عنوان پایاننامه
حکمرانی جهانی منابع آب شیرین در حقوق بین الملل : دستاورها و کاستی ها
- رشته تحصیلی
- روابط بین الملل
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP4224;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77703;کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP4224;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77703
- تاریخ دفاع
- ۰۷ مهر ۱۳۹۴
- دانشجو
- زهرا کاظمی
- استاد راهنما
- سیدعلی سادات اخوی
- چکیده
- آب عنصری ضروری برای زندگی محسوب می شود. توسعه اجتماعی و اقتصادی یکسره به آب گره خورده و فقر بیشتر در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند شایع است. بیماری های مربوط به آب، ناشی از عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم و فقدان امکانات بهداشتی مناسب، از علل اصلی مرگ و میر در میان کشورهای در حال توسعه می باشد. واقعیت این است که جهان آشکارا با بحران آب مواجه است. حقوق بشر و منابع آب از جمله مهمترین مسائل مورد توجه جامعه جهانی در سال های اخیر بوده اند. از این رو این موضوع در صدر برنامه توسعه جهانی قرار گرفته و جایگاه ویژه ای را در کنفرانس ها و مجامع به خود اختصاص داده و بحث های گسترده و پیچیده ای را برانگیخته است. ارتباط میان آب با حوزه اقتصادی و حوزه زیست محیطی و حقوق بشر پیش ازاین در اسناد و کنفرانس های جوامع بین المللی مورد توجه بوده و هر یک به دنبال درکی بهتر و فوری از حکمرانی مطلوب منابع آب شیرین بوده اند. بر این مبادی، این پژوهش، حکمرانی جهانی منابع آب شیرین را از جنبه های حقوقی و سیاسی بررسی کرده و در زمانی مناسب به روشن شدن اهمیت بحث در مورد حکمرانی جهانی منابع آب شیرین و همچنین مشخص شدن جایگاه آب کمک می کند. در فصل اول این پژوهش پس از ذکر مشکلات آب و بعد بین المللی و جهانی آن و با توجه به انسان ساخت بودن این مشکلات ، در ادامه به راهکار های مطرح برای حل مشکلات آبی پرداخته شده است. برای این منظور بحث مدیریت آب به عنوان راه حل مناسب مطرح گردیده و تاریخچه ای از مدیریت آب – از مدیریت سنتی ، مدیریت یکپارچه تا حکمرانی جهانی _ مرور گردیده است. در فصل دوم، حکمرانی جهانی به عنوان راهکار اصلی در جهت حل مشکلات آب مطرح می گردد. در بخش اول این فصل به آشنایی با مفهوم حکمرانی جهانی و مباحث نظری پیرامون آن پرداخته می شود که حکمرانی جهانی امروزه یک مفهوم مبهم در سیاست بین الملل است و برای حل این مشکل، نوشتار حاضر از یک الگوی پنج محوری با ایجاد دیالوگ بین تئوریهای سنتی و رادیکال بر سر مفهوم حکمرانی جهانی استفاده می کند. در بخش دوم این فصل حکمرانی جهانی در حوزه آب شیرین مورد بحث قرار گرفته است. پس از نشان دادن تعریف و جایگاه حکمرانی جهانی آب شیرین در حل مشکلات آب ، فصل سوم به جایگاه و نقش حقوق بین الملل در حکمرانی جهانی آب اختصاص داده شده است. در این راستا بخش اول اهمیت حقوق بین الملل آب شیرین را در راستای حکمرانی جهانی خاطر نشان ساخته است. در ادامه و در بخش دوم فصل ، تاریخچه حقوق بین الملل آب شیرین از طریق مرور بر مهمترین اسناد و نشست های مربوطه مرور گردیده و در نهایت بخش سوم فصل با در نظر گرفتن وجوه مختلف آب – به عنوان کالای اقتصادی ، حق بشری و منبع محیط زیستی _ در میان اسناد حقوق بین الملل اقتصادی ، حقوق بشر و حقوق محیط زیست ، اصول و قواعد مربوط به آب شیرین در سطوح مختلف جهانی، منطقه ای و حتی حوزه آبریز ( با توجه به اهمیت رویکرد چند سطحی در حکمرانی جهانی ) مورد بررسی قرار گرفته اند. آن چه از این بررسی به دست می آید آن است که در حال حاضر ما فاقد یک سند بین المللی مختص به منابع آب شیرین هستیم و در عمل صرفا با مجموعه ای از اسناد در حوزههای مختلف حقوق بین الملل روبرو هستیم که در خلال این اسناد به آب هم به عنوان جزئی از اقتصاد، یا محیط زیست یا حقوق بشری نیم نگاهی معطوف گردیده است. لذا اولین مسأله ای که در خصوص حکمرانی جهانی آب مطرح می شود آن است که به نظر نمی رسد که این مجموعه ناهمگون و ناهمپوشان از اسناد برای حکمرانی مطلوب آب کفایت کند بلکه ما نیازمند سندی هستیم با موضوع آب که در آن نه تنها تمامی انواع آب شیرین اعم از آبهای بینامرزی،آبهای زیرزمینی، آبهای مجازی و ... مورد توجه قرار گرفته باشند بلکه تمامی مصارف آبی (خواه اقتصادی، خواه حیاتی (معیشتی)) نیز گنجانده شده باشند. سندی که در تدوین آن کلیه ذی نفعان ( اعم از دولتها شرکتهای خصوصی، نهادهای زیست محیطی و حقوق بشری، سازمانهای غیر دولتی، نهادهای منطقه ای مربوط به آب و ...) مشارکت فعال داشته باشند. سند جامعی که کلیه سطوح درگیر در امر حکمرانی آب اعم از روستا، شهر، حکومت، سطح منطقه و سطح بین المللی و جهانی را در بر بگیرد. برای تحقق این امر (یا به عبارت بهتر حکمرانی جهانی آب)، به نظر می رسد که تا زمانی که ما تصویر روشنی از ماهیت آب نداشته باشیم و برای ما مشخص نگردیده باشد که جایگاه آب به واقع چیست نمی توانیم گامی در این راستا برداریم.
- Abstract
