عنوان پایان‌نامه
تحلیل روند نرخ مبادله بخش کشاورزی با سایر بخشهای اقتصادی در ایران
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی- اقتصادکشاورزی-تولیدوبازاریابی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7321;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80085;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7321;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80085
- تاریخ دفاع
- ۱۵ اسفند ۱۳۹۴
- دانشجو
- مهسا قصابی
- استاد راهنما
- حبیب اله سلامی
- چکیده
- تحقیق حاضر با هدف تحلیل روند رابطه مبادله بین بخشی، درون بخشی و عوامل موثر بر آن در دوره زمانی 1392-1369 انجام شده است. روند رابطه مبادله نشان‌دهنده چگونگی تغییر در جایگاه یک بخش در اقتصاد کشور است و آثار سیاست‌های کلان و بخشی را در اقتصاد منعکس می‌کند. تغییرات مطلوب در رابطه مبادله یک بخش با سایر بخش‌ها می‌تواند منجر به رشد آن بخش و در نتیجه افزایش سهم آن بخش در تولید ناخالص داخلی و انتقال سرمایه سایر عوامل تولید به سمت آن بخش شود. در این مطالعه رابطه مبادله تهاتری خالص، رابطه مبادله درآمدی، رابطه مبادله تک عاملی و در نهایت رابطه مبادله دو عاملی بین بخش کشاورزی و بخشهای صنعت و خدمات و همچنین زیربخش‌های مختلف کشاورزی با استفاده از اطلاعات مربوط به سال‌های 1392-1369 محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد، شاخص رابطه مبادله تهاتری بین کشاورزی و صنعت بجز در سال‌های 86 تا 89 کمتر از یک بوده است، لذا نرخ مبادله در طول دوره مطالعه به ضرر بخش کشاورزی بوده است. البته روند رو به افزایش شاخص یاده شده بیانگر بهبود موقعیت بخش کشاورزی نسبت به گذشته می‌باشد. رابطه مبادله بخش کشاورزی با بخش خدمات در همه‌ی سال‌های مورد مطالعه بزرگتر از یک است و روند صعودی دارد. بنابراین، رابطه مبادله به نفع بخش کشاورزی در حال تغییر می‌باشد. در بخش کشاورزی، زیربخش‌های مختلف یکسان نیستند. رابطه مبادله زیربخش‌های باغبانی و ماهیگیری با صنعت به نفع این دو، و رابطه مبادله زیربخش‌های زراعت و دامپروری با صنعت به ضرر این دو در حال تغییر می‌باشد. رابطه مبادله از نوع رابطه مبادله درآمدی، رابطه مبادله تک عاملی و رابطه مبادله دو عاملی نتایج متفاوتی را در مقایسه با رابطه مبادله تهاتری نشان می‌دهند. به گونه‌ای که رابطه مبادله درآمدی کشاورزی و زیر بخشهای کشاورزی نسبت به بخشهای صنعت و خدمات دارای روندی صعودی می‌باشند. رابطه مبادله تک عاملی (به عنوان مثال رابطه مبادله بین بخشهای کشاورزی و صنعت ضربدر بهره‌وری نیروی کار بخش کشاورزی) بین بخش کشاورزی و بخشهای صنعت و خدمات روندی صعودی داشته است. در حالی که رابطه مبادله تک عاملی (به عنوان مثال رابطه مبادله بین بخشهای کشاورزی و صنعت ضربدر بهره‌وری سرمایه بخش کشاورزی) بین بخش کشاورزی و بخشهای صنعت و خدمات، دارای روندی نزولی می‌باشد. رابطه مبادله دو عاملی (رابطه مبادله بین بخشهای کشاورزی و صنعت ضربدر بهره‌وری نسبی نیروی کار) بخش کشاورزی با بخشهای صنعت و خدمات، روندی نزولی داشته است. به طور مشابه، رابطه مبادله دو عاملی (رابطه مبادله بین بخشهای کشاورزی و صنعت ضربدر بهره‌وری نسبی سرمایه) بین بخش کشاورزی و بخشهای صنعت و خدمات روندی نزولی داشته است. نتایج بررسی عوامل موثر بر رابطه مبادله بخش کشاورزی با بخش صنعت که در قالب الگوی تصحیح خطا انجام شده حاکی از آن است که نرخ ارز، درآمدهای نفتی، کنترل دولت بر قیمت برخی محصولات (قیمت تضمینی)، ماهیت صادراتی داشتن و یا جایگزین واردات بودن محصول تولید، بهره‌وری نیروی کار از عوامل مهم و تاثیرگذار می‌باشند. در این میان اثر کنترل دولت بر قیمت‌ها تاثیر منفی و صادراتی بودن محصول تاثیر مثبت بر رابطه مبادله بخش کشاورزی با بخش صنعت داشته است. درنتیجه تغییر نرخ مبادله به نفع بخش کشاورزی و ترغیب سرمایه‌گذاری و تولید در این بخش مستلزم توسعه محصولات صادراتی و تغییر رویکرد فعلی سیاست تعیین قیمت تضمینی خرید می‌باشد.
