، آموزش، خدمات بهداشتی – درمانی، درآمدی و ... از جمله مواردی هستند که به این پدیده فرصت پیدایش، رشد و نمو داده و همچنین به شکل چرخه ای معیوب به عنوان عوامل ایجاد کننده و یا تشدید کننده از نوع خود و یا گونه های پیجیده ترکیبی، عمل کنند. نتایج و عواقب چنین پدیده ای را می توان در ابعاد مختلف از جمله رشد و توسعه سریع و بی برنامه حومه های شهری (بدون استانداردهای لازم جهت زندگی)، پراکنده رویی، تنزل و از بین رفتن پویایی و سرزندگی عمومی و اجتماعی در شهر، فقر و بیکاری، بالا رفتن مشکلات روانی – اجتماعی و میزان وقوع جرم، جنایت و فرسودگی کالبدی و به مخاطره اندازی همه جانبه آینده شهر و ... مشاهده کرد. اکنون با توجه به رشد سریع جمعیت، تمایل و سوق به شهرنشینی و افزایش ناگهانی و روند فزاینده رشد جمعیت شهرنشین، لزوم ساخت و حفظ محیط های شهری سالم و متعادل، که در بردارنده طیف گسترده ای از گروه ها و طبقات اجتماعی درکنار هم می باشد، به وضوح احساس و درک می شود. ایجاد و حفظ تعادل و برابری به معنای هم زیستی مناسب افراد از ریشه ها، تاریخچه، فرهنگ ها، آداب و رسوم و سبک های متفاوت زندگی در محیط شهری در قالب یک کل منسجم از لزوم شهرهای امروزی و آینده محسوب می گردد. تفکیک و جدایی شهری از جمله موانع عمده و اساسی در رسیدن به چنین شهرهایی محسوب می شود و ضروری است تا با دقت و سرعت هرچه بیش تر از سر راه برداشته شود و جای خود را به حفظ تنوع در عین انسجام و پیوستگی اجتماعی دهد. در رابطه با کلانشهر تهران، که با شدت بالایی از تفکیک و جدایی گزینی شهری مواجه است و به گونه قطبی مبدل شده است، شناخت این معضل، عاملی ضروری در راستای برنامه ریزی های اصولی و کاربردی برای تمامی ابعاد شهر و جامعه محسوب می گردد. یکی از مناطق که با این پدیده مواجه است، منطقه 3 شهرداری تهران است که دارای دو بافت سنتی و جدید می باشد و به تبع از ریشه ها و عوامل مختلفی نشأت گرفته است و شیوه های نمود و بروز متفاوتی دارند. در این پژوهش با استفاده از تحلیل وضع موجود( برمبنای داده های آماری سال 1390) به روش تحلیل جدایی گزینی مکانی که بر مبنای دسته بندی مسی و دنتون(1988) صورت گرفته است و در قالب محاسبات ریاضی، جداول نتایج- به صورت مقایسه دو به دویی گروه های جمعیتی و دسته بندی های کالبدی نشان داده است. نتایج به دست آمده حاکی از وجود جدایی گزینی در هر دو بعد جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی – فضایی می باشد و همچنین توجه به ریشه ها، عوامل شکل گیری و همین طور روند طی شده بسیار حائز اهمیت بوده و برای رفع آن بایستی از پتانسیل ها و فرصت های موجود بهره گرفت و توجه ویژه ای به فضاهای باز و عمومی منطقه داشت.
- Abstract
- Urban segregation roots in various aspects which itself could raise, expand and/or exacerbate numerous problems. Social and Economical inequalities such as access to urban services and facilitations like public transportation, education, healthcare service, and proper income could foster conditions for emergence and development of urban segregation, and it could also act as a vicious circle creating and amplifying similar outcomes or a complex composition of outcomes. Its consequences could be observed in a different set of dimensions such as aggressive and unplanned expansion of city’s vicinity (without necessary living standards), disintegration, declining and violation of public and social dynamism and freshness, poverty and unemployment, increasing of psychological and societal issues and crime rate, physical exhaustion and endangering all future prospects of a city. Today, according to the accelerating pace of population growth, and increasing interest of urban residency, it sounds necessary to create a healthy and harmonized city environment which contains maximum groups and social levels. Creating and maintaining equilibrium and equality means a proper co-existing of people from different social and cultural backgrounds, lifestyles, traditions, and living environment; this holds a significant importance for todays and future cities. Tehran which encounters extreme urban segregation and separation, in a way that Tehran is a polarized city, understanding and realizing such an issues is vital for practical and functional planning for both city and society. District 3 is one of the regions which is highly engaged with such an issue. This contains traditional and modern texture that roots in different factors, and also shows a different exposure. This study is based on urban segregation analysis by Messi & Denton (1988), and analysis current situation. Tables of results have been presented by mathematical calculations of binary comparison of physical and population groups. The Results show an urban segregation in society, population, economy and physical aspects. These also state that it is important to pay attention to roots, causes, and processes; for solving urban segregation issues, we should utilize existing potentials and opportunities, and pay a specific attention to open and public spaces of the region