- Water is an essential element for life. Socio-economic development tied directly to water and poverty are common in areas which face with water shortages. Water-related diseases, caused by lack of access to safe drinking water and lack of proper sanitary facilities, are estimated the main causes of death in developing countries. The fact is that the world is clearly facing a water crisis. Human rights and water resources have been the most important issues to the international community in recent years. Therefore, this issue has been at the forefront of the global development agenda. A special place is dedicated to this issue in conferences and meetings, so extensive and complex debate has sparked about. The relationship between water and economic spheres, environmental fields and human rights has already been considered in documents and conferences of international community and each seeks a better and immediate understanding of the good governance of freshwater resources. This research reviews global governance of freshwater resources in terms of law and political aspects. Therefore, helps to clarify the importance of the debate on global governance of freshwater resources and also determine the status of water in appropriate time. In the first chapter of this study, after noting the water problems and its international and global dimension with regard to these man-made problems, in the following to be proposed solutions to resolve water problems. For this purpose, the water management has been the perfect proposed solution. Finally the history of water management has been reviewed - from traditional management, integrated management to global governance . In the second chapter, global governance arises as the main solution to solve the water problems. In the first part of the season starts with understanding the concept of global governance and its theoretical issues which today is a vague concept in international politics. This study in order to solve this problem, uses five-axis model with dialogues between traditional and radical theories on the concept of global governance. In the second part of this chapter, global governance is discussed in the field of fresh water. After showing the definition and status of global governance in solving the problems of fresh water, the third chapter is dedicated to the status and role of international law in global governance of the freshwater. The first part has pointed out the importance of global governance. Then, in the second part of the season, the history of international law of fresh water reviewed through a review of the relevant documents and meeting, and finally the third part of the season, with regard to the different aspects of water - as economical good, human rights or an environmental source _ have been addressed in the documents of international law such as economical, environmental and human rights instruments. Principles and rules relating to fresh water at different levels of global, regional and basin area (due to the importance of multi-level approach in global governance) have been taken as well. What is obtained from this study is that now we lack a specific international document about freshwater resources and in practice we only have a set of documents in various fields of international law and in these documents just there is a glance to water as part of the economy, or the environment or human rights. Therefore, the first problem that arises in the global governance of water is that these heterogeneous and non-overlapping sets of documents are not enough for good governance at all, so we need to specific document for water in which must be considered not only all types of freshwater including cross-border water, ground water, virtual waters, but also should be included all water uses (whether economic, or biological). A document that makes all stakeholders (including governments, private companies, human rights and environmental institutes and non-governmental organizations, regional institutions related to water, etc.) to play an active role in setting a comprehensive document that involved all levels of governance of water ranging from village, city, state, regional and international level and the world at once. To accomplish this (or global governance of water), it seems that as long as we do not have a clear view of the nature of water, we can not really take a step in that direction.