عنوان پایان‌نامه
تاریخ نگاری و روش نقد اخبار تاریخ اسلام در بحار الانوار علامه مجلسی
- رشته تحصیلی
- تاریخ - تاریخ اسلام
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72080;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4262;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72080;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4262
- تاریخ دفاع
- ۲۷ دی ۱۳۹۴
- دانشجو
- قاسم قریب
- استاد راهنما
- رسول جعفریان
- چکیده
- علامه مجلسی بر اساس منابع عمدتا شیعی، تاریخ اسلام را بازنویسی کرده و حدود یک سوم بحارالانوار را به این امر، اختصاص داده است. تاریخ اسلام از منظر مجلسی، تاریخ پیامبر(ص)، حوادث سیاسی پس از رحلت ایشان تا شهادت امام علی(ع) و تاریخ امامان شیعه(ع) است. مجلسی، تنها به نقل روایات از متون مختلف بسنده نکرده و به شرح، توضیح و نقد آن ها همت گمارده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش بنیادین است که روش مواجهه و نقد علامه مجلسی با روایات تاریخ اسلام بحارالانوار چگونه است؟ از آن جا که بحارالانوار، یک مجموعه حدیثی است ابتدا به اثبات عمل تاریخ نگاری کردن مجلسی پرداخته شد و ویژگی های تاریخ نگری وی مورد واکاوی قرار گرفت. ضرورت شناخت میزان اعتماد مجلسی به کتاب ها و راویان فرقه های شیعه و غیر شیعه باعث معرفی دقیق منابع مورد استفاده وی در بخش تاریخ اسلام بحارالانوار گردید. مجلسی منابع بحارالانوار را به دو قسمت منابع متن و منابع شرح تقسیم کرد و در این پژوهش نیز کلیه منابع وی بر اساس همین تقسیم بندی و معرفی شده اند. علاوه بر معرفی منابع بحارالانوار، تعداد روایات تاریخی موجود در هر منبع شمارش شد تا امکان مقایسه آماری میان آن ها فراهم شود. روایت تاریخی در این پژوهش به معنای استفاده تاریخ نگارانه مجلسی از روایات منابع تاریخی و غیر تاریخی میراث مکتوب شیعه است. با عنایت به محتوای توضیحات مجلسی، می توان نقادی های تاریخی وی را در سه محور نقد منبع، نقد راوی و نقد محتوایی روایت جای داد واژگان کلیدی: مجلسی، بحارالانوار، تاریخ نگاری، تاریخ اسلام، منابع تاریخ نگاری، روایت تاریخی، روش نقد اخبار تاریخی
- Abstract
- More than one-third of Majlisi's Bihar al-Anvar includes historical accounts. According to a number of resources most of which are based on Shiite ideology, Majlisi rewrote the history of Islam. From Majlisi's perspective, the history of Islam was history of Prophet Muhammad, political events following the Prophet' death to the end of Imam Ali's Caliphate and the history of the Fourteen Infallible. Majlisi not only quoted historical accounts from various books, but he also criticized them in some cases. This study is looking for the answer to the question of how Majlisi's criticism style of accounts in the history of Islam was like. Majlisi provided a thorough and comprehensive introduction of all resources he used at the beginning of Bihar al-Anvar. Majlisi devided Bihar al-Anvar's resources into the primary and secondary ones. The former includes Shiite books and the latter consists of Sunni books. Accordingly, Bihar al-Anvar's historical resources are classified into two categories in this study. Moreover, the number of historical accounts in those resources has been counted to allow for a statistical analogy. Most of Majlisi's reviews are historical and only a few are theological. Investigating the veracity of attribution of books to authors, his review of narrators, and content review of the accounts are Majlisi's principal style of historical criticism. Keywords: Majlisi; History of Islam; Resources; Historical account; Criticism.
