پایش و ظرفیت سنجی سیستمهای اجتماعی - اکولوژیک در مدیریت مشارکتی سرزمین (مطالعه موردی : منطقه اشتهارد استان البرز
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74842;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 74842
- تاریخ دفاع
- ۲۷ مهر ۱۳۹۴
- دانشجو
- سکینه مهتدی
- استاد راهنما
- محمد جعفری, مهدی قربانی
- چکیده
- امروزه تاثیر فعالیتهای انسانی بر منابع طبیعی به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد توسعه پایدار در مقیاس جهانی قلمداد می گردد . منابع طبیعی تجدید شونده از سرمایه های ملی و با ارزش کشورها محسوب شده و حفظ و توسعه آن از وظایف عموم مردم و بخصوص بهره برداران از این منابع است. یکی از مهم ترین رویکردها در مدیریت منابع طبیعی، مدیریت مشارکتی مبتنی بر سازگاری است. در فرآیند مدیریت مشارکتی اکوسیستم¬ها، کنشگران و ذینفعان مختلفی درگیر هستند که یکی از مهم ترین اجزای این فرآیند بهره برداران محلی مرتبط با سیستم های محیطی هستند. از طرفی دیگر، یکی از الزامات در مدیریت پایدار سرزمین توجه به یک نگاه سیستمی با در نظر گرفتن اصول پایداری اکولوژیکی و اصول پایداری انسانی در یک منطقه است. در این تحقیق سیستم اجتماعی و اکولوژیک در مراتع منطقه اشتهارد استان البرز مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا با روش پیمایشی سه سامان عرفی با مرز اکولوژیک مشخص در منطقه انتخاب گردید و بهره برداران مراتع شناسایی شد. شاخص های سلامت اکولوژیک مراتع با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز اندازه گیری شد و داده های به دست آمده به منظور سنجش شاخص های سلامت و پایداری مراتع مورد تحلیل قرار گرفت. در بخش بعدی تحقیق، با استفاده از روش مصاحبه مستقیم، ماتریس روابط اعتماد و مشارکت در بین بهره برداران مرتع در داخل سامان های عرفی مورد نظر ایجاد گردید. سپس شاخص های مختلف تحلیل شبکه ای بر اساس داده های جمع آوری شده، در محیط نرم افزاری مورد سنجش قرار گرفت. در بخش نهایی این تحقیق، سامان های عرفی مورد مطالعه با توجه به شاخص های اجتماعی- اکولوژیک و با استفاده از الگوریتم تاپسیس از نظر پایداری، اولویت بندی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده حاصل از تلفیق این دو بخش مشخص گردید که مرتع نکوجار از لحاظ شاخص های اجتماعی- اکولوژیک به عنوان پایدارترین سامان عرفی شناخته شد و مراتع فردآباد و پلنگ آباد به ترتیب در اولویت بندی های دوم و سوم قرار گرفتند. این تحقیق بر پایش اجتماعی و اکولوژیک در راستای ارزیابی پایداری سرزمین تاکید می نماید . کلمات کلیدی : سیستم های اجتماعی- اکولوژیک، مدیریت مشارکتی، تحلیل شبکه اجتماعی، تحلیل عملکرد چشم انداز، بهره برداران مرتع، اشتهارد
- Abstract
- Abstract: The impact of human activities on natural resources as one of the most important aspects of sustainable development on a global scale will be considered. Renewable natural resources and valuable country's national capital, and the preservation and development of the tasks of the public and especially the exploitation of these resources. One of the most important approaches in natural resource management is adaptive co-management. In the process of participative management ecosystems, actors and various stakeholders are involved, which is one of the most important components of this process, local utilizers related to environmental systems. On the other hand, one of the requirements of the sustainable management of land, according to a system with regard to principles of ecological sustainability and look at the principles of human stability in the region. In this study, social-ecological systems are investigated in rangelands of Eshtehard region in Alborz Province. Firstly, there customary borders and also local beneficiaries in the study area are determined according to field works. Matrix of trust and collaboration ties is created based on direct talks. Then different indices of social network analysis are calculated for the data using software. In the next step, rangeland ecological health indicators using landscape functional analysis are measured. Finally, study area is evaluated in order to make priorities according to social and ecological indices and using TOPSIS algorithm. Based on the results, Nekujar rangeland is in more sustainable conditions compared to Fardabad and Palangabad rangelands. Nekujar rangeland is the most sustainable customary borders according in the context of social- ecological indices, and Fardabad and Palangabad rangelands are in the second and third priority. This research emphasized on social- ecological monitoring in order toward landscape functional analysis. Keywords: Social-ecological systems, collaborative management, social network analysis, landscape functional analysis, rangelands utilizers, Eshtehard.