عنوان پایان‌نامه
ارزیابی مورفولوژیک و فیتوشیمیایی نمونه های زعفران خراسان
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7182;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77986;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7182;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77986
- تاریخ دفاع
- ۲۸ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- الهام قلم کاری
- استاد راهنما
- مجید شکرپور
- چکیده
- زعفران (Crocus sativus L.) با داشتن خواص دارویی و همچنین عطر، طعم و رنگ منحصر به فرد یکی از مهمترین گیاهان دارویی و گران ترین ادویه جهان است. ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم زعفران در دنیا شناخته می شود اما تنوع ژنتیکی این گیاه در ایران هنوز به خوبی شناسایی نشده است. این تحقیق به منظور بررسی تنوع صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی توده های مختلف زعفران زراعی جمع آوری شده از نواحی متفاوت تربت حیدریه، گناباد، مه ولات، قائنات و فردوس صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین خصوصیات مورفولوژیک رویشی و زایشی در نمونه های مورد مطالعه زعفران در سال های مختلف اختلاف معنی دار وجود دارد. همچنین در بین نمونه های زعفران از نظر صفات کیفی (کروسین، پیکروکروسین و سافرانال) اختلاف معنی دار بدست آمد. ضرایب همبستگی بین صفات مورفولوژیک نشان داد که بیشترین همبستگی مثبت مربوط به وزن خشک برگ با تعداد برگ (0/942) بود. همچنین بین طول کلاله و طول کاسبرگ و گلبرگ (0/4) همبستگی مثبت وجود داشت. در مورد وزن کلاله با صفات طول و عرض کاسبرگ، طول و عرض گلبرگ و طول کلاله همبستگی معنی دار و مثبت داشت. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که نمونه ها در گروه های مختلف به خوبی از هم تفکیک شدند. همچنین با بررسی نتایج هیستوگرام میانگین وزن خشک کلاله در نمونه های زعفران زراعی مشخص شد که نمونه های فردوس 7و 11، قائنات 2و گناباد 9 بیشترین مقدار وزن خشک کلاله و نمونه های تربت حیدریه 6، 11 و قائنات 9 کم ترین میزان را داشتند. در مورد تعداد گل در بوته، نمونه های تربت حیدریه 1 و2، گناباد13 و مه ولات1 بیشترین مقادیر را به خود اختصاص دادند. این مطالعه نشان داد که از نظر صفات مهم مورفولوژیکی رویشی و زایشی تنوع در بین توده های زعفران خراسان وجود دارد که احتمالاً ناشی از متنوع بودن اجداد و یا پدیده جهش بوده است. در مورد صفات کیفی مشخص شد که بیشترین مقدار کروسین مربوط به نمونه های تربت 8، 10و 11و فردوس 4، بیشترین سافرانال در نمونه های گناباد 13، 14، 15و مه ولات 1 و بیشترین پیکروکروسین در نمونه های گناباد 11و 12و مه ولات 1و 2 وجود داشت. نتایج آزمایشات فیتوشیمیایی نشان داد زعفران های مورد مطالعه در بررسی فاکتور های طعم و رنگ از بالاترین کیفیت و درجه بندی برخوردار بودند اما در مورد سافرانال در رتبه دو قرار گرفتند. در مجموع در بررسی خصوصیات فیتوشیمیایی زعفران های مورد بررسی در این پژوهش، نمونه ها کیفیت بالایی داشتند.
- Abstract
- Saffron (Crocus sativus) is highly valued for its unique aroma, taste, colour and medicinal properties. Iran is known, as one of the most important saffron producing countries but the genetic variability of the plant in Iran is currently unknown. In this study, morphological investigations were carried out to evaluate phenotypic diversity among 65 Iranian saffron accessions by cultivated saffron collected from five different regions including Torbat Heydariyeh, Gonabad, Mahvelat, Ghaenat and Ferdows. Also we compare phytochemical content between populations originating from different ecological areas. The results of ANOVA for the studied traits displayed that significant differences among accessions for vegetative and reproductive traits in different years.Simple correlation analysis showed that dry leaf weight had significant and positive correlation with leaf number(0.942). Also there was a positive correlation between stigma length and petal and sepal length. Cluster analysis showed the accessions were seprated well in different groups. Histogram analysis showed that the highest amount of dry stigma weight belonged to Ferdows 7 and 11, Ghaenat 2 and Gonabad 9 and the lowest belonged to Torbat Heydariyeh 6 and 11 and Ghaenat 9. The highest amount of flower number belonged to Torbat Heydariyeh1 and 2, Gonabad13 and Mahvelat1. Results of this study revealed considerable variation among the accessions probably because of the different ancestors or mutation phenomenon. Qualitative traits showed that the highest amount of crocin belonged to Torbat Heydariyeh 8, 10 and 11 and Ferdows 4, the highest amount of safranal belonged to Gonabad 13, 14, 15 and Mahvelat 1 and the highest amount of picrocrocin belonged to Gonabad 11 and 12 and Mahvelat 1 and 2. The phytochemical analysis showed that investigated saffron, were ranked in first level regarding to color and flavor but for aroma in second level. Totally, in this study most accessions had high quality. Key words: saffron, diversity, vegetative and reproductive traits, crocin, picrocrocin, safranal
