عنوان پایان‌نامه
آینده پژوهی روند دگردیسی روستاشهری در ایران
- رشته تحصیلی
- علوم اجتماعی - توسعه روستایی - توسعه اجتماعی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75208;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4864;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75208;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4864
- تاریخ دفاع
- ۰۹ اسفند ۱۳۹۴
- دانشجو
- علی پیرحسین لو
- استاد راهنما
- حسین ایمانی جاجرمی
- چکیده
- مسئله‌ی این تحقیق، تبدیل روستاها به شهر به ویژه در دو دهه‌ی اخیر، نتایج و پیامدها و چشم‌انداز آینده‌ی آن است. این روند به افزایش بیش از پیش تعداد شهرها بعد از سرشماری 1375 انجامیده و هم‌اکنون با صدها شهر تازه‌تأسیس مواجهیم که مسئله‌های آنها با روستاها و نیز با شهرهای بزرگ‌تر متفاوت است. مطالعات پیشین درباره‌ی روند تبدیل روستاها به شهر، که در این تحقیق به شکل استعاری از آن با عنوان «دگردیسی روستاشهری» یاد شده، غالبا به مطالعه‌ی موردی پرداخته‌اند و از آمارهای سطح ملی غافل بوده‌اند. این تحقیق با استناد نتایج به‌دست‌آمده از سرشماری‌های 1385 و 1390 و نیز مطالعات اسنادی، پیامدهای روند دگردیسی روستاشهری و نیز عوامل اثرگذار قانونی و سیاستی و ظرفیت‌های کالبدی و جمعیتی را برای شناخت آینده‌ی این روند مورد مطالعه قرار داده است. محقق با به‌کارگیری روش آینده‌پژوهی به شیوه‌ی شبه‌کمّی و با تکنیک‌های پایش و تحلیل روند، در کنار مطالعات غیرکمّی به‌منظور شناخت استعدادهای تبدیل روستا به شهر در آینده، در دو گام به انجام تحقیق پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تبدیل روستاها به شهر، اگر با هدف مهار مهاجرت روستاشهری بوده، نتوانسته به این هدف برسد. اما در کنترل نرخ فزاینده‌ی بیکاری در بازه‌ی زمانی مورد مطالعه، موفق بوده و همچنین تا اندازه‌ای به تغییر در سبک زندگی تازه‌شهرنشینان منجر شده است. با این حال زنان بازندگان اصلی این روند بوده‌اند و در تازه‌شهرهای مورد مطالعه به شکل غیرمنتظره‌ای شاهد بیکاری، ترک تحصیل و حتی خروج زنان از دایره‌ی جمعیت فعال هستیم. در بخش غیر کمّی هم مشخص شد که ظرفیت‌های جمعیتی و کالبدی برای تبدیل تعداد قابل توجه دیگری از روستاها به شهر وجود دارد و آخرین قوانین مصوب نیز دست دولت را برای چنین تصمیم هزینه‌زایی باز گذاشته‌اند، اما سیاست دولت یازدهم توقف این روند بوده است. با این حال تضمینی نیست که تغییر سیاست‌ها و تصمیم‌گیران، به تغییر این وضعیت و بازگشت به روند شتابان پیشین نینجامد.
- Abstract
- The research question studied here is the village-to-city transformation of residential areas of Iran within the last two decades, its consequences, and the landscape to come. This transformation has led to an increase day by day in the number of cities since the nationwide census of 1996, so much so that we are seeing hundreds of newly-established cities whose problems differ from both villages and bigger cities. Prior research on the process of village-to -city transformation which is metaphorically called “rural-urban metamorphosis” has often been carried out in the form of case studies and neglected national-level statistics. This research studies the consequences of this rural-urban metamorphosis as well as underlying legal and policy factors and corporal and demographic capacities to get at the core of upcoming trends. The findings indicate that, if a transformation of village-to-city occurred aiming to limit rural-to-urban migration, it would stall. However, it has been successful in controlling the ever increasing rate of unemployment in the time-period studied, also in bringing about a life-style change for new urbanites. All said, women are the main losers of this process, with newly-established cities witnessing an unexpected high level of unemployment, school dropout and even dropping out of active population for women. It, moreover, became clear in the non-quantitative component of the analysis that substantial corporal and demographic capacities for transformation of more villages to cities and that the most recently enacted laws have given a free pass to the Executive branch for this costly decision (although the current government’s policy has been to halt this process). Anyhow, there is no guarantee that changes in policies and policy-makers would not set the clock back to hasty procedures practices before.