- Abstract
- This study aims to analyze trend in Intra and Inter-sectoral terms of trade between agriculture and other sectors and agricultural subsectors, and specifying factors affecting this trend over 1990-2013 period. Trend in terms of trade shows how position of a sector changes in economy, and reflects the effects of macro and sectoral policies on the economy. A favorable change in terms of trade of a sector with other sectors can lead to the growth of the sector, and thus increase its share in GDP, consequently results in transfer of capital and other production resources to that sector. In this study, using data net barter terms of trade, income terms of trade, single-factor terms of trade and double-factor terms of trade are calculated between agricultural sector and manufacturing and services sectors as well as agricultural sub-sectors using data over 1990-2013 period. Results indicate that the magnitude of net barter index of terms of trade between agricultural and manufacturing sector has been, less than one, except for the years 2007 to 2010, meaning that the term of trade has been against agricultural sector, although the increase in trend shows an improvement in this situation. The terms of trade of the agricultural sector with the service sector in all the years of study is greater than one and increasing. Thus, the relative situation of agricultural sector is improving. Within agriculture sector, different sub-sectors are not in the same situation. The terms of trade between horticulture and fishing sub-sectors with manufacturing sector is in favor of these two sub-sectors, while terms of trade of farming and livestock sub-sectors with industrial sector is against these two sub-sectors. Terms of trade type of Income terms of trade, single-factor terms of trade and double-factor terms of trade showed different results compared to the barter terms of trade. So that income terms of trade agricultural sector and sub-sectors of agriculture to the industrial and service sectors has been an upward trend. Single-factor terms of trade (e.g. terms of trade between agriculture and industrial multiplied by the agricultural sector labor productivity) between agriculture sector and industrial and services sectors had an increasing trend.While single-factor terms of trade (e.g. terms of trade between agriculture and industrial multiplied by capital productivity of the agricultural sector) between agriculture sector and service sector, has been declining. Double-factor terms of trade (e.g. terms of trade between agriculture and industrial multiplied by the relative productivity of labor) between agriculture sector and industrial and services sectors, a downward trend. Similarly, double-factor terms of trade (e.g. terms of trade between agriculture and industrial multiplied by the relative productivity of capital) agriculture and industrial sectors and services is a downward trend. Results of specifying factors which determine the terms of trade between agriculture and manufacturing sector using an ECM model revealed that, exchange rate, oil revenue, whether product is exporting or import substitute, controlling price of product by government, and productivity are important determining factors. Meanwhile, controlling price has negative effect while exporting nature of product has positive impact on the terms of trade between agriculture and manufacturing sector. Consequently, improving terms of trade in favor of agricultural sector to enco rage production and investment in this sector requires a basic revision in the policy of price guarantee on agricultural products and encouraging production of exportable commodities in this sector.Keywords: Inter-sectoral terms of trade, agricultural sector, manufacturing sector, services sector, ECM.
